Nog ruimte voor verbetering van de longgezondheid op Nederlandse en Belgische varkensbedrijven

Longletsels die aan de slachtlijn worden waargenomen zijn een goede graadmeter voor de luchtweginfecties die vleesvarkens tijdens de groeifase hebben opgelopen. Een longscreening levert dus nuttige informatie op over de longgezondheid van een bedrijf.

Ceva biedt longonderzoek aan door middel van het Ceva Lung Program (CLP). Deze service is voor dierenartsen en varkenshouders die de longgezondheid op hun varkensbedrijven in kaart willen brengen en willen verbeteren. Het Ceva Lung Program werkt volgens een gestandaardiseerde, wetenschappelijke methode, waardoor het mogelijk is om resultaten onderling te vergelijken. De CLP applicatie wordt gebruikt tijdens het screenen van longen in het slachthuis. Volgens een vast protocol worden de zeven longkwabben gescoord op de aanwezigheid van letsels of littekens. Na afloop van het CLP onderzoek ontvangen de dierenarts en de varkenshouder een rapport waarin een aantal parameters zijn weergegeven die inzicht kunnen geven in de mate waarin M. hyo en App infecties onder controle zijn. Dat zijn enerzijds een aantal parameters die betrekking hebben op M. hyo-achtige letsels zoals:

• het percentage door longontsteking (bronchopneumonie) aangetaste longen de omvang van het aangetast longoppervlak
• het percentage fissuren (geheelde, oude M.hyo-achtige letsels die zichtbaar zijn als littekens)
• het percentage craniale pleuritis (longvliesontsteking ter hoogte van de voorste longkwabben).

Anderzijds worden ook een aantal parameters weergegeven die betrekking hebben op App-achtige letsels, zoals:

• het percentage dorsocaudale pleuritis (longvliesontsteking ter hoogte van de achterste longkwabben)
• de APP index (deze index geeft informatie over het voorkomen en de ernst van dorsocaudale pleuritis en moet zo laag mogelijk zijn).

Situatie in Nederland

Tussen oktober 2016 en november 2018 werden de longen van 52 groepen slachtvarkens afkomstig van Nederlandse bedrijven beoordeeld door middel van de CLP methode voor longonderzoek. In dit onderzoek werden in totaal 5.982 longen onderzocht. Uit de resultaten weergegeven in tabel 1 blijkt dat in de helft van de onderzochte groepen meer dan 21,13% longen met longontsteking werden geteld. Daarbij was gemiddeld meer dan 4,73% van het longoppervlak aangetast. In de slechtste 25% van de bedrijven was minstens 1 op de 3 longen aangetast door longontsteking, met gemiddeld meer dan 6,46% aangetast longoppervlak.

In de helft van de onderzochte groepen vertoonden ook meer dan 19,46% van de longen App-achtige pleuritis letsels. Bij de slechtste 25% van de bedrijven was het percentage longen met App-achtige pleuritis letsels zelfs hoger dan 32,51%.

Tabel 1: M. hyo-achtige letsels en App-achtige letsels van 52 groepen Nederlandse slachtvarkens (5.982 longen), onderzocht in de periode oktober 2016 – november 2018

Mediaan: 50% van de onderzochte groepen scoren beter dan de mediaan, 50% van de onderzochte groepen scoren slechter dan de mediaan
Q1 (eerste kwartiel): 25% van de onderzochte groepen scoren beter dan Q1, 75% van de onderzochte groepen scoren slechter dan Q1
Q3 (derde kwartiel): 75% van de onderzochte groepen scoren beter dan Q3, 25% van de onderzochte groepen scoren slechter dan Q3

Situatie in België

Daarnaast werden tussen januari 2017 en november 2018 ook de longen van 142 groepen slachtvarkens afkomstig van Belgische bedrijven beoordeeld door middel van de CLP methode voor longonderzoek. In totaal werden 21.981 longen onderzocht. De resultaten zijn weergegeven in tabel 2. Hieruit blijkt dat in de helft van de onderzochte koppels bij meer dan 1 op 5 van de onderzochte varkens longontsteking werd vastgesteld, met gemiddeld meer dan 5,47% aangetast longoppervlak. In de 25% slechtst scorende koppels hadden minstens 1 op 3 van de onderzochte varkens een longontsteking, met gemiddeld meer dan 7,41% aangetast longoppervlak.

In de helft van de onderzochte groepen vertoonden ook meer dan 16,20% van de longen App-achtige pleuritis letsels. Bij de slechtste 25% van de bedrijven was het aantal longen met App-achtige pleuritis letsels zelfs hoger dan 1 op de 3.

Tabel 2: M. hyo-achtige letsels en App-achtige letsels van 142 groepen Belgische slachtvarkens (21.981 longen), onderzocht in de periode januari 2017 – november 2018

Mediaan: 50% van de onderzochte groepen scoren beter dan de mediaan, 50% van de onderzochte groepen scoren slechter dan de mediaan
Q1 (eerste kwartiel): 25% van de onderzochte groepen scoren beter dan Q1, 75% van de onderzochte groepen scoren slechter dan Q1
Q3 (derde kwartiel): 75% van de onderzochte groepen scoren beter dan Q3, 25% van de onderzochte groepen scoren slechter dan Q3

Conclusie

Uit deze resultaten blijkt dat de situatie in Nederland en België vrij goed vergelijkbaar is en dat er in beide landen nog ruimte is voor verbetering van de longgezondheid. Regelmatige controle van de longgezondheid door longonderzoek in het slachthuis en laboratoriumonderzoek van o.a. bloed- en/of speekselmonsters om een beter inzicht te krijgen in de longaandoeningen op het bedrijf wordt dus aangeraden. Op basis van de resultaten van deze onderzoeken kan het bedrijfsspecifieke preventiebeleid, zoals vaccinaties met betrekking tot luchtweginfecties geoptimaliseerd worden.

Referenties

1. Kars-Hendriksen S., Van Colen S. (2019). Lung lesion survey in slaughter pigs using Ceva Lung Program (CLP) in the Netherlands. Proceedings of the 11thESPHM, Utrecht, Netherlands, p. 215.
2. De Jonghe E., De Backer P., Van Colen S. (2019). Assessment of lung lesions in slaughter pigs in Belgium in 2017-2018, scored with the Ceva Lung Program. Proceedings of the 11thESPHM, Utrecht, Netherlands, p. 22