Varkens in Nood start rechtszaak tegen overheid vanwege staart couperen
Hoewel het couperen in strijd is met de Europese Varkensrichtlijn, die sinds 1991 van kracht en geïmplementeerd is in de Nederlandse wetgeving, is het maar zeer de vraag of een rechtszaak succesvol zal zijn. Volgens POV-voorzitter Linda Verriet is het namelijk binnen de huidige wetgeving mogelijk om staarten te couperen. „We hebben afspraken gemaakt met het Ministerie over verantwoord stoppen met couperen. Het is een belangrijk onderwerp in de gehele varkensketen en onderdeel van het Actieprogramma Vitale Varkenshouderij. Het is geen gemakkelijke stap en dat willen we verantwoord doen. Zo snel als het kan, zo langzaam als het moet.”
Multifactorieel probleem
De afspraak is dat er in Nederland per 2030 geen staarten meer gecoupeerd mogen worden en de varkenssector is nu volop bezig om varkens te produceren met krulstaart. Alleen blijkt in de praktijk, en dat is al jaren bekend, dat staartbijten een multifactorieel probleem is. Er zijn vele factoren als voer, klimaat, huisvesting, genetica, management, diergezondheid en licht. Daarbij is het realiseren van een krulstaart voor elk bedrijf maatwerk.
Zelfs als de varkenshouder zijn of haar zaken goed op orde heeft, kan er nog steeds staartbijten voorkomen en dat ondermijnt het dierenwelzijn meer dan het couperen van staarten. Vandaar dat er jaren een gedoogbeleid bestaat en dat varkenshouders bij problemen en goedkeuring van een dierenarts mogen couperen. De sector heeft nu echter ingezet om te stoppen en thans zijn er overal in Nederland werkgroepen met varkenshouders bezig om te kijken hoe ze dit multifactoriele probleem kunnen aanpakken.
‘Couperen slechts bij uitzondering’
Frederieke Schouten, directeur Varkens in Nood, stelt echter in hun persbericht: „Het is ronduit bizar dat de toezichthouder al jarenlang de andere kant opkijkt, terwijl zoveel bedrijven dagelijks de wet overtreden. Varkens in de intensieve veehouderij leven in te kleine, kale hokken met weinig bewegingsruimte.”
Door verveling en stress kunnen de dieren volgens Schouten in elkaars staarten gaan bijten. Om dit te voorkomen, worden niet de stallen verbeterd, maar de staarten afgebrand. Als dierenarts zou de directeur van Varkens in Nood moeten weten dat het niet louter een huisvestingsaspect is. Ze vervolgt: „De wet staat het afbranden van biggenstaartjes slechts toe als uitzondering. Couperen mag alleen nadat allerlei andere maatregelen tegen staartbijten niet hebben geholpen. Maar in de praktijk branden vrijwel alle niet-biologische varkenshouders de biggenstaartjes direct af.” Schouten vergeet echter te vertellen dat ook in de biologische varkenshouderij staartbijten een probleem is en dat het dierenwelzijn hierdoor wordt ondermijnd.
Verder stelt de directeur van Varkens in Nood: „De European Food Safety Authority (EFSA) heeft Nederland recent nog geadviseerd om ermee te stoppen en er zijn zelfs Europese subsidiegelden voor vrijgemaakt. Het is onontkoombaar dat ook Nederland zich aan de wet moet gaan houden. Met deze rechtszaak brengt Varkens in Nood dat moment dichterbij.”
Handhaving onmogelijk
Het is echter maar zeer de vraag of het direct stoppen met couperen mogelijk is. Het dierenwelzijn zou dramatisch worden ondermijnd door staartbijten. Daarnaast geeft de NVWA aan dat de huidige wetgeving onduidelijk is en het bijna onmogelijk is om te controleren en handhaven. De wetgeving zou dus moeten worden aangepast en de afspraak is inmiddels gemaakt dat couperen per 2030 verboden is. In het geval dat de stichting de rechtszaak wel wint en de NVWA zou moeten handhaven, volgt er een golf van rechtszaken en zal een aantal varkenshouders wellicht moeten stoppen, vanwege grote dierenwelzijnsproblemen op het bedrijf.
In de rechtszaak wil de stichting dat de NVWA handhavend optreed tegen vijf grote varkensbedrijven. Welke bedrijven zijn, is niet bekend. Linda Verriet: „We komen graag in contact met de vijf bedrijven om hen bij te staan in deze zaak.”
