Varkens met mycoplasma letsels aan de slachtlijn hebben 2,5 kg lager karkasgewicht dan gezonde leeftijdsgenoten

Infecties met Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo) veroorzaken economische verliezen als gevolg van groeivertraging, verhoogde voerconversie, verminderde uniformiteit en toegenomen behandelkosten. In een grootschalig onderzoek, waarin slachtvarkens van meerdere Nederlandse varkensbedrijven werden opgevolgd, werd de impact van een M. hyo-infectie op de groei gemeten.

M. hyo, wat ziet men aan de slachtlijn?

Varkens die met M. hyo geïnfecteerd zijn ontwikkelen een longontsteking. De ontstekingshaarden komen vooral voor ter hoogte van de voorste longkwabben en zijn zichtbaar als paarse tot grijze zones met een vlezig aspect. ⁽¹⁾ De aangetaste longdelen kunnen zich niet meer vullen met lucht en zijn dus niet meer functioneel. De ontstekingshaarden worden vanaf 3 tot 12 weken na de infectie waargenomen. Na 12 tot 14 weken genezen de letsels en wordt er littekenweefsel gevormd.⁽²⁾ Zowel acute ontstekingshaarden, die het gevolg zijn van een infectie tijdens de laatste 3 tot 12 weken voor slachten, als de littekens van oudere infecties (> 12 weken voor slachten) zijn zichtbaar tijdens een longonderzoek aan de slachtlijn.

De ontstekingshaarden die ontstaan na een M. hyo infectie lokaliseren zich vooral ter hoogte van de voorste longkwabben (zones boven de stippellijn)

Foto links: 3 tot 12 weken na een M. hyo infectie zijn acute ontstekingshaarden zichtbaar Foto rechts: bij oudere M. hyo infecties (> 12 weken) is littekenweefsel zichtbaar

Inzicht in impact van M.hyo op groei, door koppeling karkas- en longgegevens

In een uitgebreid onderzoek, waarbij meerdere Nederlandse varkensbedrijven betrokken waren, werd de groei van varkens met gezonde longen vergeleken met die van varkens waarvan de longen aan de slachtlijn M. hyo-achtige letsels vertoonden. ⁽³⁾

De varkens die deelnamen aan de studie kregen bij de geboorte een RFID-oormerk, waarop de geboortedatum werd geregistreerd. In het slachthuis werd de geboortedatum afgelezen van het oormerk en gekoppeld aan de slachtdatum en het karkasgewicht. Aan de hand van deze data werd slachtleeftijd en de karkasgroei berekend. Deze gegevens werden gekoppeld aan de longletsels, die op een gestandaardiseerde manier werden beoordeeld met behulp van de Ceva Lung Program (CLP) scoremethode. Elke long werd gecontroleerd op de aan- of afwezigheid van M. hyo-achtige letsels en ook de omvang van de letsels werd geregistreerd.

In het onderzoek werden cijfers geregistreerd van 41.943 varkens die aan de slachtlijn geen longontsteking, noch pleuritis vertoonden. Deze cijfers werden vergeleken met deze van 5.069 varkens die bij het slachten een longontsteking vertoonden, indicatief voor een M. hyo-infectie die tijdens de laatste 12 levensweken heeft plaatsgevonden.

Het karkasgewicht van de gezonde varkens bedroeg gemiddeld 98,29 kg en de gemiddelde slachtleeftijd bedroeg 81,06 dagen. Dit betekent een karkasgroei van 546 gram per dag vanaf de geboorte tot het slachten. De varkens met longontsteking noteerden een gemiddeld karkasgewicht van 97,76 kg en een gemiddelde slachtleeftijd van 184,86 dagen. Dit stemt overeen met een karkasgroei van 532 gram per dag vanaf de geboorte tot het slachten. De gezonde varkens hadden bij het slachten een 530 gram zwaarder karkasgewicht en werden 3,8 dagen sneller geslacht dan de varkens met longontsteking. Ondanks het feit dat de infectie pas tijdens de laatste 12 levensweken is opgetreden, noteerden de varkens met longontsteking over hun volledige levensduur een gemiddeld 14 gram per dag lagere karkasgroei ten opzichte van hun gezonde leeftijdsgenoten. Wanneer men deze cijfers omrekent naar levend gewicht, daarbij een karkasrendement van 80% veronderstellend, dan hadden de varkens met longontsteking over hun volledige levensduur een groei die gemiddeld 18 gram per dag lager was.

Karkasgewicht, omgerekend levend gewicht, slachtleeftijd, karkasgroei en levensgroei van varkens met gezonde longen en met M. hyo-achtige letsels

Van groeiverlies naar verlies in euro’s

Varkens met longontsteking aan de slachtlijn groeiden over hun volledige levensduur 14 g karkasgewicht/dag minder. Dit betekent een verlies van 2,52 kg karkasgewicht per dier als varkens op een leeftijd van 180 dagen worden geslacht, of een 4 tot 5 dagen langere verblijfsduur in de stal om hetzelfde slachtgewicht te behalen hun gezonde leeftijdsgenoten. Bij een karkasrendement van 80%, een karkasprijs van 2,1 €/kg, een voerconversie van 2,68 kg voer/kg levend gewicht en een voerprijs van 30,8 €/100 kg ⁽⁴⁾, kan het financieel verlies ten gevolge van een 2,52 kg lager karkasgewicht worden berekend als het verschil tussen de verloren inkomsten door het lagere karkasgewicht van € 5,29 en de lagere voerkosten door het lagere eindgewicht van € 2,60. Dit resulteert in een verlies van € 2,69 per vleesvarken. Voor een gesloten bedrijf met 1000 zeugen, 30 afgeleverde vleesvarkens per zeug per jaar en gemiddeld 20% M. hyo-achtige letsels aan de slachtlijn betekent dit een jaarlijks verlies van 15,1 ton karkasgewicht of € 31.750.

Jaarlijkse verliezen op een gesloten bedrijf met jaarlijks 30.000 afgeleverde vleesvarkens en 20% M. hyo-achtige longletsels aan de slachtlijn

Conclusie

Een preventieve aanpak van M. hyo infecties, onder andere door een gepast vaccinatiebeleid, zal niet alleen bijdragen tot een vermindering van de longletsels, maar levert ook meer kilo’s vlees en een beter bedrijfseconomisch resultaat op.

Bronnen

Garcia-Morante et al. (2016). Assessment of Mycoplasma hyopneumoniae induced pneumonia using different lung lesion scoring systems: a comparative review. J Comp Pathol. Feb-Apr;154(2-3):125-34
Maes et al. (2008). Control of Mycoplasma hyopneumoniae infections in pigs. Vet Microbiol. Jan 25;126(4):297-309.
Van Colen et al. (2024). Impact of EP- and A.p.-like lung lesions on growth of fattening pigs. Proceedings of the 15^th ESPHM and 27^th IPVS conference, Leipzig.
Farmers Agricultural Data Network (FADN), Wageningen University & Research, 2023 data, https://agrimatie.nl/binternet.aspx?ID=23&bedrijfstype=5