Jaaroverzicht grondstoffen 2013

De graannoteringen lieten vanaf het begin van het jaar tot aan de nieuwe oogst in de zomer een dalende trend zien. De oorzaken hiervoor waren de goede oogstvooruitzichten door een groter areaal, weinig uitwintering en een goed groeiseizoen.

De tarweoogst was met 698 miljoen ton een stuk groter dan de 655 ton van het seizoen ervoor. Wereldwijd werd er dit jaar 143 miljoen ton gerst geoogst tegenover 130 miljoen ton in 2012. Korrelmaïs spande echter de kroon. Dit seizoen werd er maar liefst 950 miljoen ton maïs geoogst dat is 10 procent meer dan het jaar ervoor.

Opbrengsten granen
Kijken we naar de opbrengsten van alle granen dan werd er dit jaar 1.946 miljoen ton graan geoogst, 156 miljoen ton meer dat het jaar ervoor. De toegenomen voorraden zorgden vervolgens voor een druk op de prijzen.

Na de oogst in september stegen de tarwe- en gerstnoteringen door wereldwijd een erg grote vraag. Maïs werd eind november wat duurder door krapte aan de voorkant.

Verwachtingen 2014
Voor 2014 is de verwachting dat de noteringen aan het begin van dit jaar wat onder druk komen te staan. De enorme tarwe-export van de VS en Europa zal wat afzwakken door concurrentie van onder andere Australië.

Ook zijn tot nu toe de vooruitzichten voor de graanoogst van 2014 gunstig. Er zijn veel wintergranen gezaaid en de omstandigheden zijn positief. Ook hebben de graantelers de laatste jaren goed verdiend zodat er financiële middelen zijn om in de nieuwe teelt te investeren.

Te weinig transportcapaciteit
Links en rechts zien we steeds meer dat de logistiek een probleem wordt. Door de goede oogsten is er te weinig transportcapaciteit om de producten tijdig naar de zeehavens te transporteren.

Hierdoor ontstaat er krapte aan de voorkant zodat er flinke premies betaald moeten worden om de producten tijdig geleverd te krijgen. Gelukkig zijn er diverse landen die plannen hebben om te investeringen in transport en op- en overslag zodat de grondstoffen ook opgeslagen en vervoerd kunnen worden.

Grote onbekende is natuurlijk de weersomstandigheden maar normaal gesproken krijgen we in 2014 opnieuw een goede graanoogst.

Verwachtingen komende decennia
Voor de komende decennia verwacht men regelmatig grote spanningen op de graanmarkt. Naast de verschillende oogprognoses is het graanverbruik de grote onbekende.

Voorspeld wordt dat het graanverbruik steeds maar blijft toenemen waarbij maar de vraag is of de opbrengsten kunnen volgen. In jaren met goede opbrengsten zal dit niet zo’n probleem zijn maar als de opbrengsten tegenvallen dan kunnen de prijzen weer flink stijgen.

Citrus- en Duitse pulp
De totale hoeveelheid pulp (citruspulp, Duitse bietenpulp, inlandse bietenpulp) is wereldwijd gezien maar een kleine grondstof en is vooral geschikt voor verwerking in rantsoenen voor rundvee en varkens. Het prijsniveau van pulp wordt vooral beïnvloed door de graanprijs.

Dit jaar viel de suikerbietenoogst in Europa tegen waardoor bietenpulp vanaf september relatief duur was. De productie van inlandse bietenpulp was dit jaar slechts 12.000 ton omdat er veel pulp afgezet wordt als perspulp en omdat er steeds meer pulp in de vergister verdwijnt voor de productie van groene stroom.

Eiwitrijke grondstoffen
De prijzen van de eiwitrijke grondstoffen bewogen zich in 2013 op een hoog niveau. Voor sojaschroot werd in de eerste maanden van dit jaar een forse prijsdaling verwacht voor levering vanaf mei.

De sojaoogst in Zuid Amerika was prima, de beschikbaarheid werd echter een probleem. In Brazilië was de transportcapaciteit naar de zeehavens onvoldoende en ook de verlaadcapaciteit in de zeehavens was ontoereikend. In juni waren de problemen zo groot dat zeeschepen enkele maanden moesten wachten voordat ze geladen konden worden.

