LTO Nederland en POV: ‘Uitspraak PAS is verrassend en vergaand’

De uitspraak van de Raad van State komt er op neer dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet als basis voor toestemming voor activiteiten mag worden gebruikt, zoals de ontwikkeling van veehouderijbedrijven. De Raad van State heeft geoordeeld dat het PAS geen zekerheid biedt dat door het gebruik van het PAS geen verslechtering optreedt voor beschermde natuurgebieden. Daarom is het gebruik van het PAS in strijd met de Europese Habitatrichtlijn.

Het Europees Hof leek volgens LTO Nederland en de POV meer ruimte te bieden dan de Raad van State in de uitspraak heeft genomen. LTO Nederland en POV gaan de uitspraken van de Raad van State nader bestuderen en zullen de komende tijd met het ministerie van LNV, ketenpartijen en andere stakeholders kijken wat de consequenties zijn.

Bemesting en beweiding

De Raad van State heeft ook uitspraak gedaan over de vraag of het weiden van vee en het bemesten van grond ‘vergunningvrij‘ mochten worden gemaakt. Ze heeft besloten dat dit niet mag, omdat niet vooraf uitgesloten is dat dit natuurgebieden in de omgeving aantast. LTO en POV stellen dat een vergunningsplicht voor individuele beweiding en bemesting nooit aan de orde kan zijn. Dit is onwerkbaar en zou ook indruisen tegen duurzaamheidsdoelen. Het niet meer kunnen uitrijden van mest staat haaks op de kringloopgedachte. Daarnaast is weidegang een speerpunt van de melkveehouderij. De uitspraak van de Raad van State zou ertoe kunnen leiden dat boeren noodgedwongen meer koeien op stal houden.

Sector op slot

De uitspraak betekent dat eerdere afspraken over het PAS zullen tegen het licht moeten worden gehouden. Voor de verleende vergunningen waartegen geen beroep is ingesteld, de zogenaamde onherroepelijke vergunningen heeft de uitspraak geen gevolgen. Die vergunningen blijven gewoon van kracht. Met het wegvallen van de PAS moet er een alternatieve onderbouwing van ontwikkelingsvergunningen worden gevonden. LTO Nederland en POV veronderstellen dat daarmee het vergunningsregime van de periode voor de ingang van het PAS op 1 juli 2015 weer van toepassing is.

Er zijn ongeveer 180 bedrijven die op dit moment een vergunning hebben aangevraagd voor ontwikkelingen waartegen beroep is ingesteld bij de Raad van State. Deze zaken beoordeelt de Raad van State de komende maand. Veel van die vergunningen zullen waarschijnlijk onderuit gaan. Datzelfde geldt voor vergunningen waartegen bezwarenprocedures lopen of waar beroep is ingesteld bij de rechtbanken. De kans dat deze vergunningen de eindstreep halen is gering. Lopende aanvragen om vergunning zullen hoogstwaarschijnlijk worden aangehouden tot de nieuwe toetsing duidelijk is.

De uitspraak is dus ook slecht nieuws voor de bedrijven die ontwikkelingsplannen hebben en daar ammoniakruimte voor nodig hebben, maar nog niet beschikken over een toereikende vergunning. LTO en POV maken zich zorgen over de gevolgen die dit voor de veehouderijsector kan hebben. Ook voor verduurzamingsmaatregelen is ontwikkelingsruimte nodig.

Onwerkbaar en ondoenbaar

„Deze uitspraak is verrassend en vergaand. We gaan ons best doen om zo snel mogelijk duidelijkheid te scheppen voor onze leden. We vinden het erg belangrijk dat de Raad van State heeft besloten dat het intrekken van bestaande vergunningen niet aan de orde is. Echter, het is onwerkbaar en ondoenbaar om voor beweiden en bemesten telkens een natuurbeschermingsvergunning aan te vragen. We dringen aan op een collectieve voorziening, zodat we de koe in de wei kunnen houden", aldus Trienke Elshof, portefeuillehouder Ondernemen in een Gezonde Omgeving bij LTO Nederland.