Driehonderd stoppende varkenshouders door warme saneringsplannen

Naar verwachting gaat het aantal aanvragen hoger dan 300 liggen, maar het is volgens Schouten niet in te schatten hoeveel hoger. Het gaat immers om een vrijwillige regeling, schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer, waarbij iedere individuele varkenshouder een eigen afweging zal moeten maken. De minister denkt daarnaast dat de varkensstapel zeven tot tien procent zal krimpen door de warme sanering. Het aantal is echter afhankelijk van verschillende factoren die op voorhand niet volledig zijn te voorzien, bijvoorbeeld de actuele marktprijs voor varkenseenheden op het moment van openstelling van de Srv en de leeftijd van de stallen op de varkenshouderijlocaties die in aanmerkingen komen voor een subsidie.

Het is de inschatting - op basis van het opgehoogde subsidieplafond in het kader van het klimaatakkoord en de Urgendazaak - dat circa 7 procent (600.000 varkenseenheden) tot maximaal 10 procent (860.000 varkenseenheden) van het huidige varkensrecht zal worden doorgehaald en daarmee definitief komt te vervallen. Eerder suggestieve berichtgeving dat de varkensstapel met 1,5 miljoen zou krimpen, is totaal irreëel. Dat gaaf POV-voorzitter Linda Janssen al eerder aan. Het aantal varkenseenheden, dat doorgehaald wordt, is echter geen doel op zich, zo geeft de minister in de brief aan. Het doel is volgens haar namelijk het verminderen van geuroverlast.

Meest urgente geurhinder

Om te borgen dat met de Srv maximaal resultaat wordt geboekt staat de subsidieregeling uitsluitend open voor ondernemers die een varkenshouderijlocatie willen beëindigen die is gelegen in concentratiegebied Zuid of Oost uit de Meststoffenwet. De grenzen van de concentratiegebieden Zuid en Oost zijn vastgesteld op basis van de gemeentelijke indeling op 1 januari 1997. In deze gebieden wordt bijna 85 procent van de varkens gehouden en is geuroverlast door varkenshouderijlocaties het meest urgent.

Van alle varkenshouderijlocaties die worden aangemeld wordt een geurscore vastgesteld, een maat voor de geurbelasting op geurgevoelige objecten (een verblijfsobject met een woonfunctie) in een straal van 1.000 meter rond de varkenshouderijlocatie. Bij overtekening van het subsidieplafond komen de locaties met de hoogste geurscore als eerste in aanmerking voor een subsidie.

Door alle aanmeldingen te rangschikken op geurscore wordt geborgd dat de locaties die de grootste geuroverlast veroorzaken met voorrang beëindigd worden. Locaties moeten minimaal aan de in de Srv opgenomen drempelwaarde (geurscore hoger dan 0,4). De vaststelling van de geurscore zal door een externe partij worden uitgevoerd. Hiervoor is een Europees aanbestedingstraject in gang gezet

Openstelling 15 augustus

Naar alle waarschijnlijkheid wordt de subsidieregeling vanaf 15 augustus 2019 voor zes weken opengesteld. Dit betekent dat de subsidiebeschikkingen in de eerste helft van januari 2020 verstrekt kunnen worden. Vanaf het moment dat een ondernemer een subsidiebeschikking ontvangt heeft hij 14 maanden de tijd om aan alle verplichtingen te voldoen. Daarna dient hij binnen 13 weken een aanvraag tot subsidievaststelling te doen bij de RVO.nl. Op grond van het Kaderbesluit nationale EZ-subsidies dient RVO.nl vervolgens binnen 13 weken een besluit tot vaststelling te nemen.

Gezien de geldende termijnen zal de subsidieregeling in de tweede helft van 2021 volledig afgerond kunnen zijn. Het proces van aanmelden voor deelname gaat via RVO.nl en zal worden bekend gemaakt via hun website vlak voor openstelling van de Srv. De contactgegevens van varkenshouders die zich aanmelden worden ook gedeeld met de gemeenten, zodat zij direct contact kunnen opnemen, als deze varkenshouder onverhoopt nog niet bij hen bekend zou zijn.