Schouten: ‘Meer inspecties op naleven regels mestbeleid’
De risicogerichte aanpak bij intermediaire(mest)ondernemers blijkt volgens Schouten effectief. RVO.nl richt zich hierbij vooral op kleinere onderzoeken met een korte doorlooptijd en de mogelijkheid om te handhaven op recidive. Uit de cijfers komt naar voren dat RVO.nl dankzij de risicogerichte benadering effectiever kan optreden: door gerichte controles bij risicobedrijven zijn meer overtredingen geconstateerd en beboet dan in voorgaande jaren.
Celstraffen
De NVWA neemt naast het reguliere toezicht ook grotere en complexe onderzoeken op zich; bij voorkeur in samenwerking met andere instanties zoals omgevingsdiensten, politie, FIOD en onder regie van het Openbaar Ministerie. Deze aanpak heeft naast bestuurlijke boetes inmiddels geleid tot zaken waarbij recentelijk de rechter celstraffen van 4 en 2 jaar heeft opgelegd aan intermediaire ondernemers.
Schouten: „Dergelijke straffen zijn een krachtig signaal dat fraude met mest niet geaccepteerd wordt. Er wordt momenteel aan meerdere andere grote zaken gewerkt. In het belang van die onderzoeken kan ik hier geen verdere informatie over geven.”
Weerbarstige praktijk
Uit de voortgang over de eerste helft van 2019 blijkt echter ook dat de praktijk weerbarstig is en er nog obstakels te overwinnen zijn. „De beschikbaar gestelde extra capaciteit leidt niet overal meteen tot de gewenste effecten”, schrijft de minister verder. „Tijdens het opzetten van het gebiedsgericht handhaven blijkt dat het proces om tot effectieve samenwerking te komen met de regionale partners meer tijd en energie kost dan van te voren werd voorzien. Er is daarnaast veel tijd en energie geïnvesteerd in het uitwerken van de maatregelen om beter gebruik te maken van moderne technologie voor risicoanalyse ten behoeve van inspecties en voor invoering van ‘real time’ verantwoording van mesttransporten.”
Verhogen pakkans
De investeringen in beide trajecten moeten gaan resulteren in het verhogen van de pakkans en het vergroten van de naleving, maar de keerzijde daarvan is dat de NVWA in de eerste helft van 2019 minder inzetbare capaciteit had voor fysieke controles. Het is naar de mening van Schouten dan ook de uitdaging om een goede balans te vinden tussen de op korte termijn gewenste extra inspecties in het veld en het inzetten van capaciteit voor samenwerking, risicoanalyse en automatisering zodat in de komende jaren slimmer en effectiever kan worden gehandhaafd.
Geheime marges varkenshouderij
De uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) over de nauwkeurigheidsmarges die worden toegepast bij het vaststellen van overtredingen en berekening van boetes was voor minister Schouten een tegenvaller die invloed heeft gehad op de opbrengst van de risicogerichte aanpak van RVO.nl en de NVWA.
„Als gevolg van de uitspraak heeft RVO.nl in 2019 138 boetebeschikkingen waartegen bezwaar liep, geheel of gedeeltelijk moeten intrekken. Daarnaast hebben de controles in vooral de varkenshouderij vertraging opgelopen, omdat mogelijke overtredingen niet beboet konden worden voordat de nauwkeurigheidsmarges inzichtelijk zijn gemaakt. Inmiddels heeft RVO.nl een document op haar website geplaatst waarmee voor iedereen transparant is hoe mestboetes worden vastgesteld. Ondertussen werk ik aan een vereenvoudiging en aanscherping van het boetebeleid.”
Extra capaciteit
In aanvulling op de huidige inspanningen en capaciteit van de NVWA, werft de NVWA momenteel 20 fulltime inspecteurs die op het gebied van mest aan de slag gaan. Deze versterking van de capaciteit van de NVWA moet bijdragen aan het verder uitbouwen van de bereikte resultaten in 2020 en verder.
„Ook in de drie risicogebieden blijf ik inzetten op voortvarende uitvoering en uitbouw van de gebiedsgerichte handhaving. In een bestuurlijk overleg met bestuurders uit Brabant en Limburg is onlangs afgesproken dat nog dit jaar twintig gezamenlijke controles zullen worden uitgevoerd in het gebied De Peel. Ook met bestuurders uit de andere twee gebieden zijn overleggen gepland om tot versnelling te komen."
Kom aanstaande woensdag 20 november naar onze thema-avond Mest, bij Ons Boerenerf in Nederweert-Eind. De avond begint om 20.00 uur. Bekijk hier het programma en meld u aan!
Tekst: Reinout Burgers
Al bijna 25 jaar volg en schrijf ik als journalist onder meer over de varkenshouderij en pluimveehouderij. Twee uiterst boeiende en dynamische sectoren met veel gepassioneerde ondernemers.
Beeld: Ellen Meinen
Bron: Ministerie van LNV