Opinie: 'Overheid gooit veehouderij voor de bus'

Na de uitspraak van de Raad van State d.d. 29 mei 2019, die stelt dat toename van stikstof depositie op Natura 2000 gebieden niet is toegestaan, lijken boeren vogelvrij. Al jaren houden ze vee op hun bedrijf, lopen dieren buiten en worden hun weilanden en akkers bemest. Dit heet in juridische termen ‘staand gebruik’.

Het landsbestuur verzuimt om doorgeschoten ondeugdelijke wet -en regelgeving op orde te brengen

Van een toename van stikstofdepositie is geen sprake, sterker nog de landbouw heeft sinds 1990 de emissie van stikstof met bijna 70 procent gereduceerd. Desondanks is de juridische werkelijkheid dat partijen (zoals milieuorganisaties en dierenactivisten) de gelegenheid hebben provincies te dwingen tot handhaving op basis van absurde wet -en regelgeving, oorzaak van een gecreëerde stikstofimpasse. Dat kan zo maar resulteren in een verbod op beweiden, een verbod op bemesten of zelfs het sluiten van (delen) van boerenbedrijven die in generaties zijn opgebouwd. Het landsbestuur verzuimt om doorgeschoten ondeugdelijke wet -en regelgeving op orde te brengen. Leiderschap ontbreekt en landsbestuurders laten het liever over aan de rechterlijke macht. Deze week lopen enkele rechtszaken in de provincie Overijssel. De uitkomsten zijn uiterst onzeker. De overheid lijkt daarmee de veehouderij voor de bus te gooien, om daarna haar handen in onschuld te kunnen wassen.

Tot op heden blijft het bij ‘mooie praatjes’, ze verzuimt te leveren

Minister Schouten verkoopt mooie praatjes, maar verzuimt te leveren. Minister Schouten, chef stikstof in het kabinet Rutte, heeft bij herhaling aangegeven dat vergunningplicht voor beweiden of bemesten ongewenst is. Ook belooft ze de Tweede Kamer dat knelgevallen in de vergunningverlening worden opgelost via een collectieve legalisering. Tot op heden blijft het bij ‘mooie praatjes’, ze verzuimt te leveren. De Minister verschuilt zich daarbij achter juridisch geneuzel en adviezen van de commissie Remkes. Maar ook die zijn het spoor bijster en vooral bezig met het bestrijden van symptomen van slecht beleid en dito wet en regelgeving. Het is tijd voor bronaanpak en ontwikkelen van deugdelijk beleid.

Het Landbouw Collectief wordt niet warm onthaald, in tegendeel

De uitspraak van de Raad van State geeft aan dat activiteiten die extra stikstof uitstoten, alleen nog zijn toegestaan, wanneer eerst de daarvoor benodigde milieuruimte wordt vrijgemaakt door reductie van stikstofdepositie. Dat is precies hetgeen waar het plan van het Landbouw Collectief d.d. 20 november 2019 op inzet. We zijn inmiddels vier maanden verder, maar nog weinig opgeschoten, het Landbouw Collectief wordt niet warm onthaald, in tegendeel. De overleggen met het landsbestuur verlopen moeizaam, er is eerder sprake van tegenwerking. Het kabinet maakt liever 350 miljoen vrij om boerenbedrijven weg te kopen, terwijl bekend is dat dit geen noemenswaardige verlaging van de stikstofdepositie in de Natura 2000 gebieden gaat opleveren.

Steeds duidelijker wordt dat het gevoerde stikstof -en natuurbeleid uiteindelijk een ‘stok levert om de hond te slaan’

Langzamerhand wordt duidelijk dat de stikstofimpasse niet alleen gaat over de kwaliteit van de natuur, maar veel meer over het gevecht om ruimte. De staat van de natuur blijkt afhankelijk van een groot aantal factoren, waarbij vooral verdroging, verzilting, bodemeigenschappen, beheerkeuzes, straling, oppervlakte en versnippering bepalend zijn, meer dan de ammoniak die rondom veehouderijen vrij komt. Steeds duidelijker wordt dat het gevoerde stikstof -en natuurbeleid uiteindelijk een ‘stok levert om de hond te slaan’ voor het relatief goedkoop verwerven van grond voor andere activiteiten, waaronder woningbouw, energietransities en delfstoffenwinning.

SSC heeft eind vorig jaar met succes een kort geding tegen de Staat gevoerd om het rekenmodel en de emissiedata voor eenieder beschikbaar te krijgen. Ook werden acties ondernomen tegen de oorspronkelijke beleidsregels, met name de koppeling tussen afroming stikstof en inname productierechten (fosfaatrechten, varkensrechten, pluimveerechten) als ook de definitie van latente ruimte op basis van dieraantallen in combinatie met een peildatum.

Verkenning procedure vanwege onbehoorlijk landsbestuur

Met succes, ook dankzij de inzet van vele andere partijen. Op dit moment heeft SSC vier speerpunten:

• Voorkomen ontneming van vergunde latente ruimte en onnodig weglekken milieuruimte
• Legalisering van bedrijfsactiviteiten, zonder onherroepelijke natuurvergunning waaronder de PAS melders
• Onrechtmatige invulling van de Spoedwet stikstof
• Verkenning procedure vanwege onbehoorlijk landsbestuur

Boeren kunnen Stichting Stikstofclaim steunen via www.stikstofclaim.nl.