ILVO brengt verspreidingsroute antibiotica via mest in kaart
Met deze methode kunnen 69 antibiotica tegelijk opgespoord worden, waaronder ook colistine. Een eerste verkennende screening van een beperkt aantal antibiotica in een beperkt aantal mest- en bodemmonsters wijst wel op het belang van verder onderzoek, meldt ILVO.
Doctoraatstudente Tina Van den Meersche nam monsters in mestkelders op 7 Vlaamse varkenshouderijbedrijven en bodemmonsters op verschillende tijdstippen van 5 verschillende percelen die werden bemest. In die monsters zocht ze naar resten van een beperkt aantal antibiotica en resistentiegenen. Ze stelde vast dat varkensmest antibioticaresiduen kan bevatten met een variërende concentratie afhankelijk van het type.
Groot verschil in stabiliteit van antibiotica
Sommige antibiotica worden goed opgenomen door de dieren en andere niet. In dat laatste geval wordt een groter deel van het antibioticum onveranderd uitgescheiden in de mest. Verder is er een groot verschil in de stabiliteit van de antibiotica. Sommige middelen breken snel af in mest, terwijl andere er heel lang stabiel in kunnen blijven. Er zijn niet alleen antibiotica terug te vinden in de mest, ook bepaalde bacteriën kunnen in de bemeste bodems aanwezig zijn. Na een maand blijken deze in de bodem echter niet meer op te sporen.
Resistentiegenen
Uit het verkennend onderzoek blijkt dat varkens ook drager kunnen zijn van resistentiegenen tegen antibiotica. Dat zijn genen die ervoor kunnen zorgen dat bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica. Van den Meersche onderzocht hun aanwezigheid in varkens maar ook in varkensmest en in de bemeste bodem.
Ze trof de genen al in de bodemmonsters aan nog vóór deze bodem werd bemest. Het al dan niet aanwezig zijn van antibiotica in de bodem lijkt daarmee geen duidelijk effect te hebben op het aantal resistentiegenen in die bodem.
In Vlaanderen wordt een deel van de mest verwerkt via biologische verwerking. Daarbij zag de onderzoekster een beperkte daling van zowel antibioticaresiduen en resistentiegenen na de verwerking.
