ABN AMRO: ‘Varkenshouderij kent positieve liquiditeitsontwikkeling’

De Nederlandse varkenshouderij heeft volgens ABN AMRO financieel gezien twee goede jaren achter de rug met gunstige prijzen en hoog rendement. Deze situatie werd onder andere veroorzaakt door een afname van het aantal varkens in Noordwest-Europa, en problemen in de Spaanse biggenproductie.
Voor zeugenhouderij is ondanks het hoge rendement wel sprake van een daling in het inkomen ten opzichte van topjaar 2023, zo constateert de bank. Naast de positieve prijsontwikkelingen, werden varkenshouders namelijk geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van mestafzet. Door afbouw van de derogatie en het natte voor- en najaar was het gebruik van dierlijke mest in de akkerbouw beperkt, wat leidde tot hogere mestafzetkosten.
De financiële verschillen tussen bedrijven openbaren zich volgens de bank ook op het vlak van energiekosten: „Bedrijven die hebben geïnvesteerd in energiebesparende apparaten zoals warmtepompen en zonnepanelen hebben nauwelijks tot geen last gehad van hoge energiekosten. De overige bedrijven, meestal de verouderde, hebben hierdoor een kostennadeel. De voerkosten daarentegen daalden in 2024.”
2025 vooral hoger kosten
Wat heeft 2025 volgens ABN AMRO in petto: „Op 1 januari 2025 is nieuwe wetgeving rond de handel in productierechten van kracht. Deze wetgeving introduceert een 22 procent afroming bij overdracht van productierechten voor varkens. Hierdoor zijn de handel in rechten in tot recordhoogtes gestegen richting einde 2024. De mestderogatie wordt verder afgebouwd, waardoor het mestoverschot toeneemt. Door hoge vraag naar mestafzet en beperkte capaciteit nemen de afzetkosten voor mest voor varkenshouders toe. De droge omstandigheden dit voorjaar hebben wel geleid tot een tijdelijke daling van de mestafzetkosten.”
Ook in 2025 krijgen varkenshouders te maken met hoge kosten, naast mestafzet ook energie. Dit blijft een prikkel om te investeren in bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen of mestverwerking. Het gebrek aan gekwalificeerd personeel leidt tot hogere arbeidskosten en blijft een uitdaging. Desondanks verwacht ABN AMRO een verbetering van de liquiditeitspositie van varkenshouders.
Diergezondheid, dierenwelzijn, emissieverlaging
De bank gelooft dat varkenshouders voor de lange termijn de wil hebben om de komende jaren in te zetten op het doen van investeringen in diergezondheid, dierenwelzijn, emissieverlaging en het verlagen van de CO₂-footprint. Om de diergezondheid te verbeteren gaan meer (preventieve) entingen gebruikt worden, zo is de verwacht de bank.
„Daarnaast zullen ondernemers investeren in het deels vervangen van de veestapel voor dieren die vrij zijn van ziektekiemen. Het convenant dierwaardige veehouderij agendeert maatregelen voor verbeterd welzijn waarmee de sector aan de slag gaat. Bedrijven die het keurmerk Beter Leven voeren, moeten voor 2030 vrijloopkraamhokken invoeren voor zeugen. Voor dit jaar zal de gebrekkige vergunningverlening helaas een stevige belemmering vormen voor bedrijfsontwikkeling en verduurzaming.”
Carbonfootprint en concepten
Het verlagen van de CO₂-footprint van voedselproducten wordt in de ogen van ABN AMRO steeds belangrijker. „Vleesverwerkers en voerleveranciers spelen hierin een belangrijke rol. Veehouders zijn onder andere afhankelijk van de informatie van voerleveranciers en concrete vraag van afnemers.”
Door de hogere kosten van energie gaan bedrijven versneld investeren in energiebesparende alternatieven, wat ook helpt bij het verlagen van de CO₂-footprint. ABN AMRO verwacht dat de markt van concepten en ketensamenwerkingen de komende jaren verder groeit. Voor varkenshouderijen leidt dit tot stabielere opbrengstprijzen en dat heeft een positieve invloed op de financiële stabiliteit van individuele varkensbedrijven.
Krimpende veestapel en stijgende consumptiebehoefte
Gunstige prijsontwikkeling in de land- en tuinbouw verstevigt de financiële weerbaarheid van Nederlandse land- en tuinbouwbedrijven. Dierlijke sectoren profiteren het meest van opwaartse prijsdruk als gevolg van een krappe markt. ABN AMRO verwacht dat landbouwprijzen hoog blijven. Geen overbodige luxe, aldus de bank, want ook de kosten zijn flink gestegen. Bovendien blijft voor veel ondernemers de toekomst onzeker doordat Nederland nog steeds niet van het stikstofslot af is. Dat zet een stevige rem op bedrijfsontwikkeling en verduurzaming in de landbouw.
Sinds het ongeldig verklaren van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) door de Raad van State in 2019 zit Nederland op het stikstofslot. Beleidsmakers en politici lukt het vooralsnog niet om met adequate oplossingen te komen. De discussie vernauwt snel tot een reductie van de veestapel, terwijl een bredere aanpak is vereist. De afgelopen zes jaar daalde de Nederlandse veestapel met ruim 2 procent per jaar. Daarentegen stijgt de mondiale consumptie van dierlijke eiwitten. Het lokaal dalende aanbod loopt dus steeds meer uit de pas met de wereldwijde vraag naar vlees.
Sinds de overheid de Landelijke Beëindigingsregeling Veehouderijlocaties (Lbv en Lbv+) introduceerde, hebben bijna 1700 boeren zich hiervoor aangemeld. Sinds 1 januari 2025 worden bovendien productierechten van varkens- en pluimveehouders en fosfaatrechten van melkveehouders bij overdracht buiten de familie afgeroomd
Tekst: Redactie Pig Business
Beeld: Ellen Meinen
Bron: ABN Amro