Reacties mestbrief Adema: 'Nieuwe minister moet naar Brussel met een goed plan'

Lees ook: Kabinet wil met afroming rechten melkvee, pluimvee én varkens crisis op mestmarkt te lijf gaan

Agractie

Agractie wil toch dat demissionair landbouwminister Piet Adema terug naar Brussel gaat om een betere derogatiebeschikking voor het extra uitrijden van mest te regelen bij de Europese Commissie. 'Een opkoopregeling voor boeren die willen stoppen kan op termijn ruimte geven op de mestmarkt, maar er is op korte termijn actie nodig om de druk van de ketel te halen', stelt Alien van Zijtveld, melkveehouder in Rouveen en secretaris van Agractie Nederland, namens de boerenactiegroep in een geschreven verklaring. 'Daarom moet de basis onder het mestbeleid worden aangepakt, met als eerste stap het opschorten van de derogatiebeschikking.'

Volgens Adema is dat onmogelijk en kan het schrappen van de Europese mestregels individuele bedrijven op de kosten jagen. Toch ziet Agractie, dat onlangs een protest in Brussel aankondigde, daar wel het meeste heil in. Van Zijtveld: 'Een visie ontbreekt totaal bij deze minister. Een nieuw kabinet en nieuwe minister zullen daarom naar Brussel moeten met een goed onderbouwd plan. Gaan we miljarden spenderen aan stoppers en het invoeren van graslandnormen en blijven we doormodderen op slecht Europees beleid óf bouwen we aan een toekomst voor blijvers zodat boeren weer de ruimte krijgen om te ondernemen?'

NMV

Harmen Endendijk, voorzitter van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), is geschrokken van de graslandnorm in de mestbrief van Adema. Het kabinet is van plan om een graslandnorm in te stellen op bedrijfsniveau van 0,35 hectare grasland per GVE per 2032. „Een enorme dreun. Zo'n norm op bedrijfsniveau is in geen enkel opzicht een oplossing voor het mestplaatsingsprobleem”, zegt hij. „Ook heeft toewerken naar een grondgebonden melkveehouderij niks te maken met het milieu. Wat maakt het uit of het land van de melkveehouder zelf is, of de buurman? Dat heeft geen invloed op de waterkwaliteit, maar dat is wel waar Adema naar toe wil werken, schrijft hij.”

Volgens Endendijk valt intensieve melkveehouders niks te verwijten in deze mestplaatsingscrisis. „Een intensievere melkveehouder zet mest af of voert af en gaat echt niet extra uitrijden op zijn land. Bovendien hebben de banken de laatste jaren gefinancierd op dieraantallen en niet op grond. Daarnaast zijn er melkveehouders die grond kwijt zijn geraakt, zonder dat ze daar invloed op hadden.”

En dus hoopt de melkveehouder uit Ermelo (GD) dat de Tweede Kamer het beleid flink bijstuurt en een eventueel nieuw kabinet wél naar Brussel durft te gaan en mede te delen dat Nederland toch écht derogatie nodig heeft. „Adema of een volgende minister moet mans genoeg zijn om te melden in Brussel dat Nederland haar derogatie behoudt.”

Anders gaan er koppen rollen in de melkveehouderij en vallen bedrijven om, denkt de kersverse voorzitter. „De minister schrijft dat hij bang is voor een ‘infractieprocedure’, maar dat is aan de orde van de dag. Nederland heeft, over allerlei onderwerpen de afgelopen tien jaar, 70 van deze procedures aan haar broek gehad. Dat kan ook een goede start van een onderhandeling zijn. Adema kan ook eens een keer de kant van de boer kiezen.”

LTO Nederland

LTO Nederland ziet 'tal van ongewenste voorstellen' in de mestbrief van Adema. 'Voorstellen zoals afroming van dierrechten voor alle sectoren en de introductie van graslandnormen', schrijft de ledenorganisatie. 'Alweer focussen maatregelen overwegend op boeren die stoppen. De brief schetst amper of geen toekomstperspectief voor jonge boeren en blijvers. Sterker nog: deze voorstellen leiden alleen maar tot lastenverzwaring.'

Een gemiste kans, denkt de belangenbehartiger. LTO hoopt dat de Tweede Kamer flink gaat bijsturen op 25 april tijdens het mestdebat in de Tweede Kamer. Net als Agractie en NMV doet LTO een klemmend beroep op het nieuwe kabinet (nu nog aan het formeren) om toch naar Brussel te gaan. 'Dit probleem is veroorzaakt doordat Brussel – na bijna 20 jaar – de Nederlandse derogatie intrekt. De snelheid waarmee de sector nu plaatsingsruimte verliest, maakt het simpelweg onmogelijk om (binnen de termijn) te voldoen aan de door Brussel opgelegde regels. LTO roept het demissionaire kabinet én de formerende partijen dan ook op om zich hard te maken voor de terugkeer van (een vorm van) deze derogatie.'

'Pluimvee- en varkenssector onterecht aangepakt'

LTO is het absoluut niet eens met het afromen van dierrechten voor de pluimvee- en varkenshouderij. 'Naast een brede beëindigingsregeling wordt een afroming van dierrechten in de varkens- en pluimveehouderij voorgesteld. Pluimveemest drukt in het geheel niet op de Nederlandse mestmarkt. Varkensmest blijft onder het vastgestelde sectorplafond. Voor LTO zijn dergelijke ingrepen dan ook onacceptabel.'

Andere maatregelen die genoemd worden, zijn ingrepen in het voerspoor en de introductie van een graslandnorm. 'Het is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk dat het demissionaire kabinet – onder de vlag van de mestcrisis – vergaande, nieuwe beleidsmaatregelen aandraagt die geen direct effect op de mestmarkt hebben.'