‘Boer moet produceren binnen grenzen van natuur en klimaat’

„Hoe die reis naar true value er precies uit ziet weten we nog niet. Wat we wel weten, is dat true value de beste kansen biedt voor een succesvolle agrofoodsector met een goed ondernemersklimaat”, zegt Alex Datema in het voorwoord van de online gepubliceerde toekomstvisie.

De directeur Food & Agri van de Rabobank vervolgt: „Met true value als uitgangspunt is de productie en consumptie het meest gunstig voor klimaat en natuur én draagt het bij aan de gezondheid van consument en dierenwelzijn. 2040 lijkt ver weg, maar dat is al over 16 jaar.”

Loftrompet

In de publicatie steekt de bank eerst de loftrompet over de Nederlandse agrofoodsector. Die is ‘van strategisch belang voor de samenleving’. Mede daardoor scoort ons land goed op de brede welvaartsindicator. Dat is te danken aan de positieve effecten op gezondheid, inkomen, baanzekerheid, wonen, welzijn en sociale relaties op het platteland, aldus de bank. ‘Daarmee is de agrofoodsector niet alleen van betekenis voor de economie, maar levert zij ook een bijdrage aan onze brede welvaart.’

In de visie van de Rabo legitimeert die bijdrage het bestaansrecht van de landbouw, tuinbouw en foodsector in Nederland. De afgelopen jaren is die bijdrage echter onder druk komen te staan. ‘De sector overschrijdt de grenzen van haar milieugebruiksruimte.’ Het gaat dan om de uitstoot van broeikasgassen, ammoniak, fijnstof en de uitspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen.

‘Structurele transitie onontkoombaar’

Daarnaast liggen er forse opgaven op het gebied van bodem, water, biodiversiteit, landschap en dierenwelzijn. ‘Een structurele transitie naar een duurzame productie is daarom onontkoombaar’, volgens de Rabobank.

Die visualiseert het aldus: in 2040 produceert de landbouwsector in Nederland voedsel en duurzame producten in evenwicht met de omgeving. Het productievolume is afgenomen, het verdienvermogen toegenomen. ‘De Nederlandse landbouw produceert binnen de overeengekomen milieugrenzen, vervult zijn aandeel in de klimaatopgave en levert een substantiële bijdrage aan de kwaliteit van natuur en landschap in het landelijk gebied.’

Ofwel: de landbouw levert een grote bijdrage aan de brede welvaart in Nederland. De kosten en baten van die maatschappelijke diensten worden verrekend in de productprijzen (true value) en deels duurzaam door de overheid betaald, zoals vergoedingen voor diensten als water- en natuurbeheer (groenblauwe diensten).

‘Duurzaamheid belangrijk criterium’

De Rabobank wil als financier een actieve bijdrage leveren aan deze transitie. Duurzaamheid is een belangrijk beoordelingscriterium bij de kredietverstrekking. Om kredietwaardige bedrijven te helpen in de verduurzamingsslag, stelt de Rabobanken een financieringspakket van 3 miljard euro beschikbaar. ‘Dit betreft instrumenten zoals rentekortingen, aflossingsvrije perioden, ruimere financieringen en financieringsperioden’, aldus de bank.

Ook de andere ketenpartijen en de overheid zetten sterk in op verduurzaming. Rabobank voorziet dat sturen op duurzaamheid in veel sectoren (indirect) leidt tot een daling van het productievolume dat binnen de milieugrenzen kan worden behaald. Daarmee betekent dat ook een krimp van de veestapel.