Gouden Regel 6: Geen gespeende biggen in de kraamstal

Hevige stress is niet het enige dat het immuunsysteem van biggen rondom het spenen negatief beïnvloedt. Ook veranderingen in de darmflora (microbioom) als gevolg van de sterke verandering van de voeding spelen een belangrijke rol. De darmen moeten wennen aan de overstap van melk naar plantaardig voer. Dit, in combinatie met de stress van het spenen, gaat eigenlijk altijd óók nog gepaard met een te lage voeropname. Aangezien de darmen de belangrijkste contactstructuur tussen de buitenwereld en het immuunsysteem vormen, heeft elke verandering van de darmflora een directe invloed op het immuunsysteem en daarmee op de gezondheid en prestaties van de big.

Extra vatbaar rondom spenen

Het minder goed functioneren van het immuunsysteem maakt biggen kort na het spenen vatbaarder voor infecties. Daarbij krijgen de reeds aanwezige infecties meer kans om zich te vermenigvuldigen en te verspreiden. Zo is bij kalveren aangetoond dat de uitscheiding van luchtwegvirussen na het spenen en transport significant toeneemt. Er is geen reden om aan te nemen dat dit bij biggen niet gebeurt. Daarbij valt onder de Nederlandse omstandigheden te denken aan PRRS- en griepvirussen, die bij biggen regelmatig al voor het spenen worden aangetoond.

Zou het risico van gespeende biggen in de kraamstal beperkt blijven tot de verspreiding van ziekte naar leeftijdsgenoten, dan valt de schade mogelijk nog enigszins te beperken, met de gedachte dat al deze biggen binnen een paar dagen in dezelfde biggenafdeling terecht komen. Mits dat ook daadwerkelijk zo gebeurt... Maar al te vaak liggen er echter gespeende biggen in de kraamstal naast zuigende biggen van een jongere leeftijd. Daardoor kunnen eventuele infecties van de ene leeftijdsgroep (batch) overgaan op een volgende leeftijdsgroep (batch). Niet verstandig dus!

Liefde en aandacht

Door meer aandacht te geven aan een zo soepel mogelijk verloop van het speenproces kan geprobeerd worden om het immuunsysteem van de biggen zo min mogelijk negatief te beïnvloeden. Onder andere valt er te denken aan de rustige omgang met de biggen, opvang in een schone droge gedesinfecteerde omgeving die comfortabel warm is, met een ruim en makkelijk te vinden aanbod van smakelijk voer en vers en schoon water, en geen nieuwe hokgenoten zodat vechten niet nodig is. Het gaat er bij het spenen vooral om dat we lief zijn voor de biggen. Ze hebben het al moeilijk genoeg.

Specifiek ter voorkoming van ziekte en ziekteverspreiding is het goed om in herinnering te brengen dat het belangrijkste uitgangspunt van dierziektebestrijding het isoleren van de ziektekiem betreft. Oftewel het isoleren van zowel de zieke als van ziekte verdachte dieren. Voorkom virusverspreiding door géén gespeende biggen in de kraamstal toe te staan en speen en verplaats álle biggen in een afdeling tegelijk.

Stalbestendige poster

De stalbestendige, op humoristische wijze geïllustreerde 10 Gouden Regels poster van Boehringer Ingelheim is ontwikkeld om u en uw medewerkers er iedere dag weer op te wijzen, ten behoeve van de gezondheid en prestaties van uw dieren. Deze poster op A1-formaat is voor varkenshouders hier gratis aan te vragen. Iedereen een PRRS-vrije big!

Heeft u onze eerdere artikelen in deze Gouden Regel serie ook al gelezen?

1. Minimaliseer overleggen van biggen tijdens de zoogperiode
2. Leg biggen over tussen 24-48 uur na geboorte
3. Behandel biggen vanuit het hok
4. Gebruik per toom een nieuwe naald
5. Verplaats geen zieke biggen

Geraadpleegde bronnen voor dit artikel:

• Griebel et al. Animal Health Research Reviews Volume 15, Issue 2 December 2014 , pp. 161-165
• Gimsa et al. Frontiers in Behavioral Neuroscience April 2018, volume 12, article 64
• https://www.viv.net/articles/blog/heat-stress-an-integrated-approach
• Rathkjen and Dall Acta Vet Scand (2017) 59:4 DOI 10.1186/s13028-016-0270-z
• Schuberth Die Beeinflussug des Immunsystems Schweinefachtagung 2019 Boehringer Ingelheim Vetmedica GmbH