WUR: 'Wakker Dier overdrijft over megastallen'

De onderzoekers zelf zien een veel genuanceerder verhaal, schrijft het universiteitsblad Resource.
Wakker Dier stelde deze week dat het aantal 'megastallen' tussen 2010 en 2017 groeide van 456 naar 801. Het aantal melkveebedrijven met veel koeien verdubbelde volgens de organisatie tot 439. Er zouden bovendien in totaal 75 miljoen dieren leven in een megastal, aldus de actiegroep.

Minder spectaculair

„De cijfers kloppen, maar ze zijn wel uit hun verband gerukt", schrijft Resource. Het aantal melkveebedrijven met meer dan 250 melkkoeien is de afgelopen jaren inderdaad verdubbeld, met name in de jaren na het beëindigen van het melkquotum in 2015. Inmiddels staan 150.000 koeien, ofwel zo’n 9 procent van de koeien, in een megastal. Dat is minder spectaculair dan Wakker Dier suggereert."

74 miljoen kippen, 1 miljoen andere dieren

Ook klopt het volgens WUR dat er in een jaar 75 miljoen dieren in een Nederlandse megastal staan. „Maar bij dit aantal tikken de kippen hard aan, want een 'megastal' voor leghennen telt minimaal 120.000 kippen en die voor vleeskuikens minimaal 220.000 kippen. Bovendien kan de pluimveehouder zes tot zeven groepen vleeskippen per stal, per jaar houden. Zo kom je op 74 miljoen kippen in een 'megastal' en 1 miljoen andere dieren."

Mestwetgeving

Dat hoge aantal kippen is de afgelopen jaren niet enorm gestegen, want de landelijke pluimveesector groeit niet in omvang. De mestwetgeving begrenst de ontwikkeling. De groei aan megastallen in deze sector komt vooral voort uit de overname van bedrijven. Een kwart van de legkippen leeft inmiddels in een 'megastal', net als zo’n 12 procent van de vleeskuikens.

„We zien vooral een geleidelijke bedrijfsgroei in de landbouw. De landelijke veestapel groeit niet meer", zegt
Van Os. Hij ziet geen megagroei. „Alleen het aantal geiten, een relatief jonge bedrijfstak, is de afgelopen jaren gegroeid." In de melkveehouderij is de veestapel juist gekrompen, van 2 miljoen in de jaren '80 naar 1,6 miljoen koeien nu. Ook het aantal varkens is overigens flink gedaald, van ruim 15 miljoen in 1995 naar circa 12 miljoen nu.

Eisen

Wakker Dier wil een verbod op megastallen, omdat ze slecht zouden zijn voor gezondheid en welzijn van de dieren, maar Van Os wijst op positieve aspecten van megastallen. „De megastallen zijn nieuwe stallen en die moeten voldoen aan strengere eisen op het gebied van welzijn en stalklimaat. Punt is wel dat veel boeren alleen kunnen vernieuwen als ze die vernieuwing combineren met een schaalsprong."

Kwaliteit

In tegenstelling tot Wakker Dier vindt Van Os dat de nieuwe cijfers over megastallen weinig nieuws bevatten. „Het zou pas echt nieuws zijn als boeren op grote schaal investeren in extra kwaliteit en toegevoegde waarde, zoals het Beter Leven keurmerk, in plaats van in schaalgrootte. We zouden die groei van kwaliteit ook moeten bijhouden."

Zoveelste kritiek

De kritiek van WUR op het megastallen-frame dat Wakker Dier plaatst, is de zoveelste kritiek die neerdaalt op de dierenorganisatie. Agrarische belangenbehartigers LTO-NOP, Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV), Nederlandse Melkveehoudersvakbond (NMV) en Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) uitten dinsdag al flinke kritiek.

Dezelfde dag wees Pig Business-redacteur Caroline van der Plas in het Radio 1-programma 'Dit is de dag', Tweede Kamerlid Esther Ouwehand al op de juiste cijfers en feiten met betrekking tot megastallen. Ook zij nuanceerde het beeld dat Wakker Dier schetst. „Wakker Dier doet net alsof Nederland tjokvol megastallen staat, in werkelijkheid is slechts 1% van alle stallen een 'megastal'."

Varkenshouder krijgt gelijk

Woensdag bleef er nog minder heel van het Wakker Dier-rapport, toen Radio 1 vaststelde dat het risico op ziektes in 'megastallen' helemaal niet groter is, zoals Wakker Dier beweert. Varkenshouder Johnny Hogenkamp maakte eerder al gehakt van deze stelling en kreeg gelijk. „De stelling van Wakker Dier is geen feit, maar fictie", aldus de radiozender.

Luister hier het fragment met Johnny Hogenkamp terug

Luister hier het gesprek tussen Caroline van der Plas en Esther Ouwehand op Radio 1 terug