Geen algemeen afschot Belgische zwijnen

In plaats van extra maatregelen om zwijnen te jagen, zijn er juist maatregelen die bestaan uit een verbod op de jacht in de regio waar de twee besmette everzwijnen zijn aangetroffen. Het is daar ook verboden voor wandelaars om de paden in het bos te verlaten. In de beschermingszone van tien kilometer rond de haard bevinden zich 67 varkenshouders, een zestigtal kleinere varkensbedrijven en vijf grotere bedrijven. Zij moeten de toestand op hun bedrijf nauwlettend laten volgen door een dierenarts en ook het FAVV monitort deze bedrijven systematisch.

Bedrijven in de beschermingszone mogen geen transporten organiseren, tenzij het Voedselagentschap daar zijn fiat voor geeft. Vlaamse varkenshouders wordt aangeraden om een dubbel hek te plaatsen voor hun bedrijf en om enkel mensen in de stallen binnen te laten die er echt moeten zijn en die hun kleding en materiaal ontsmet hebben.

Strikte beperking gebied

Ondertussen heeft Europa ook een team veterinaire experten naar België gestuurd om de autoriteiten bij te staan bij de uitvoering van de maatregelen die zijn vastgelegd in de Europese strategie tegen de Afrikaanse varkenspest. Die strategie omvat onder meer een totaal jachtverbod in het betrokken gebied, een striktere beperking van de toegang tot het gebied en het actief opsporen van karkassen. Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie werden deze maatregelen al met succes toegepast in Tsjechië waar Afrikaanse varkenspest uitbrak in de zomer van 2017.

Een algemeen afschot van everzwijnen op het hele Belgische grondgebied zoals ABS had gevraagd, lijkt er niet te komen. In het Belgische medium Knack geeft Jelle Van den Berghe, docent natuurbeheer, soortenbeheer en biodiversiteit aan de PXL Hogeschool in Hasselt, aan dat dit ook geen goed idee is. „Er zijn genoeg wetenschappelijke studies die precies het tegendeel beweren: we moeten een volledige jachtstop op everzwijn invoeren”. Hij wijst er ook op dat als deze crisis niet verstandig wordt aangepakt, er massale ruimingen en terugroepacties van vlees uit de winkelrekken dreigen.

Spatje besmettelijk bloed

„Het virus dat de Afrikaanse varkenspest veroorzaakt, is hardnekkig en kan tot 18 maanden nadat een dier is gedood nog de ziekte overdragen. Daarom moeten zowel de jacht- als de varkenssector erg voorzichtig zijn: een spatje bloed op een jeep tijdens de jacht of een stukje hesp van een besmet dier dat bij varkens of everzwijnen geraakt, kan de ziekte verspreiden. Eigenlijk moeten we de everzwijnen zoveel mogelijk met rust laten zodat ze diep in hun bossen blijven. Als je de jacht opent, gaan de dieren zich verspreiden en wordt de dreiging voor een grote epidemie alleen groter."

Natuurlijke verspreiding van everzwijn op everzwijn is naar de mening van Van de Berghe maar een van de besmettingsmogelijkheden en absoluut niet de belangrijkste. „Onderzoeken, onder andere van de universiteit van Wageningen, tonen aan dat het veeleer menselijke handelingen van de landbouwsector en de jachtsector zijn, die het virus razendsnel verspreiden. Denk aan dierentransporten, vleestransporten en mesttransporten door de landbouwsector, en zeker ook jagers die vanuit Vlaanderen gaan jagen in Wallonië, Duitsland of nog verder naar het oosten.”