ING: ‘Varkensstapel krimpt dit jaar nog eens 10 tot 15 procent door opkoopregelingen’
ING: 2025 wordt uitstekend jaar voor varkenshouders vanwege fikse krimp
„De historisch hoge voerwinsten uit 2023 hebben zich in 2024 grotendeels voortgezet. In de zeugenhouderij is de voerwinst licht gedaald ten opzichte van 2023, terwijl in de vleesvarkens sector de voerwinst nog een kleine stijging liet zien”, blikt Jan Willem van den Berg, sector bankier agri van ING bank, terug.
Aan de kostenkant heeft de sector last van de fors gestegen mestafzetkosten. Ook hogere arbeidskosten en rentelasten drukken het uiteindelijk resultaat ten opzichte van 2023. De voerkosten liggen in 2024 duidelijk lager dan in 2023. „Voor 2025 voorzien we geen grote stijging van de voerkosten. In zijn algemeenheid zijn er in 2024 goede resultaten geboekt”, zegt Van den Berg.
Forse daling ingezet
Aan de productiezijde is in de loop van 2024 een forse daling ingezet met name door opkoopregelingen. „Ook voor 2025 verwachten wij een sterke daling van de productie die eind dit jaar kan zijn opgelopen tot 10 tot 15 procent”, zegt Van den Berg.
De vooruitzichten voor de varkenshouderij zijn positief, stelt ING. Wel blijft er onzekerheid in de markt over het toekomstperspectief. De markt blijft afhankelijk van de export naar landen buiten Europa, hoewel de productie in Europa sneller daalt dan de consumptie.
Mengvoerfabrieken sluiten
Door het lagere aanbod van vleesvarkens is er geen sprake meer van optimale bezetting in de keten. Hierdoor komt de efficiency van onder meer de slachterijen onder druk te staan, waarschuwt ING. Ook aan de zijde van de mengvoerindustrie betekent dit een aanpassing aan de kleinere marktomvang. „Hier zullen in 2025 locaties gaan worden gesloten waarbij tegelijkertijd fusies en overnames doorgaan. De keten zal zich moeten instellen op krimp van de sector om op efficiënte wijze te kunnen blijven werken”, zegt Van den Berg.
Productievolume totale agrarische sector onder toenemende druk
Afgelopen jaar daalde de productie van de veehouderijsectoren volgens de voorlopige cijfers met 2 procent. In de plantaardige sector was de daling met 1,4 procent iets kleiner. Ook voor dit jaar verwacht de bank dat de productie krimpt.
De verwachte krimp komt mede tot stand door de grote belangstelling voor de Landelijke beëindigingsregelingen (Lbv). Van de 1.587 aanvragen zijn er inmiddels 1.323 toegekend. Varkenshouders, pluimveehouders en kalverhouders toonden de meeste belangstelling voor de opkoopregeling. In deze sectoren kan de krimp van het aantal dieren door deelname aan de opkoopregelingen in de komende jaren oplopen tot meer dan 10 procent.
Afromingspercentages verhoogd
Op 1 januari verhoogde minister Wiersma de afromingspercentages van productierechten bij verhuur of verkoop. Ook voor sectoren waar nog geen sprake was van afroming, voerde de minister afroming van productierechten in.
Fosfaatrechten in de melkveehouderij worden bij verkoop en verhuur met 30 procent afgeroomd. Productierechten in de varkenshouderij worden met 22 procent afgeroomd en pluimveehouders krijgen te maken met 13 procent afroming. Het afromen van productierechten in combinatie met de Lbv regeling moet ervoor zorgen dat de veehouderij in 2025 onder het verlaagde nationale mestproductieplafond blijft. Ten opzichte van vorig jaar dalen de productieplafonds naar 135 miljoen kilo fosfaat en 440 miljoen kilo stikstof. Het is nog lang niet zeker of de huidige opkoopregeling toereikend is om onder het verlaagde mestproductieplafond te komen.
Mestafzetkosten blijven hoog
De impact van het afbouwen van de derogatie neemt toe. Daar komt bij dat de sector na een zeer nat 2023 de hoop vestigde op een goed voorjaar 2024. Maar ook het voorjaar van 2024 was bijzonder nat, waardoor de mestmarkt gespannen bleef. De afzetprijzen stegen en er is nog geen zicht op structurele wijzigingen, dan wel verbeteringen. De verwachting is dat het een aantal jaren zal duren voordat er een nieuw evenwicht op de mestmarkt ontstaat. In de tussenliggende periode dienen veehouders rekening te houden met hoge mestafzetkosten, stelt de ING-bank in haar bericht.
Krimp veestapel zal versnellen in 2025
Hoeveel van de 1.587 inschrijvers van de stoppersregeling ook daadwerkelijk gaan stoppen is nog niet bekend. Eerdere regelingen laten zien dat minimaal 50 procent een reëel uitgangspunt is. Gelet op de periode die verstreek tussen het aanmelden voor de stoppersregeling en het daadwerkelijk staken van het bedrijf werden de eerste gevolgen in de tweede helft van 2024 zichtbaar. ING verwacht dat het aantal stoppers in 2025 versneld op zal lopen.
Boer wil duidelijkheid
Het vertrouwen van de boeren in de toekomst is volgens de bank beperkt positief. Door vergrijzing en gebrek aan bedrijfsopvolging krimpt het aantal bedrijven al vele jaren. Deze tendens zal zich versterkt doorzetten met het huidige opkoopbeleid. De blijvers in de sector willen graag duidelijkheid voor de lange termijn zodat zij gericht kunnen gaan investeren in een toekomstgericht bedrijf, besluit de bank.
Tekst: Tom Schotman
Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.
Tekst: Hermien van der Aa
Woont en werkt op een melkveebedrijf in Hernen met als neventakken educatie en zorglandbouw. Sinds 2020 parttime redacteur melkvee bij Agrio, waar ze hoofdzakelijk schrijft voor de website melkvee.nl, het vakblad Melkvee en de regiobladen
Beeld: Ruth van Schriek
Bron: ING-Bank