Resultaten onderzoek: openbaarmaking gevoelige informatie leidt tot toename intimidatie
65 procent van hen had persoonlijk te maken met een Woo-verzoek waardoor eigen bedrijfsinformatie openbaar werd gemaakt. Daarvan gaf 33 procent aan dat publicatie leidde tot laster, treiterijen, intimidatie, bedreiging of erger. Van alle respondenten gaf 56 procent aan dat Woo-publicaties over de agrarische sector leiden tot een toename aan incidenten en 83 procent dat zij bang zijn voor laster, intimidatie en bedreiging op het moment dat informatie over boeren via de Woo openbaar wordt gemaakt.
Borden in de tuin, anonieme post, gefilmd worden, illegaal nachtelijk bezoek. Het komt allemaal voor. „Het is een weeffout in de Wet open overheid (Woo)”, zegt LTO-voorzitter Ger Koopmans: „Persoonlijke informatie van boeren, veehandelaren en veetransporteurs is onvoldoende beschermd tegen openbaarmaking. Gezinnen gaan hier onder gebukt. De Woo móet op dit punt worden aangepast.”
Boer wordt kwetsbaar
De initmidatie en pesterijen maakt boeren bang. POV-voorzitter Linda Verriet reageert: „Bijna nergens in Europa, bijna nergens in de wereld, zijn de regels voor dierenwelzijn zo streng als in Nederland. Boeren, veehandelaren en veetransporteurs houden zich aan die regels. In Nederland zorgen veehouders ontzettend goed voor hun dieren. Het openbaar maken van dit soort gegevens maakt hen doelwit van tegenstanders die überhaupt tegen de veehouderij zijn en Nederlanders willen laten omschakelen naar een plantaardig dieet. Hierbij kiezen ze voor de persoonlijke aanval. Gezinnen worden voor dierenbeul en moordenaar uitgemaakt. Gezinsfoto’s worden gefotoshopt en online verspreid.”
Verriet gaat verder: „Je voelt je als boer, veehandelaar en veetransporteur én als gezin, kwetsbaar als al je gegevens op straat liggen. Boeren, veehandelaren en veetransporteurs die niet direct worden geconfronteerd met intimidatie en bedreiging leven met ingehouden adem. Mensen zeggen dat ze er slechter van slapen. Je kunt zomaar ‘aan de beurt zijn’. Niemand wil toch dat de overheid zijn adres publiceert?”
Woo doel voorbij geschoten
De sectorpartijen zijn van mening dat de Woo zijn doel - een transparante overheid die verantwoording aflegt aan burgers – totaal voorbij geschoten. ‘Nederland zou in dit geval een voorbeeld kunnen nemen aan Duitsland of Oostenrijk waar openbaarmakingsverzoeken over agrarische onderwerpen vaker worden afgewezen, omdat ze buiten het openbaarmakingsregime vallen. Daar komt bij dat Nederland nationale koppen heeft geplaatst op de Europese richtlijn inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie, waardoor de in de richtlijn opgenomen uitzonderingsgronden in Nederland vaak niet van toepassing zijn. De Woo is te ver doorgeschoten en kan strijdigheid opleveren met Europees recht.’
De Woo zou daarom op korte termijn moeten worden aangepast om boeren, veehandelaren en veetransporteurs beter te beschermen tegen intimidatie en andere inbreuken in de persoonlijke levenssfeer. Tot die tijd zou de minister van LVVN, in navolging van de rechtbank Den Haag, veel vaker de openbaarmaking van gegevens moeten weigeren op basis van hoger Europees recht, waaronder de AVG, menen LTO, POV en Vee&Logistiek.
Meldpunt
LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek zijn van plan om een meldpunt in te richten waar aangesloten leden intimidaties, bedreigingen en treiterijen door, onder andere, activisten kunnen melden. Leden kunnen hier ook terecht voor advies over hoe te handelen bij dergelijke acties. De partijen streven ernaar om het meldpunt dit jaar nog te realiseren. Tot die tijd kunnen leden meldingen doen en advies inwinnen bij hun eigen organisatie.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Ellen Meinen
Bronnen: LTO Nederland, POV