Aanpassing rekenmodule PAS zorgt voor onduidelijkheid
Zij moeten opnieuw een melding doen waardoor ze achteraan in de rij komen te staan. „Een halfjaar na de invoering zijn we alleen maar verder weg van een soepel systeem”, zo stelt Alfa Accountants en Adviseurs.
Afgelopen tijd is het rekenprogramma AERIUS geactualiseerd. Daarmee hebben een aantal Natura 2000-gebieden meer ontwikkelingsruimte gekregen. Dit lijkt gunstig, maar varkenshouders in deze gebieden die al een vergunningsaanvraag voor de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) hebben ingediend, worden verzocht om deze aanvraag in te trekken en een melding te doen.
Op slot
Jasper Vijfhuizen, bedrijfskundig adviseur bij Alfa, legt uit wat dit voor deze veehouders betekent. „In veel gevallen moeten boeren wel de kosten van de aanvraag betalen, maar krijgen daarmee niet de juridische zekerheid. Een melding geeft namelijk minder juridisch houvast dan een vergunning. Daar komt bij dat de kans vrij groot is dat bedrijven, bij snel vergeven van ontwikkelingsruimte, uiteindelijk toch weer een vergunning moeten gaan aanvragen.”
De eerste maanden na de invoering van de PAS-wetgeving waren er veel vraagtekens rondom het indienen van meldingen en het doen van een vergunningaanvraag. De rekenmodule AERIUS bleek soms verrassende uitkomsten te geven en de provincies hadden hun processen niet goed op orde.
Dit heeft er onder meer in geresulteerd dat ongeveer 20 gebieden ‘op slot’ hebben gezeten. Door een verlaagde grenswaarde kon vrijwel niemand volstaan met een melding en werd iedereen vergunningplichtig. Vijfhuizen: „De opzet van de PAS was destijds dat er ook voldoende ruimte zou zijn voor meldingen. Omdat dit dus snel spaak is gelopen, heeft AERIUS een update gehad. Hierdoor is op alle gebieden weer ruimte voor het indienen van meldingen. De vraag is echter of boeren hiermee geholpen zijn.”
Heffen leges
Inmiddels is duidelijk geworden dat de wijziging van AERIUS ook effect heeft op lopende aanvragen welke nog niet zijn afgerond. Vijfhuizen legt uit: „Als de hoogste depositie van deze aanvragen lager ligt dan 1,0 mol per hectare per jaar, betekent dit dan de aanvraag weer meldingplichtig wordt. Veehouders worden verzocht deze aanvragen in te trekken en alsnog een melding te doen. Echter, verschillende provincies heffen vervolgens wel een gedeelte van de leges voor vergunningen, omdat de aanvraag immers behandeld is. Ook kunnen provincies aanvragen actief gaan weigeren.“
Er zijn dus veel ondernemers die eerst een melding hebben ingediend, en later een vergunningaanvraag gedaan hebben. Vijfhuizen: „De vergunning biedt meer juridische zekerheid dan een melding, maar de kosten nemen ook navenant toe. Eigenlijk wordt er dubbel werk gedaan, maar ook de kosten voor leges stijgen enorm.” De adviseur van Alfa noemt kosten van tussen de 300 en 2000 euro per vergunning.
„De kosten van dit proces zijn nog uit te leggen, maar met deze laatste wijziging moet men weer terug naar een melding, terwijl de kosten wel zijn gemaakt. En de kans is vrij groot dat bedrijven bij snel vergeven van ontwikkelingsruimte uiteindelijk toch weer een vergunning moeten gaan aanvragen. Kortom veel onduidelijkheid en onzekerheid bij het kiezen van een juiste strategie om een vergunning te regelen.”
Onduidelijkheid bij provincies
Vijfhuizen ziet ook bij de provincies veel onduidelijkheid bij de aanvragen. „Provincies geven geen, onduidelijke of tegenstrijdige informatie en we zijn overgeleverd aan de volgende verrassing. De PAS is natuurlijk juridisch wel beoordeeld, maar men lijkt voorbij te gaan aan een bestendige gedragslijn van de overheid. Iedereen moet maar afwachten, terwijl er wel verplichtingen liggen, zowel in zin van het hebben van een vergunning als het betalen van advies- en legeskosten.”
Mogelijkheden uit de Algemene Wet Bestuursrecht om provincies hierop aan te spreken zijn er volgens de adviseur nauwelijks „Je roept dan enkel een weigering over de veehouder af. In deze tijd zit niemand hier op te wachten.”
Bijval van provincies
Vijfhuizen heeft veelvuldig contact met verschillende provincies en krijgt hier zelfs bijval in zijn standpunt. „Blijkbaar is er een systeem gecreëerd waar zelfs het bevoegd gezag geen invloed meer op heeft, waar iedereen maar ‘wat’ doet. Er lijkt zich ook een patroon af te tekenen. Telkens is de planning ongelukkig. De invoering ging gepaard met een zomervakantie waarin provincies lastig bereikbaar waren, nu staan we aan de vooravond van Kerst.”
Vijfhuizen is blij dat hij ook bij provincies gemor hoort, maar veel verder komt het niet. „De PAS moest alle problematiek rondom Nb-vergunningen oplossen. De praktijk is echter dat we een half jaar na invoering alleen maar verder weg zijn van een soepel systeem”, concludeert hij.
