'Veehouderij kan ammoniakuitstoot op korte termijn 50 procent verlagen'

Wel zijn er veel mitsen en maren. Zo gaat het om theoretische aannames die de onderzoekers doen. De uitstoot die komt kijken bij de innovatietechnieken is niet in de praktijk onderzocht.

De komende jaren moet de veehouderij grote stappen zetten om de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen verder te verlagen. Dit kan via innovatie, stellen de onderzoekers. Veel vernieuwingen voor de veehouderij zijn binnen één tot vijf jaar technisch uit te voeren. Maatregelen, zoals biologische mestaanzuring, luchtwassers en het schoonhouden van vloeren, leveren de meeste milieuwinst op voor emissies uit stallen. Aanvullend is een grote reductie mogelijk via zowel voer- en managementmaatregen als nieuwe mestaanwendingstechnieken.

Ammoniakuitstoot halveren

De emissies van ammoniak en broeikasgassen zijn op lange termijn met 61 tot 72 procent te beperken. Dit is een theoretische aanname die in de praktijk nog moet blijken en waarvoor nieuwe technieken zullen moeten worden ontwikkeld. Dat vraagt om investeringen in kennis en innovatie.

Op de korte termijn is de ammoniakuitstoot in theorie met 41 tot 50 procent te reduceren. Broeikasgassen kunnen met 27 tot 48 procent omlaag ten opzichte van de situatie in 2019. Opgeteld betekent dat een groot deel van de milieuopgave in het landelijk gebied te behalen is. Dan moeten wel álle veehouderijen álle vernieuwingen op de juiste wijze doorvoeren.

Potentie innovatie hoger dan opkoop

Onderzoeker Wim de Vries merkt op dat de potentie van stikstofreductie door innovatie een stuk hoger ligt (61 procent) dan bij halvering van de veestapel (36 procent). Provinciaal bestuurder Jelle Beemsterboer is enthousiast over deze percentages. „Dit laat zien dat we dus ook in moeten zetten op die innovatie. We moeten boeren gaan verleiden om te investeren in die reducties”, zegt hij tegen BNR Nieuwsradio. Punt van aandacht daarbij is het kostenplaatje: 400 miljoen euro per jaar, rekent onderzoeker De Vries. Momenteel heeft het kabinet 1,25 tot 2,5 miljard euro uitgetrokken voor innovatie, tot 2030.

De conclusies van het onderzoek kunnen enthousiast worden ontvangen door de BoerBurgerBeweging (BBB). Zij hameren al langer op stikstofreductie door middel van innovatie, in plaats van drastische maatregelen als het uitkopen van veehouders en de inkrimping van de veestapel.

Financiële maatregelen nodig

In welke mate de inzet van technische innovaties rond stalsystemen te prefereren zijn boven sociale of systeeminnovaties – waarmee het landbouwsysteem wijzigt zoals extensivering, vergroting van het areaal biologische landbouw, of de inzet van nieuwe gewassen en dierrassen – staat en valt met de langetermijnvisie op de positie van de landbouw in Nederland. Zo benadrukken de onderzoekers.

Om het potentieel van innovatie te benutten zijn technische, juridische en financiële maatregelen nodig. Een beleidsinzet op innovatie heeft op dit moment alleen kans van slagen als innovatieve technieken onderdeel uitmaken van een geborgd pakket van maatregelen om stikstofreductie te realiseren.

Dit wordt nog eens onderstreept door een recente uitspraak van de hoogste bestuursrechter. Uit die uitspraak volgt dat ook voor innovatieve maatregelen vaak een vergunning nodig is, waarbij de gehele activiteit opnieuw moet worden beoordeeld. Verdere uitwerking is hiervoor nodig. Innovatie, als onderdeel van een totaalpakket aan maatregelen, biedt mogelijkheden aan blijvende boeren om een bijdrage te leveren aan emissiereductie.

Meer informatie is te vinden in het rapport ‘Verkenning effecten landbouwinnovaties’.