Argentinië kende weer andere problemen. Argentijnse akkerbouwers verkochten maar mondjesmaat soja. De inflatie is er zo hoog zodat ze beter soja in de schuur kunnen hebben liggen dan geld op de bank. Ook zijn de Argentijnse boeren het niet eens met het beleid van de overheid omdat er hoge heffingen betaald moeten worden op de export van soja.

Wereldwijde soja oogst
Wereldwijd werd er dit jaar 268 miljoen ton sojabonen geoogst tegenover 239 miljoen ton het jaar ervoor. Voor volgend jaar gaat men uit van een sojaoogst van 285 miljoen ton.

De groeiomstandigheden voor de sojaplanten in Zuid Amerika zijn over het algemeen goed en binnenkort gaat de oogst in Brazilië van start. Grote vraag zal zijn of ook in 2014 de beperkte beschikbaarheid, zoals in 2013 het geval was, een rol gaat spelen.

Verder is het van belang hoeveel soja er in het voorjaar in de Verenigde Staten gezaaid gaat worden. Naast uiteraard de weersomstandigheden zijn ook de economische ontwikkelingen van groot belang. Groeit de economie wereldwijd dan stijgt het sojaverbruik.

Grote invloed van China
Zeker de economische ontwikkeling in China heeft een grote invloed omdat het land jaarlijks meer en meer soja importeert. Vorig jaar importeerde China 59 miljoen ton soja en dit jaar is dit opgelopen tot 64 miljoen ton. Voor volgend jaar verwacht men in China zelfs een soja-import van 69 miljoen ton.

Uiteraard volgden de andere eiwitrijke grondstoffen zoals zonnepitschroot en raapzaadschroot de sojaprijzen. In aanloop naar het beschikbaar komen van de nieuwe raap- en zonnebloemoogst in augustus, daalden de prijzen van raap- en zonnepitschroot. Na de oogst zagen we de prijzen weer iets oplopen.

Algemeen
Kenmerkend voor de handel in 2013 was evenals de voorgaande jaren de volatiliteit (beweeglijkheid van de prijzen) op de beurzen. Dit zal naar verwachting de komende jaren doorzetten. Meer dan ook zullen factoren van invloed zijn die buiten onze bedrijfstak liggen zoals de dollarkoers, de olieprijs, de economische ontwikkelingen en last but not least de hedgefondsen (speculanten).

Voedselproductie wereldwijd staat meer en meer in de belangstelling omdat de wereldbevolking en het gebruik van biobrandstoffen flink zullen gaan toenemen. Het FAO verwacht dat er in 2050 een verdubbeling van de agrarische grondstofproductie nodig zal zijn om de dan aanwezige mensen (9 – 9,5 miljard) op deze wereld te voeden.

Door de klimaatverandering ziet het er echter naar uit dat er verschillende delen in de wereld zijn waar de voedselproductie door droogte onder druk komt. Vraag is dan natuurlijk of de productie de consumptie kan bijhouden? Hetzelfde FAO denkt van wel omdat het landbouwareaal nog wat uitgebreid kan worden en de opbrengsten per hectare flink verhoogd kunnen worden.

Verhogen van opbrengsten per hectare
Dit laatste door gewasveredeling (GMO-gewassen?), kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen, irrigatie, etc. Verreweg de belangrijkste factoren die van invloed zijn, op de opbrengsten zijn de weersomstandigheden.

Het blijft dus zoeken naar het evenwicht waarbij er jaren zullen zijn dat de productie tegenvalt en de prijzen (flink) zullen stijgen, afhankelijk van de voorraden en er zullen jaren zijn waarbij de productie meevalt en de prijzen (flink) onder druk kunnen komen.

Koers euro/dollar
Kijken we naar het jaar 2013 dan zien we dat de koers zich bewoog tussen de 1,28 en 1,38. Grote schommelingen bleven uit omdat de financiële sector in Europa de zaken redelijk op orde had en er zich geen grote problemen meer voordeden met de landen in de euro zone.

De koersontwikkelingen van de dollar en de euro zijn voor ons van groot belang omdat nu eenmaal veel grondstoffen in dollars afgerekend worden en de koers van invloed is op de graanexporten naar buiten Europa. Hoe sterker de euro hoe lastiger het voor Europa wordt om graan te exporteren maar hoe goedkoper de grondstoffen worden die in dollars betaald moeten worden.