Fotoserie: Boer Burger Brunch in volle gang

‘We willen wel, maar we kunnen niet’

„Het leven op de boerderij is voor mij het mooiste leven. Opgroeien in de frisse buitenlucht met de dieren, met mijn broer op de skelter, met papa op de trekker, met mama door het weiland wandelen, met opa de kalveren voeren en met oma in de groententuin. Die onbezorgde tijd is voor mij nu voorbij”, zegt boerendochter Anna Grotentraast uit Heeten (OV). Haar column over het bedrijf van haar ouders eerder dit jaar werd meer dan 800 keer onder boeren gedeeld en kon rekenen op duizenden steunbetuigingen. Op 1 oktober las ze deze column voor op het podium van het Malieveld. Vandaag staat ze er weer, maar dan op de Dam. „Ik krijg steeds meer door hoe het bedrijfsleven er uitziet. En ik kom erachter dat niet het inkuilen het meeste stress oplevert, maar dat dat de mensen om ons heen zijn, de media en de politici.” Grotentraast hekelt dat de boeren moedwillig in een kwaad daglicht worden gesteld door verkeerde berichtgeving over bedrijfsvoering en onjuiste cijfers over de landbouwsector. „Het gaat om mijn vader en mijn moeder die worden neergezet als milieuvervuilers en dierenmishandelaars. Dat zijn zij niet. Zij werken aan hun passie en staan open voor verbeteringen.” Echter, het doorvoeren van dergelijke verbeteringen op gebied van natuur en dierenwelzijn is niet voor alle boeren weggelegd. Volgens Grotentraast zijn deze innovaties voor sommige boeren moeilijk te bekostigen terwijl de boeren wel bereid zijn om deze maatregelen te nemen. „We willen wel, maar we kunnen niet.” Tot slot nodigt de boerendochter criticasters uit om op boerenbedrijven een kijkje te nemen. „En dan niet inbreken in de stal, maar mét ons. Dan kunnen wij uitleggen wat wij nou precies allemaal doen.”

Kwart van de landbouwgrond en een derde dieren

„Als de hele wereld zou produceren als Nederland dat doet, hadden we maar een kwart van de huidige landbouwgrond en maar een derde van het aantal dieren nodig om iedereen in de wereld te voorzien van eten,“ zegt voorzitter van het Landbouw Collectief en Topsector Agri&Food Aalt Dijkhuizen. Vanaf het podium spreekt hij de aanwezige boeren, burgers en toeristen toe. „De Nederlandse boeren hebben de geringste stikstof- en CO2-uitstoot van de hele wereld. Een liter melk geproduceerd in Nederland stoot maar de helft uit van het gemiddelde van de rest van de wereld. Als je dus kiest voor een krimp in Nederland, betekent dat je er wereldwijd fors op achteruit gaat. Want die productie verplaatst zich naar minder gunstige omstandigheden.”

Dijkhuizen noemt de Nederlandse boeren meermaals wereldkampioen. Naast dat de verhoudingsgewijze uitstoof van stikstof en CO2 het laagst is in Nederland, zijn volgens de voorzitter de Nederlandse boeren ook wereldkampioen in het inwinnen en toepassen van de nieuwste kennis, innovaties en technologieën. Ook op het gebied van zorg voor dierenwelzijn, landschap en voedselveiligheid, complimenteert Dijkhuizen de boer. „Er is geen land dat kan tippen aan de eisen waar Nederland aan voldoet.”

„Wil dit nou zeggen dat alle boeren een goed inkomen verdienen hebben? Nee, helaas niet. Was dat in het verleden wel zo? Ook niet. Zal dat in de toekomst wel zo zijn? Ook niet voor iedereen. Boeren zijn zelfstandig ondernemers die net als andere ondernemers opereren in de markt. En die is hard. Je moet er steeds voor zorgen dat je bij de beste helft zitten om je bedrijf veilig te stellen. Die wedstrijd houdt nooit op. En dat hoeft ook niet. Goede ondernemers kunnen daar prima mee om gaan. Boeren moeten dan wel de ruimte te krijgen om die wedstrijd te spelen. Zij moeten niet verstrikt raken in onnodige regels en knellende wetgeving en er moet een eerlijk speelveld zijn met collega's en concurrenten uit andere landen. Niet zwemmen met een hand gebonden op de rug, maar juist zwemmen met een duwtje in de rug.”

