Varkenspest: alle belangrijke zaken op een rij (Deel 1: De ziekte)
De ziekte
Afrikaanse varkenspest is een virusziekte, waarvoor nog geen vaccin is. AVP kan zowel gehouden varkens als wilde zwijnen treffen. Voor mensen is de ziekte niet gevaarlijk. De ziekte komt vooral voor in Afrika. Vanaf 2007 heeft het virus zich vanuit Afrika verspreid naar Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland, de Baltische staten, Polen, Hongarije, Roemenië en Tsjechië. De meeste meldingen van uitbraken betreffen wilde zwijnen, maar ook commerciële varkensbedrijven zijn getroffen.
In de zomer van 2018 heeft de ziekte zich eveneens verplaatst naar China. In het najaar van 2018 zijn de Belgische Ardennen wilde zwijnen besmet geraakt. De uitbraak in Tsjechië zou in de herfst van 2018 zijn beteugeld.
Verspreiding
De ziekte verspreidt zich via direct contact tussen dieren, maar ook via mensen kan AVP zich verspreiden. In mest, maar ook in speeksel, sperma en urine kan AVP-virus voorkomen. Verspreiding via niet gereinigde vrachtwagens (zie schema met insleeproutes, hierboven) maar ook via gebruiksmaterialen zijn altijd een risico. Hygiënemaatregelen om het virus buiten een bedrijf te houden zijn dan ook zeer belangrijk.
Het is niet beschreven dat AVP-virus ook via de lucht verspreid kan worden. Huisdieren en ongedierte kunnen het virus verslepen. In Afrika verspreiden zachte teken het virus, maar de harde Europese teken verspreiden het virus niet. Verspreiding door vogels is niet waarschijnlijk.
Symptomen
Wees alert op ziekteverschijnselen en (verhoogde) sterfte bij varkens. Andere verdachte symptomen zijn: hoge koorts, sufheid, sloomheid, verminderde eetlust, onderhuidse bloedingen met name bij de oren, staart, buik en binnenzijde ledematen. Bij AVP kan ook een bloedige diarree aanwezig zijn. De incubatietijd (tijd tussen besmetting en eerste symptomen) van het virus is 2 tot 20 dagen.
Wat te doen bij een verdenking?
Bel bij het geringste vermoeden meteen uw dierenarts. Voor varkenspest geldt een meldplicht bij de NVWA (tel.: 045 – 546 31 88). Deze meldplicht geldt voor dierhouders, dierenartsen en laboratoria die een vermoeden hebben van AVP. Bij het niet melden van een aangifteplichtige ziekte, kunt u medeverantwoordelijk worden gesteld voor het verspreiden van de dierziekte.
Wat gebeurt er na de melding?
Na de melding zal de NVWA samen met een specialist van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) binnen enkele uren op het bedrijf komen. De dierenarts die de melding heeft gedaan, moet tot die tijd op het bedrijf blijven. De NVWA zal monsters nemen voor onderzoek door Wageningen Bioveterinary Research. De uitslag is de volgende werkdag bekend. Totdat de uitslag bekend is, geldt een verbod voor het afvoeren en aanvoeren van dieren (zie ook deel 3: Na de uitbraak) en mag de dierenarts geen andere varkensbedrijven bezoeken.
Dreigende uitbraak
In geval van een dreigende uitbraak wordt varkenshouders geadviseerd om: maximale bedrijfshygiëne toe te passen, minimaal voor 72 uur voer op voorraad te houden, een noodopvang te realiseren en de dieren te rantsoeneren (zie ook deel 3: Na de uitbraak)
Lees ook:
Deel 2: Voorkomen van een uitbraak
Deel 3: Na de uitbraak
