Gouden Regel 4: Gebruik per toom een nieuwe naald

Zoals beschreven in Gouden Regel 3 is de meest succesvolle manier om PRRS te verspreiden de route waarbij de huid doorbroken wordt. Daarbij valt te denken aan vechtwondjes, maar ook aan staartjes couperen, castreren en injecties. Een volume van 1/100 tot 1/1000 ml kan daarbij al voldoende zijn. Ook tanden slijpen is een risico.

Infectierisico couperen en castreren

Wat betreft staartjes couperen zullen de risico’s meevallen omdat in Nederland de staartjes meestal worden gebrand, waarbij de hitte niet alleen desinfecterend werkt maar ook zorgt voor het sluiten van de wond.

Bij het castreren van beerbiggen is het risico veel groter: de mate van steriel werken valt in de praktijk nogal tegen en wondjes blijven na de ingreep lange tijd open. PRRS-virus is makkelijk in testikels te vinden (hetgeen wordt geïllustreerd door het toenemende gebruik van Processing Fluids voor PRRS-monitoring) waardoor de infectiekans nog groter wordt. Castratie betreft een risico bij de helft van de biggen op alleen die bedrijven waar gecastreerd wordt.

Infectierisico injecties

De meest voorkomende handeling op alle bedrijven waarbij de huid doorbroken wordt zijn injecties (ijzer, vaccinaties). Minder injecties betekent minder risico, maar ontkomen doe je er niet aan. Om te voorkomen dat PRRS-virus zich via de naald, zeker bij koppelbehandelingen, van toom naar toom verspreidt is het wisselen van de naald tussen de tomen absoluut noodzakelijk. Behandel zieke dieren binnen de toom of hok daarbij als laatste. Minder injecties betekent ook minder naalden om te wisselen. Een manier om tot minder injecties te komen is het toepassen van geregistreerde, vers gemengde, one-shot combinatievaccins; waarom 3 injecties geven als één of twee injectie volstaat!

Een naaldloos injectiesysteem voorkomt spreiding denkt u? Naaldloze injectie vermindert de spreiding maar voorkomt spreiding van PRRS-virus niet. Naaldloze injectie is wat betreft de preventie van spreiding minder effectief dan naalden wisselen. En nog beter is PRRS vrije biggen spenen: wat je niet hebt, kun je ook niet verspreiden!

Het komt regelmatig voor dat gebruikte spuiten geïnfecteerd raken met ziektekiemen, zo ook met PRRS. Als die kiemen overleven tot het volgende gebruik van die spuit, dan kan dat verspreiding van ziektekiemen naar de volgende leeftijdsgroep biggen betekenen! Gebruik daarom spuiten die je aan het einde van de dag reinigt en uitkookt. Of in de vaatwasser stopt (programma van meer dan 60oC kiezen). De meeste spuiten kunnen daar prima tegen.

Nog een punt van aandacht voor een manier waarop PRRS-infecties zich succesvol via wondjes verspreiden: rangordegevechten. Hierbij is er veelvuldig contact van speeksel en bloed met wondjes. Een groot risico! Rangordegevechten zijn, zoals bekend, vooral een gevolg van het mengen van biggen. Bijvoorbeeld bij het spenen.

Infectierisico tanden slijpen

Tandenslijpen is weliswaar niet het doorbreken van de huidbarrière, maar heeft wel hetzelfde effect. Bij het slijpen van de tandjes wordt vrijwel steeds de zogenaamde pulpaholte geopend (het zwarte puntje dat zichtbaar wordt op het slijpvlak van de tand). Zo is er een opening ontstaan waarlangs ziektekiemen het lichaam kunnen binnendringen. Het is praktisch onmogelijk om het slijpapparaat tussendoor te desinfecteren. Laat u niet verleiden om dan maar tandjes te gaan knippen. Dan is de schade nog veel groter!

Stalbestendige poster

Wellicht vraagt u zich inmiddels af hoe u deze regels allemaal kunt onthouden. Daar heeft Boehringer Ingelheim iets op bedacht en dat kost u niks! De stalbestendige, op humoristische wijze geïllustreerde 10 Gouden Regels poster op A1-formaat is voor varkenshouders hier gratis aan te vragen.

De 10 Gouden Regels zijn onderdeel van de Totale PRRS Aanpak, een bijdrage aan een stevig fundament dat nodig is voor gezonde dieren op uw bedrijf. ‘Gebruik per toom een nieuwe naald’ is Gouden Regel 4 op de nieuwe 10 Gouden Regels poster van Boehringer Ingelheim. Iedereen een PRRS-vrije big!

Lees ook onze eerdere artikelen in deze serie:

• Gouden Regel 1: Minimaliseer overleggen van biggen tijdens de zoogperiode
• Gouden Regel 2: Leg biggen over tussen 24-48 uur na geboorte
• Gouden Regel 3: Behandel biggen vanuit het hok

Geraadpleegde bronnen

• Baker (2012)JSHP – Volume 20, Number 3
• Bierk et al. (2001) Can J Vet Res 65:261–266
• Hagen et al. (2018) ESPHM Barcelona
• Hermann et al. Vet Microbiol. 2005 Sep 30;110(1-2):7-16
• Pileri and Mateu Vet Res (2016) 47:108 DOI 10.1186/s13567-016-0391-
• Pitkin et al. (2007) SDEC, University of Minnesota, Biosecurity protocols for the prevention of spread of porcine reproductive and respiratory syndrome virus
• Rathkjen and Dall Acta Vet Scand (2017) 59:4 DOI 10.1186/s13028-016-0270-z