'Diergezondheid is vooral discipline'

Naast de economische zaken in de varkenshouderij staat diergezondheid hoog op de agenda van varkenshouders. Dat bleek op woensdag 9 maart tijdens de Pigbusiness thema-avond in Nederweert-Eind. Circa 100 varkenshouders en andere belangstellenden kwamen bijeen om flink te discussiëren over diergezondheid en te luisteren naar de lezing van Topigs-kernfokker Gert van Beek uit Lelystad.

In de polder heeft hij al jaren met succes een SPF-bedrijf met 400 Z-lijn zeugen en 3.000 opfokplaatsen. Zijn bedrijf is vrij van PRRS, Mycoplasma, APP, MRSA, Streptokokken, MKZ en Aujesky.

„SPF is een middel naar het doel voor een betere economie, voedselveiligheid, milieu en dierwelzijn”, vertelt Van Beek aan de varkenshouders. „Gezonder produceren zegt veel over dierwelzijn en betere resultaten.”

Strakke discipline

Maar diergezondheid vraagt volgens Van Beek om een strakke discipline met handhaving van protocollen. Wie ook met SPF wil beginnen moet daarom goed nadenken over hoe hij ‘schoon’ wil opstarten en vervolgens ook ‘schoon’ blijft. „Je moet de zaken eerst goed op de rit hebben.”

De kernfokker is tevreden dat de hele sector steeds meer weet wat SPF inhoudt, maar er is nog veel werk aan de winkel om meer bedrijven helemaal ‘schoon’ te krijgen. De knop moet bij varkenshouders om, maar ook andere partijen moeten bewuster worden om de belangrijkste risicofactoren zoals transport, lucht, en sperma drastisch te verminderen.

„De ondernemer is echter de grootste bedreiging. Bovendien staan er vaak veel andere bedrijven in de omgeving. Dat verhoogt het risico op besmettingen via de lucht. Je moet bij SPF dus goed afwegen of je hieraan kan en moet beginnen.”

SPF-succes

Afgezien van strikte protocollen omtrent hygiëne van mensen, binnen en buiten het bedrijf, is de sleutel tot een SPF-succes ook afhankelijk van huisvesting, voeding, veterinair, begeleiding, quarantaine, adaptatie en de fokkerij moet in de basis goed zijn. Maar waarschuwt Van Beek: „Met alleen gezonde dieren ga je het niet redden.”

De SPF bedrijven boeken volgens Van Beek succes op meerdere fronten. Gemiddeld produceren ze 30 biggen per jaar; hebben ze een lager uitval van drachtzeugen; dus een laag vervangingspercentage. Van Beek ziet een storingsvrije productie van kwaliteitsbiggen met een hoog percentage verkochte biggen.

Daarbij wordt er weinig antibiotica gebruikt en een lage dierdagdosering van medicijnen op jaarbasis. In de kraamstallen zijn er ook weinig problemen. Van Beek: „Uiteindelijk zie je bij SPF bedrijven een bovengemiddeld saldo, hogere biggenprijs door de SPF-toeslag, lage gezondheidskosten, hoge biggengroei en lage vervangingskosten.”

Tal van verbeterpunten

Ondanks de successen vindt Van Beek dat er nog tal van verbeterpunten zijn. Een van belangrijkste is wellicht de preventieve herbesmetting door filtering. Goede voorlichting aan personeel en mensen die het erf betreden, kan ook verbeterd worden. „Daarnaast is quarantaine en adaptatie van nieuwe dieren belangrijk”, vertelt Van Beek verder.

„Dat moet op orde zijn als er dieren met hoge gezondheidsstatus worden aangevoerd. Bedrijven waar het volgens boekje gebeurt, zijn er echter nog niet veel.” Over vaccineren zegt hij: „ Dat moet op de juiste manier toegepast worden. Varkens mogen geen speldenkussens worden. Gezonde dieren moeten echter beschermd worden voor als er wel een kiem binnenkomt.”

‘SPF wordt steeds normaler’

Van Beek denkt dat SPF steeds normaler wordt en dat de fokkerij-organisaties graag zien dat er meer bedrijven SPF worden. Nu zijn het vooral de kernfokbedrijven, maar subfokkers en ook vermeerderingsbedrijven zouden eigenlijk moeten overstappen op SPF.

De voordelen zijn te groot, maar dan moet de periferie van voerleveranciers, transporteurs en andere erfbetreders wel meedoen. „Sommige transporteurs hebben geen idee wat ze doen. Zij moeten snappen hoe het werkt. Het risico van insleep van ziekte is te groot. De mens op en om het bedrijf bepaalt dus of SPF een succes wordt.”

Tijdens zijn presentatie liet Van Beek een checklist zien waar SPF bedrijven rekening mee moeten houden qua biosecurity:

• Locatie van het bedrijf
• Toegang beperkingen
• Aanvoer dieren
• Aanvoer sperma
• Afvoer dieren
• Afvoer diermateriaal/destructie
• Ongediertebestrijding / wering inclusief huisdieren en wild.
• Aanvoer voer
• Producten voor dierverzorging
• Bezoekers
• Werknemers
• Werktuigen en gereedschap