Tekst gaat verder onder de tweet

Dialoog tussen producent en consument

In alle vroegte arriveerden de eerste boeren en boerinnen al op het Amsterdamse plein. En met hun eten en drinken voor circa 20.000 mensen. Denk aan 150 oliebollen, 1.500 liter zuivel, 15.000 broodjes, 100 worsten en bakken vol patat, zegt Agractie-bestuurslid Matthijs Lubbertsen. Ook voorzitter Bart Kemp ziet tevreden toe hoe de bakken voedsel worden uitgestald. „Het is een mooie ludieke manier om een aanzet te geven tot de dialoog tusssen voedselproducent en voedselconsument hier in de randstad. Voor 15.000 man is er zeker weten genoeg te eten en te drinken vandaag.”

Tekst gaat verder onder de tweet.

Zolang mogelijk publieksvriendelijk

Tonnie Veldhuis, varkenshouder uit Klarenbeek (GD): „Ik sta erachter dat de boeren en de burger nog een keer met elkaar in gesprek moeten over wat de boer nou zo dwarszit. Wat nou onze problemen zijn. Overleggen is altijd het beste, en we hopen maar dat het helpt. We moeten de publieksvriendelijkheid zo lang mogelijk vol proberen te houden en als dat niet meer gaat, dan komen er andere acties. Daar sta ik net zo goed achter, maar ik vind dat je het eerst moet proberen om het boerenverhaal goed uit te leggen.”

Weinig luisterende oren

Ook akkerbouwer Paul van Elderen uit Zeewolde (FL), werkzaam bij akkerbouwbedrijf Van Beusichem, doet mee aan de Boer Burger Brunch. Het akkerbouwbedrijf snijdt zelf verse friet die word rondgebracht in het Gooi en omstreken. „Wij vinden dat de akkerbouwsector ook vertegenwoordigd moet worden op deze manifestatie. Wij willen een eerlijke beoordeling van ons doen en laten. We behoren tot de top van de wereld, maar alleen in Nederland zelf worden we niet gewaardeerd. Dat hele stikstofverhaal treft de akkerbouw dan misschien niet direct, maar wel indirect. De gevolgen van mindere organische mest en de transitie naar kringlooplandbouw kan hele grote problemen opleveren voor de Nederlandse boeren”, vertelt Van Elderen. De akkerbouwer laat wel de deur op een kier staan dat in de toekomst hardere acties nodig zijn dan het organiseren van een brunch op de Dam. „Wij zij voor publieksvriendelijke acties, maar we beseffen ook dat er al jaren gepraat wordt. Dat we ook al jaren niet gehoord worden en dat er in Den Haag überhaupt weinig luisterende oren zijn. Dat zal uiteindelijk leiden tot minder publieksvriendelijke acties. Als dit zo blijft.”

Tekst gaat verder onder de tweet

Moderne kerststal

Schapenhoudster Debby Kars uit Blokzijl (OV) en melkveehoudster Rosalie Korrel uit Kockengen (UT) zijn twee van de vroegste vogels. „Wij doen mee om een betere verbinding burger en boerin te krijgen”, zegt Kars. „We hebben meerdere publieksvriendelijke acties georganiseerd. Volgende week zal er in elke provincie zo'n actie plaatsvinden waar we de burger willen uitleggen wat onze problemen zijn, waar wij mee zitten.” Korrel vult aan: „Wij gaan moderne kerststallen opzetten. Daarbij nemen we een aantal dieren mee en daarmee hopen we de burger in contact te brengen met onze dieren. En dat ze door middel van het zien, het voelen en het ruiken, kennis maken met het boerenleven.”