Effectief vaccineren

Vaccinatie: Haal eruit wat erin zit!

Antibioticareductie in de varkenshouderij heeft op vrijwel alle bedrijven geleid tot vervangende maatregelen, waaronder de inzet van vaccinaties. Rond de 75% van de gezondheidskosten per zeug per jaar zijn dan ook toe te wijzen aan vaccinaties. In de praktijk betekent dit dat er regelmatig een kleine tweedehands middenklasauto aan vaccins in de koelkast staat maar... halen we er wel uit wat erin zit?

Verplicht nummertje

Vaccinaties worden door de varkenshouder vaak ervaren als arbeidsintensief omwille van de grote aantallen dieren bij biggenentingen of de praktische uitdagingen bij gelten en zeugen. “Ze zien je al weer komen” of “effe een uurtje biggen enten” zijn dan ook vaak gehoorde uitspraken.
Met andere woorden: vaak wordt het vaccineren beschouwd als een verplicht nummertje, met alle mogelijke gevolgen van dien. Als je je namelijk realiseert dat 75% van de gemiddelde gezondheidskosten per zeug per jaar wordt uitgegeven aan vaccinaties dan willen we natuurlijk het maximale eruit halen! De vraag is echter…. Doen we dit wel?

Een goede werking van het vaccin hangt af van veel factoren. Factoren die u veelal zelf in de hand heeft. Alle reden voor HIPRA om de mogelijke knelpunten eens op een chronologisch rijtje te zetten. Het begint al bij binnenkomst: vaccins zijn koelprodukten dus moeten worden bewaard in de koelkast (2° - 8° C). Maar veelal is de bedrijfskoelkast het doorgeschoven exemplaar uit de woonkeuken. Vaak niet voor niets. Regelmatig zien we ijsvorming optreden achterin dergelijke koelkasten. Wetende dat na invriezen het vaccin niet meer werkzaam is en/of gifstoffen kunnen ontstaan die entreactie opwekken, is regelmatige controle van koelkast met thermologger dus geen overbodige luxe.

Vervolgens het materiaal waarmee het steriel geproduceerde vaccin wordt toegediend: de vaccinspuiten. Bacteriologisch onderzoek van 29 vaccinspuiten (afkomstig van 11 nederlandse bedrijven) heeft laten zien dat 41% van deze spuiten een kiemgetal geeft van > 150.000 KVE/
ml. Oftewel: met elke ml vaccin spuit je onbedoeld 150.000 bacteriën mee het dier in… de naald zou verstopt raken.

Simpele maatregelen als het met heet water doorspoelen voor en na gebruik, tussentijds bewaren in de koelkast van de spuit en het regelmatig vervangen van de vaccinspuit hebben een verlagend effect op de bacteriele verontreiniging. Wanneer heeft u voor het laatst uw (wegwerp) vaccinspuit vervangen?

En dan het aanmaken van levend vaccin. Gebruikt u elke keer een nieuwe naald en spuit om het aan te maken? Of wordt er een spuit
en naald gepakt die toevallig voor handen is, en waarmee wellicht antibiotica is toegediend. Maar ook restanten van andere vaccins kunnen levende vaccins afdoden.

Naaldlengte: een lange naald breekt zo snel af/trekt eerder krom. Inderdaad maar komt met die handige korte naald het vaccin wel daar waar het moet, namelijk in het spierweefsel? Onderzoek heeft laten zien dat bij gebruik van 38 mm lange naalden maar 1 op de 5 dieren een relevante serologische reactie laat zien na de vlekziekte enting. Bij gebruik van naalden van 50 mm was dat 5 van de 5. Maar behalve naaldlengte is natuurlijk ook de hoek waaronder en de plaats waar je vaccineert van essentieel belang. Idealiter onder een hoek van 90 graden. Maa, is dat haalbaar bij het vaccineren van zeugen in de voerligbox met uitloop? Oftewel: voldoende aandachtspunten om eens BEWUST bij stil te staan tijdens een volgend vaccinatierondje.
Want ….ALS je het doet, doe het GOED

Interesse in het bijwonen van de workshop? Neem contact op met ons, of met uw dierenarts.