DLV Advies: ‘Innovatie enige uitweg uit stikstofimpasse’

De agrarische adviesorganisatie reageert daarmee op de uitspraak in de zaak van Greenpeace tegen de Staat. De rechter heeft geoordeeld dat de Staat fors meer maatregelen moet nemen om de stikstofuitstoot te beperken richting 2030. „Geen plan van aanpak van de overheid en vergunningverlening die stilligt, zorgen voor een impasse in het stikstofdossier”, zegt Jeroen van Boxmeer, adviseur ruimtelijke ordening en milieu bij DLV Advies. „Innovatie is de enige uitweg uit deze impasse.”

‘Harde boodschap’

Greenpeace stelde dat de stikstofdoelen voor 2025 niet zouden worden gehaald en dat de Staat onvoldoende maatregelen had genomen. De rechter gaf de milieuorganisatie gelijk en legt een dwangsom op als de doelen voor 2030 niet worden gehaald. Het huidige kabinet, dat eerder budgetten en maatregelen terugschroefde, wordt nu gedwongen om prioriteit te geven aan stikstofreductie, vooral richting de Natura 2000-gebieden die er het slechtst voor staan.

Van Boxmeer benadrukt de onzekerheid die deze uitspraak met zich meebrengt. „Voor de agrarische sector is dit een harde boodschap”, zegt hij. „Boeren hebben al te maken met strikte regels en vergunningen, en deze uitspraak maakt het speelveld nog complexer.”

Met eveneens de recente uitspraak over intern salderen betekent dat ontwikkelingen nog verder onder druk komt te staan, zegt Van Boxmeer. „De overheid dient direct in actie te komen om stagnatie te voorkomen.”

‘Niet alles op bord boeren leggen’

„Deze actie moet niet alleen bij boeren komen te liggen”, vult commercieel directeur Marieke Louwes aan. „Boeren willen bijdragen aan reductiedoelen, wanneer deze bijdragen aan hun toekomstperspectief, en alle sectoren evenredig bijdragen. Niet alles kan op het bord van de agrarische sector komen te liggen.”

Gevolgen aanzienlijk

De gevolgen van de uitspraak zijn volgens adviseur Van Boxmeer aanzienlijk. „Met de eerdere uitspraak hebben veel bedrijven met terugwerkende kracht al geen geldige vergunning meer. Vergunningverlening zal pas weer op gang komen als provincies een plan van aanpak hebben over het halen van natuurdoelen, en die hebben ze nog niet.”

Als vergunningen niet worden afgegeven, kunnen innovaties niet verder worden gebracht, stelt hij. „En juist deze innovaties en de bijbehorende investeringen zijn mogelijke oplossingsrichtingen voor het bereiken van de stikstofdoelen.”

Hij pleit voor een pragmatische aanpak. „De overheid moet ondernemers ondersteunen in de transitie en zorgen voor werkbare oplossingen die de continuïteit van bedrijven waarborgen. De Staat kan niet met de maatregelen afwachten tot een eventueel hoger beroep.”

Oplossingen en aanbevelingen

Van Boxmeer ziet kansen in een integrale aanpak. „Belangrijk hierbij is om sectorbreed te kijken, en samen met boeren, overheden en industrie oplossingen te ontwikkelen.” Dit kan variëren van innovaties in emissiereductie tot beleid dat flexibiliteit biedt voor bedrijven, zoals doelvoorschriftenvergunningen.

Nieuwe vergunningen

Volgens hem ligt de oplossing in het focussen op het mogelijk maken van nieuwe vergunningen die gericht zijn op de reductie van stikstofuitstoot door bedrijfswijzigingen en innovatie. „Dan krijg je meer opties dan alleen maar het stoppen van activiteiten.”

Louwes vult aan: „Het is voor de kracht van de sector niet wenselijk dat veel bedrijven worden opgekocht. Daarnaast is het effect maar beperkt in veel gevallen. Voor de meeste sectoren geldt dat het aantal bedrijven via natuurlijk verloop jaarlijks al afneemt. Bovendien heeft de rechter de urgentie benadrukt om prioriteit te geven aan de kwetsbaarste Natura 2000-gebieden. Dit zal bijvoorbeeld de Veluwe zijn. Mensen die in die omgeving zitten, hebben al ruim de mogelijkheid gehad om mee te doen aan stoppersregelingen. De animo voor nieuwe stoppersregelingen zal daarom ook dalen. De enige uitweg uit deze impasse is daarom: het mogelijk maken van en ruimte maken voor innovatie.”