Wiersma laat onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar situatie op mestmarkt

Het Kamerlid kreeg vanuit verschillende kanten te horen dat mest niet snel wordt opgehaald en dat de markt mogelijk gemanipuleerd zou kunnen worden om de mestafzetkosten hoog te houden.

Volgens Holman is er een roep om transparantie over de mestmarkt en prijsvorming vanuit de sector. „Handelaren dienen vrijdagmiddag een briefje in en op basis van al die briefjes komt een mestnotering tot stand.” Hij gaat ironisch verder: „Dat is mooi, want als je een aardappelteler zou vragen hoeveel hij wil hebben voor zijn aardappelen, dan zouden we volgend jaar ook heel veel moeten betalen voor aardappels.”

Verbazing over import

Holman is heel erg geschrokken van de mestimportcijfers. „Er wordt drie keer zoveel rundveemest geïmporteerd, dan dat er geëxporteerd wordt. Je gelooft het niet, maar er wordt 40.000 kilogram stikstof via kippenmest geïmporteerd, terwijl het verhaal hier is dat de pluimveemest niet in Nederland blijft. Ik zie dan voor me dat een vrachtwagen Nederlandse mest naar Frankrijk brengt, en op de terugweg een vrachtwagen met mest uit België weer meeneemt.”

De NSC’er vraagt of de minister een onderzoek wil laten uitvoeren naar de situatie op de mestmarkt. Daarbij pleit Holman voor een uitgebreide analyse van de import en export en voor een beschouwing over hoe de mestmarkt transparanter kan worden. Ook maatregelen die de overheid kan nemen om de import van mest aan banden te leggen, moeten in dit onderzoek worden meegenomen. „Het is toch van de zotte dat dit gebeurt”, aldus Holman, waarmee hij verwijst naar de importcijfers van mest.

Holman snapt dat er sprake is van een vrije markt, maar zou graag willen dat Wiersma met Cumela in gesprek gaat over de situatie op de mestmarkt.

‘Er gebeurt iets over de rug van boeren’

Caroline van der Plas (BBB) sluit zich aan bij Holman. „Ik vind het lastig dat een groep mensen schatrijk wordt over de rug van boeren op dit moment. Ik zou de heer Holman kunnen vragen of wij samen naar oplossingen kunnen kijken. Ik snap dat het lastig is, omdat je niet tussen de vrije markt en handel wil gaan zitten, maar boeren gaan kopje onder door de hoge mestprijzen.”

Holman reageert: „We hebben al twintig jaar een mestprobleem en er is twintig jaar sprake van mestfraude. Dat zit bij een klein groepje. Ik hoop dat de minister maximale inzet toont en de RVO en NVWA hierbovenop zet om te kijken wat er daadwerkelijk gebeurt. Ik ben het eens dat er iets gebeurt over de rug van boeren, wat niet mag.”

Complex verhaal

De minister laat in haar reactie weten dat er veel verschillende import is en dat de mestmarkt zeer complex is. „We exporteren zeven keer zoveel mest dan dat we importeren. De export is na jaren van afname inmiddels weer toegenomen. Bij de import gaat het ook om verschillende soorten mest. De ene keer is het paardenmest, de andere keer is het pluimveemest. Het is niet altijd rundveemest. Rundveemest wordt meer geïmporteerd dan geëxporteerd. De export is afgenomen met 400 vrachtwagens, en de import is toegenomen met 1.000 vrachtwagens. Dat is niet niks.”

Wiersma is het met Holman en Van der Plas eens dat de mestmarkt transparanter moet worden. „Er is alleen niet één mestmarkt. Het is afhankelijk van de soort mest en de lokale mestbalans. Voor rundvee- en varkensmest die niet lokaal kan worden afgezet, is er een aanbodmarkt waarbij op dit moment hoge afvoerkosten in rekening worden gebracht. De afzetprijs voor mest neemt toe, maar dat geldt niet voor de mestplaatsingsruimte. Ook voor mestverwerkers en intermediairs is de situatie onzeker, omdat het niet duidelijk is waar de mest in de toekomst naar toe gaat, ondanks dat er nu mestaanvoer is waar hoge vergoedingen tegenover staan. Voor het beter functioneren van de markt zijn op dit moment geen direct voor de hand liggende oplossingen, maar ik wil wel een onderzoek laten doen en het lijkt mij voor de hand liggend dat Cumela hierbij wordt betrokken.”

Inzet op export en verwerking

De minister is voornemens om de mestexport een impuls te geven. Hiervoor wordt een speciale mestgezant aangesteld die zich gaat focussen op het aanboren van nieuwe afzetmarkten. Wie dit gaat doen, wordt op korte termijn bekendgemaakt. Daarnaast gaat de minister ook kijken hoe de vergunningverlening voor mestverwerking kan worden versoepeld of verbeterd, zodat er meer initiatieven van de grond kunnen komen en er dus meer mestcapaciteit komt.

Pilot mineralenconcentraat wordt verlengd

Wiersma maakte ook bekend dat er een verlenging komt voor de pilot mineralenconcentraat. De verlenging komt er in afwachting van een besluit van de Europese Commissie over het gebruik van Renure-producten als kunstmestvervanger. De voorwaarden voor de pilot blijven hetzelfde. Cumela is hier blij mee, omdat dit besluit iets van onzekerheid op de mestmarkt wegneemt. ‘Het is ook een belangrijk signaal, want het laat zien dat de minister achter Renure-producten staat als mogelijke duurzame alternatief voor kunstmest.’

Het kabinet heeft goede hoop dat er volgend jaar een positief besluit volgt over de toelating van Renure.