Vlaamse stikstofrichtlijnen zet toekomst varkensboeren ‘on hold’

De Vlaamse regering heeft beslist over een tijdelijke regeling voor het stikstofbeleid, zodat de economie niet tot stilstand komt. Hoewel een tijdelijke regeling nodig is, vreest Groene Kring, de grootste beweging van jonge land- en tuinbouwers in Vlaanderen, een al te lange stilstand en drukt ze op een snelle finale regeling waarin alle economische actoren gelijk behandeld worden en land- en tuinbouwers hun bedrijven toekomstgericht kunnen ontwikkelen.

„Afgelopen weekend kwam minister Demir naar buiten met een tijdelijke regeling voor het stikstofprobleem”, zegt Bram Van Hecke, Voorzitter van de Groene Kring. „Dat kader heeft een grote impact op de vergunningsverlening in de landbouwsector. Het zorgt ervoor dat veel jonge boeren hun plannen om hun landbouwbedrijf te innoveren, investeren en ontwikkelen voor even opbergen. Dit in tegenstelling tot de industrie, die meer kansen krijgt de komende tijd.”

Varkenssector komt tot stilstand

Jonge boeren vrezen echter dat het tijdelijk kader al te lang zal aanslepen, waardoor Vlaamse land- en tuinbouwers onder een stolp belanden. Ook de varkenssector dreigt tot stilstand te komen. „Dan gaat het niet enkel over groeien, maar ook als je je bedrijf wil oriënteren”, zegt Bram Van Hecke. „Denk maar aan varkensboeren die meer of minder vleesvarkens willen gaan houden, ten koste van zeugen. Dat komt allemaal stil te liggen. Alle toekomstplannen worden ‘on hold’ gezet. Ook de korte keten concepten in de varkenshouderij zitten allemaal vast. Zorg er snel voor dat er een finale regeling komt. Ik zie veel jonge varkenshouders zoeken naar een verdienmodel. Dat is heel mooi, maar op dit ogenblik drukt iedereen de pauze-knop in. Zeker voor die jonge varkenshouders is dat jammer. Dit zorgt voor stilstand in de landbouwsector en ontneemt jongeren, die hun bedrijven duurzaam en toekomstgericht willen ontwikkelen, kansen.”

De Groene Kring vraagt met aandrang aan de Vlaamse regering om snel werk te maken van een finale regeling die perspectief, kansen en zekerheid biedt aan jonge land- en tuinbouwers. „De toekomst van de Vlaamse land- en tuinbouw steek je immers niet zomaar in de koelkast”, zegt Maarten Moermans, ondervoorzitter van Groene Kring. „Als jonge boeren denken wij steeds vooruit. Op dit moment is het echter onmogelijk om toekomstplannen te maken en uit te voeren. Een finale regeling moet er dan ook snel zijn, zodat de hele sector duurzaam & toekomstgericht kan ondernemen.”

Stikstofkader

Een arrest van de Raad voor Vergunningsbetwisting haalde in februari het voorlopige stikstofkader uit 2016 onderuit, dat werkte met een minimumdrempel van 5 procent waaronder vergunningen die zorgen voor extra uitstoot mogelijk waren. De Raad oordeelde dat Vlaanderen de voorbije jaren te veel ammoniakuitstoot vergunde zonder de impact op onze waardevolle natuurgebieden voldoende in rekening te brengen. De voorbije weken werd gewerkt aan tussentijdse richtlijnen om de periode op te vangen tot een definitief stikstofkader, eind 2021. Demir verspreidt dan ook een zogenaamde ‘instructie’ aan haar Vlaamse administraties en vergunningverlenende overheden. Die moet rechtszekere vergunningsbeslissingen mogelijk maken voor alle belangrijke investeringsdossiers door alle verschillende bestuursniveaus.

Minder amoniakuitstoot

Voor vergunningsaanvragen die leiden tot ammoniakuitstoot (NH3), vooral in de intensieve veeteelt en mestverwerking, bepaalt de instructie dat elk individuele aanvraag via een Passende Beoordeling moet aantonen dat er geen significant negatief effect is op de omliggende natuur en desgevallend moeten maatregelen genomen worden om de ammoniakuitstoot te verminderen. „De instructie maakt duidelijk dat Vlaanderen erg voorzichtig zal zijn in de vergunningverlening als er een impact is op het stikstofprobleem”, zegt minister Demir. “Tegelijk kondig ik in de instructie alvast enkele maatregelen aan die zorgen voor de vermindering van de uitstoot van stikstof. Er zijn nog veel bijkomende initiatieven en maatregelen nodig om de stikstofuitstoot naar beneden te halen. Die maken voorwerp uit van de verdere politieke onderhandelingen over de definitieve stikstofregeling die later dit jaar klaar moet zijn.”

Industrie- en transportsector

Voor de uitstoot van NOx, vooral in de industrie- en transportsector, introduceert Vlaanderen een nieuw toetsingskader met een minimumdrempel van 1%. Die drempel werd wetenschappelijk onderbouwd door onder meer VITO. Projecten met minder dan 1 procent extra belasting van de stikstofwaarden kunnen goedgekeurd worden. Vergunningsaanvragen die zorgen voor meer dan 1% extra belasting van de stikstofwaarden, moeten een Passende Beoordeling ondergaan en aantonen dat er geen significant negatief effect is op de omliggende natuur en desgevallend maatregelen nemen om de emissies tot het minimum te beperken. Bram Van Hecke, Voorzitter van de Groene Kring, pleit er ook voor dat landbouw en industrie op dezelfde manier behandeld wordt. „Je kan niet uitleggen waarom het nu verschillend is”, zegt Van Hecke. „Blijkbaar willen ze stikstof in de landbouw strenger aanpakken. Industrie en landbouw zijn belangrijke sectoren die we moeten koesteren. De landbouw kapot laten gaat ten opzichte van de industrie: dit mag niet de bedoeling zijn.”