Column: Teleurgesteld

Ik krijg natuurlijk vaak het verwijt dat ik vooringenomen ben over landbouw omdat ik daarmee mijn geld verdien. Dat is ook helemaal waar. Natuurlijk wil ik geld verdienen met mijn werk en natuurlijk heb ik een mening die gevormd is door mijn werk. Maar de insinuatie dat ik heel makkelijk heel veel geld verdien met mengvoeders laat ik me in een officiële statenvergadering niet aanpraten. En de beschuldiging dat we niet investeren in de sector al helemaal niet. Als iemand dat vindt, die veel macht heeft (D66 voorzitter Brabant en goede bekende van Tjeerd de Groot), kan ik dat niet zomaar voorbij laten gaan. Macht en onwetendheid is een gevaarlijke combinatie.

"Dit blog is dus zeker niet bedoeld om Arend af te zeiken"

Maar zoals gezegd: ik had een goed gesprek. Ik weet namelijk ook wel dat ik vooringenomen ben en dat ik moet openstaan voor de mening van anderen. Op korte termijn misschien lastig voor mijn onderneming maar op lange termijn cruciaal voor de continuïteit van mijn bedrijf. Ik doe dus mijn best om open te staan voor andermans mening en Arend deed dat geloof ik ook. Dit blog is dus zeker niet bedoeld om Arend af te zeiken maar om mijn verbazing, teleurstelling en uiteindelijk woede over ons politieke systeem te ventileren.

"Geld verdienen met ondernemen is niet vies"

In de basis zijn Arend en ik het goed eens: de veestapel hoeft niet kleiner maar 10 procent zullen we moeten accepteren. Subsidies zijn niet per se nodig om mooie innovaties te doen, ondernemers moeten worden afgerekend op resultaten en niet op de mate waarin ze voorschriften volgen. Een boer is een ondernemer met dezelfde rechten en plichten als andere ondernemers. De overheid moet de ondernemer helpen als zij vergaande eisen stelt in het belang van de maatschappij. Geld verdienen met ondernemen is niet vies.

Misschien ben ik zelfs nog een paar overeenkomsten vergeten maar dit is toch al een goede basis. Ook Anne-Marie Spierings (gedeputeerde landbouw Brabant) en Tjeerd de Groot vinden dit (zegt Arend). Dat Tjeerd roept dat de veestapel moet worden gehalveerd, is dan ook niet meer dan politiek spel. Dat de impact van die uitspraak zo groot zou zijn had hij volgens Arend niet verwacht. Jammer dat hij het niet corrigeert en dat D66 geen corrigerend mechanisme heeft voor haar uit de ban springende bestuurders. Dergelijke foutjes kan ik me als ondernemer niet permitteren.

"Op het dood maken van dieren na hebben we voor alle maatschappelijke- en milieuvraagstukken één of meerdere oplossingen"

Wat mij enorm verbaast, is dat een dergelijke gelijkgestemdheid niet leidt tot wederzijds geaccepteerde oplossingen. Op het dood maken van dieren na hebben we voor alle maatschappelijke- en milieuvraagstukken één of meerdere oplossingen. Ik noem er een paar:

• Mestoverschot: groot- en kleinschalige mestverwerking zijn technisch en financieel haalbaar. (Verwerkte) mest zou zelfs geld waard kunnen zijn;

• Dierwelzijn: betere stallen, met of zonder uitloop, leiden tot beter dierwelzijn. Ingrepen zoals castreren en couperen kunnen worden uit gefaseerd;

• Antibioticagebruik: is al ver terug maar kan met voer, genetica en management nog verder worden teruggedrongen;

• CO2 footprint: het beste varken zit al op het niveau van tofu. Door het gebruik van bijproducten en een scherpe voerconversie is de CO2 footprint van varkensvlees relatief laag, zeker als je ook nog de biologische waarde van het dierlijk eiwit afzet tegen dat van het plantwaardige alternatief;

• Stikstofuitstoot: er is veel onduidelijk over de stikstofuitstoot en-depositie door de varkenshouderij. Vooral het uitrijden van mest leidt tot veel uitstoot. Mestverwerking is een oplossing en aan stallen kunnen we nog veel verbeteren;

• Geur: op te lossen met luchtwassers of systemen die ammoniakvorming voorkomen aan de bron.

