Impact van de griep op de productie

Er zijn geen twijfels over het zoönotische risico van de varkensgriep. Het is echter onduidelijk wat het belang is van dit respiratoir pathogeen vanuit een productie-oogpunt. Over het algemeen wordt influenza in Noord-Amerika beschouwd als de tweede belangrijkste ademhalingsaandoening bij varkens en wordt het meestal opgenomen in vaccinatieschema’s van varkensbedrijven. Omgekeerd wordt de impact van deze ziekte in diverse landen in Europa op verschillende manieren beleefd en zijn er zelfs verschillen tussen gebieden of bedrijven binnen eenzelfde land. Een mogelijke verklaring voor deze verschillende standpunten zou het ontbreken van een duidelijke oorzaak-gevolgrelatie kunnen zijn; dat wil zeggen, tussen de aanwezigheid van het influenzavirus en de aanwezigheid van een duidelijke klinische impact. In sommige gevallen kan dit te wijten zijn aan een ontoereikende of onvoldoende diagnosestelling.

Om de impact van influenza op de productie te kunnen beoordelen, moeten twee verschillende situaties worden nagegaan: 1) epidemische situaties, vaak gekenmerkt door acute respiratoire uitbraken met hoge morbiditeit, en 2) de endemische situaties, over het algemeen gekenmerkt door een lage incidentie die mogelijk verband houdt met gevarieerde scenario's; van een schijnbaar subklinische circulatie van het virus tot respiratoire uitbraken met een terugkerend patroon.

Epidemische situaties komen vaak voor wanneer een griepstam wordt geïntroduceerd in een vatbare groep. In deze gevallen is de impact variabel en zal deze worden beïnvloed door verschillende factoren (milieu, omstandigheden, management, bijkomende ziekten ...). In sommige gevallen kan de epidemische situatie leiden tot ernstige problemen op bedrijven. In een case gepresenteerd in de "Varkensdagen", op de Autonome Universiteit van Barcelona (Casanovas, 2012), werd een epidemie-uitbraak beschreven, veroorzaakt door een H3N2-stam in een Spaans bedrijf van 800 zeugen. De uitbraak veroorzaakte een aanzienlijke toename van abortussen en zelfs sterfgevallen bij zeugen. In het bijzonder 21 sterfgevallen en 14 abortussen veroorzaakt door koorts. Hierbij moeten we wel in beschouwing nemen, dat dit een extreem geval was in juni 2011, toen de hoge temperaturen waarschijnlijk een grote rol speelden in de ernst van de zaak. Opmerkelijk is, dat een epidemische griepcirculatie ook een aanzienlijke toename van onregelmatige terugkomers kan veroorzaken, die wel kan oplopen tot + 15% (Lorenzo, Avances, 2014). In andere stadia van de productie is de potentiële impact minder belangrijk, zolang secundaire infecties gemakkelijk onder controle kunnen worden gehouden, vanwege de lage mortaliteit (<1%) en de compensatoire groei die in de meeste gevallen is waargenomen.

Wat betreft endemische situaties, deze komen voor wanneer een virus lange tijd in een bedrijf aanwezig blijft. In deze situaties is de invloed van virale infecties moeilijk te beoordelen, omdat er mogelijk interacties zijn met andere pathogenen (viraal of bacterieel). Er zijn echter twee gedetailleerde studies, die de impact evalueren van influenzavirussen die endemisch in biggenbatterijen circuleren (Gillespie 1999, Torremorell et al., 2009). Vergelijkbare situaties worden beschreven in beide studies: 1) terugkerende respiratoire symptomen in elke productiegroep, 2) verhoogde mortaliteit van ongeveer 2% en 3) afname van het uiteindelijke speengewicht, variërend van -10% in de eerste studie tot -30% in de tweede. Bovendien werden secundaire bacteriële complicaties waargenomen in beide onderzoeken, waardoor de indirecte kosten per behandeling werden verhoogd.

In Europa is er niet veel informatie beschikbaar om de impact van influenza zo gedetailleerd te evalueren op endemisch besmette bedrijven. In een studie, uitgevoerd door de groep epidemiologie en infectieziekten op de veterinaire faculteit van de Autonome Universiteit van Barcelona (2012, ongepubliceerde gegevens), werd de impact van endemische influenza in groepen varkens geëvalueerd tijdens de mesterijfase. Productiegegevens van 137 batches binnen dezelfde bedrijven werden geëvalueerd. Specifiek, in 33 van de 137 batches werden ademhalingsuitbraken gedetecteerd. Van deze 33 gevallen bleken er 20 positief te zijn voor influenzavirus door onderzoek via RT-PCR op speeksel. De groepen getroffen door het influenzavirus vertoonden significante verschillen ten opzichte van gezonde partijen met betrekking tot: 1) de gemiddelde productiedagen (+3 dagen), 2) de totale dagen van bezetting (dagen om het leegmaken van de vleesvarkensstallen te voltooien; +2,5 dagen) en 3) het sterftecijfer (+ 24,6% in relatieve termen) (Tabel 1). Vanuit een productie oogpunt hadden de bedrijven waar klinische uitbraken werden veroorzaakt door influenza een verlies van ongeveer € 0,66 per geproduceerd varken in vergelijking met partijen die geen ademhalingsuitbraken hebben gehad (zie tabel 2). Bovendien moeten de kosten van geneesmiddelen die verband houden met ademhalingsproblemen ook nog worden toegevoegd. De resultaten, verkregen in dit onderzoek zijn voorlopige resultaten en we moeten in beschouwing nemen, dat de evaluatie achteraf is uitgevoerd.

Desondanks kan dit onderzoek nuttig zijn als een eerste benadering van de echte impact in de circulatie van het influenzavirus tijdens de mesterijperiode vanuit een economisch en productie standpunt.

Kortom, de varkensgriep is een ziekte die een hoge economische en productieve impact op een bedrijf kan hebben. Het komt sporadisch, maar explosief voor in epidemische situaties; terwijl het in endemische situaties een terugkerende en constante lage incidentie kent. Helaas is er in de literatuur weinig informatie beschikbaar over de invloed van influenza vanuit het oogpunt van productie. Tegenwoordig zijn er een aantal onbeantwoorde vragen, zoals: 1) wat is de impact van de ziekte in endemische situaties op het reproductieve niveau (onregelmatige terugkomers/vruchtbaarheid), vooral bij gelten; of 2) wat is de productieve impact in kraamafdelingen, vooral als we weten dat zuigende biggen een rol kunnen spelen als reservoir van het virus in een endemisch besmet bedrijf

Origineel gepubliceerd door Gerard E. Martin Valls op pig333.com op maandag 4 januari 2016

Aangepast en vertaald van wetenschappelijk artikel: Gerard E. Martin Valls, Jordi Casal, Ivan Diaz Luque: Flu productive impact