'We moeten naar een transparante biggenprijs'

Jan Vernooij (foto, rechts) is de gastspreker op de Pig Business thema-avond Markt en Vlees op woensdag 11 februari in Dalfsen. Naast vleesvarkenshouder in het Gelderse Beusichem vormt hij samen met zijn echtgenote Anny en chauffeur Jan van Mourik het team van Varkenshandel de Heer. Hun zoon Theo (foto, links) is verantwoordelijk voor de 6.800 vleesvarkens op hun varkensbedrijf.

Af van grote toeslagen
Zelf is hij het brein achter de Nationale Biggenadviesprijs. Om meer sturing in de varkensmarkt aan te brengen, presenteerde Vernooij eind vorig jaar samen met Jan Schuttert (Handelshuis Schuttert), Dirk Govers (Vaex) en Jos Blom (Vion) het plan om een nieuwe biggennotering te lanceren. Met de Nationale Biggenadviesprijs willen de vier initiatiefnemers met één nationale biggennotering helderheid schaffen richting buitenlandse kopers. Door met een toeslag in procenten op de basisprijs te gaan werken, willen ze de aanbodsturing per seizoen stimuleren.

Het idee van een nationale biggenprijs is bij Vernooij ontstaan door de problemen in de markt met de kelderende basisprijzen en de tegelijkertijd oplopende toeslagen die de afgelopen jaren verergerde. „De vermeerderaar vond de Beursprijs voor biggen te laag en de vleesvarkenshouder vond de NVV-biggennotering te hoog. Zo kwam ik met het idee om een notering te introduceren waar alle belanghebbende zeggenschap in hebben. We moeten naar een hogere basisprijs met minder ondoorzichtige en hoge toeslagen. De hoogte van de toeslag moet te verklaren zijn en is afhankelijk van genetica, entingen en koppelgrootte.”

Eerlijker en transparanter
Vernooij wil met de nieuwe prijssystematiek een eerlijke en transparante prijs voor alle varkenshouders. Dat ontbreekt volgens hem aan de huidige biggenprijzen. „Het kan niet zo zijn dat een kleinere zeugenhouder die met een meerwekensysteem en even grote biggenkoppels levert met dezelfde bigkwaliteit als zijn collega die met een weeksysteem werkt, een lagere toeslag beurt.”

De bedoeling is dat de Nationale Biggenadviesprijs de huidige biggennoteringen op termijn gaat vervangen. Het streven is om op 1 april de nieuwe biggenprijs van de grond te krijgen. Een commissie met een onafhankelijke voorzitter moet de prijs wekelijks vaststellen. De commissie moet volgens de initiatiefnemers uit handelaren, zeugenhouders en vleesvarkenshouders bestaan. Met deze insteek willen ze dat alle partijen voordeel halen uit de nieuwe biggenprijs. „In eerst instantie gaat het om de biggenprijs. Mocht het een succes zijn, dan kunnen we altijd overwegen of we een soortgelijke adviesprijs voor de vleesvarkens ontwikkelen.”

Rol van handel
Vernooij verwacht dat varkenshouders zich steeds maar gaan organiseren. „Als ik kijk naar de nieuwe generatie varkenshouders, waar mijn zoon Theo deel van uit maakt, zie ik een steeds zakelijkere varkenshouder die alle mogelijkheden onderzoekt om meer marge te krijgen. Zo denk ik denk dat varkenshouders zich onderling steeds meer gaan organiseren in kleine groepjes. Iedereen binnen de groep heeft dan zijn specialisme en de varkenshandel zal daar onderdeel van worden. Voor de handel betekent dat ze alleen blijven bestaan als ze dusdanig goedkoper zijn dan de inkoper van een slachterij.”

De varkenshandelaar uit Beusichem zegt dat hoe dan ook dat het huidige aantal handelaren niet gelijk blijft. „We hebben in Nederland nog ongeveer 800 handelaren. Hoeveel het er worden weet ik niet, maar ik weet wel dat er een stuk minder handelaren overblijven.”

Vion grootste afnemer
Ongeveer 25 jaar geleden nam Jan Vernooij Varkenshandel de Heer over. Inmiddels heeft de 62-jarige handelaar vooral varkenshouders in het westen en midden van het land als klant. Het gaat om gesloten bedrijven en grote vermeerderaars en vleesvarkenshouders. „We hebben een zeer snelle betalingstermijn en kenmerken ons door een efficiënte en slagvaardige organisatie. Onze enige vrachtwagen heeft een bezettingsgraad van 120 procent.” Veel transport besteedt Vernooij dan ook uit. Zo besteden ze al het transport van vleesvarkens uit en ook het biggentransport van koppels groter dan 400 dieren wordt door externe partijen uitgevoerd. Varkenshandel de Heer begeeft zich voornamelijk op de binnenlandse markt. Het overgrote deel van de varkens verkoopt de handelaar aan Vion.

Over de huidige situatie bij Vion is Vernooij niet bang, maar hij vindt de vele directiewisselingen wel schadelijk voor Nederlands grootste slachterij. „Het is jammer dat dat de directiewisselingen constant nieuwe imagoschade is. Terwijl de sector zo gebaat is bij een sterke binnenlandse slachterij die ook in Duitsland een rol van betekenis speelt. Maar neem van mij aan: Vion staat er beter voor dan twee jaar geleden.”