Je kunt helemaal niet weken douchen als je geen vlees meer eet

Naast deze reële ‘problemen’ is er ook een aantal zaken dat wordt gelieerd aan de varkenshouderij en in een negatief daglicht wordt gesteld. Door de media zijn die soms wijdverbreid. Veel van deze zaken zijn inmiddels ontkracht of genuanceerd. Ik noem er een paar:

• Rood vlees veroorzaakt kanker: door gegoochel met statistieken in een empirisch onderzoek (dus gekeken naar waarnemingen en niet naar causale verbanden) leek de kans op darmkanker door eten van rood vlees enorm gestegen;

• Waterverbruik: je kunt helemaal niet weken douchen als je geen vlees meer eet. In deze cijfers is werkelijk al het water wat ook maar enigszins gerelateerd kan worden aan veehouderij meegenomen, ook regenwater. Verreweg de grootste hoeveelheid water is nodig voor de teelt van voedergewassen. Men vergeet echter dat het alternatief (plantaardig eiwit) ook water nodig heeft en dat varkens in Nederland voor ruim de helft worden gevoerd met bijproducten;

• Ontbossing in Brazilië: omdat we soja gebruiken in voer zouden we verantwoordelijk zijn voor de ontbossing is Brazilië. Ik wil die verantwoordelijkheid niet volledig van me afschuiven maar het is nogal overdreven. We gebruiken namelijk sojameel en dat is een bijproduct uit de sojaolieproductie. Daarnaast is de eerste en grootste winst van ontbossing hout. Als het bos dan toch weg is, wordt het ingezet voor vee, soja of mais. Mais is met name ook interessant vanwege biobrandstoffen (ethanol);

• Biodiversiteit: het grootste probleem van biodiversiteit is akkerbouw en tuinbouw. Natuurlijk worden er nu ook voedergewassen geteeld en dat gebeurt op grote schaal, monoculturen dus. Echter, het alternatief voor vlees eten kost zeker zoveel landbouwareaal voor de productie van soja, erwten, bonen, granen, etc.. Resultaat van een plantaardig dieet is in ieder geval geen vermindering van monoculturen. Wel andere monoculturen misschien;

• Landschapsvervuiling van grote stallen: wat is het alternatief? Huizen, kassen, distributiecentra van al die internetwinkels?;

• Landbouw verbruikt veel CO2: maar legt het ook vast. De koolstofcyclus van de landbouw is kort. Per saldo zal zij niet veel CO2 toevoegen aan de atmosfeer. Dat gebeurt eigenlijk alleen maar met het verbanden van fossiele brandstoffen die miljoenen jaren in de bodem hebben gezeten. We moeten dus minder met de tractor naar het Malieveld;

• Steeds minder ruimte voor natuur: CBS-cijfers tonen aan dat er juist meer ruimte is voor natuur en dat dat ten koste gaat van het landbouwareaal. We ontkomen er niet aan om grond intensiever te gebruiken;

• Zelfvoorzienend is toch ook voldoende: dan kun je de halve Nederlandse economie wel opheffen. Export houdt onze economie gezond en zorgt voor de welvaart in Nederland. En we blijven niet met de shit zitten want die ruimen we op (zie boven). Verplaatsen van productie naar het buitenland is geen oplossing voor dierenwelzijn en global warming. Nederland is geen eiland.

Als de markt echt iets anders wil dan zullen we het maken

Als ik bovenstaande zaken noem wordt ik al snel gezien als klimaatontkenner, conservatief, behoudende boer, etc.. Waarom? Ik heb hier geen allesomvattend wetenschappelijke studie van gemaakt maar dit zijn toch reële argumenten om genuanceerder naar de veehouderij te kijken? En als de markt echt iets anders wil dan zullen we het maken. Dat is de marktwerking waar we in Nederland zo goed in zijn.

Kijk, van PvdD en SP verwacht ik geen nuance en een redelijke discussie. Maar wat is er gebeurd bij D66, PvdA, CDA en VVD? Waarom gaan ze mee in dogmatische ideeën als iemand dat maar vaak genoeg roept? Waarom lopen ze achter ieder onderzoekje van Varkens in Nood aan en waarom wordt dierterrorisme niet keihard aangepakt? Zelfs de rechterlijke macht gaat hierin mee. Dit is toch het tolerante Nederland van het polderen en overleggen niet meer? Het land waar we vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel hebben? Het land waar de meerderheid beslist en niet een klein groepje schreeuwers?

Ik ga niet emigreren want daarvoor zijn er nog te veel zaken wel goed geregeld in dat land. Maar het is wel enorm frustrerend en maakt me soms woest. Gelukkig heb ik geen tractor.