Henk Roefs steekt veel energie in CO2-uitstoot en energieverbruik

Henk Roefs (57) heeft sinds 2003 een SPF-bedrijf in het Brabantse Woensdrecht met 730 zeugen en 5.500 vleesvarkens. Hij is intensief bezig met energiebesparingen op zijn varkensbedrijf, bespaart daarmee 10.000 euro per jaar en kent de carbon footprint van zijn bedrijf als zijn broekzak. Ook ligt er sinds kort bij hem een zonnecentrale op zijn dak.

Kooldioxide-uitstoot

„Van de 450 bezwaarmakers en acht jaar lang procederen heb ik veel geleerd”, zegt Roefs. „Ik heb leren communiceren en ik heb veel kunnen leren van getallen. Want… soms zit er in de bezwaren een kern van waarheid. Ook daar ben ik dus maar eens ingedoken.”

„Wij verdienen dan wel de kost met varkens, maar ik vind ook dat we ons moeten afvragen wat we als varkenshouder toevoegen aan onze omgeving.” Zo ook de CO2-uitstoot. Henk verdiepte binnen het project Boerenklimaat in samenwerking met de WUR en zeven andere agrarische bedrijven in de materie van de carbon footprint.

Ambassadeurs erbij

Hij kwam tot verrassende conclusie dat het voer veel kan toevoegen aan de berekende CO2-uitstoot. „Want daar praten we over. Bij kaaswei, bijvoorbeeld, rekent men de kooldioxide-uitstoot toe aan het hoofdproduct, dus kaas, dus aan de fabriek. Alleen het transport van de kaaswei naar je bedrijf wordt dan aan jouw bedrijf toegerekend.”

„‘Fabrieksvoer’ brengt dus veel meer CO2 aan. Zo zie dat je keuzes uiteindelijke je uitstoot bepalen. Het besparen op energie heeft minder invloed op de footprint dan bewust omgaan met je voer. Gebruik je dergelijke bijproducten als varkenshouder en kun je burgers dit soort getallen laten zien? Dan is mijn ervaring dat je er als varkenshouder een aantal ambassadeurs bij krijgt. En die hebben we hard nodig! Ik blijf hier in elk geval constant over communiceren.”

Simpel houden

Roefs wist met simpele aanpassingen zijn propaangebruik van 80.000 liter naar 30.000 liter te verminderen. Zo beperkt een rubbermat op de verwarmde vloer van de biggennesten warmteverlies. Een buizensysteem brengt frisse lucht bij de kop van de kraamzeugen, waardoor de ventilatiebehoefte in de kraamafdelingen daalt.

Ook is Overal vloerverwarming aangelegd, niet op 20 centimeter maar op 10 centimeter van elkaar. De stal kent daarbij vele warmwatercircuits en een geautomatiseerd open verdeelsysteem. Daarmee stuurt de varkenshouder laagwaardige warmte naar de afdelingen waar dat nodig is.

Daarbij kunnen zelfs zijn vleesvarkens als warmtebron functioneren. „In ons drieweeks systeem staan de kraamhokken 5 tot 7 dagen leeg. Niet door te stoken, maar door stevig te ventileren droog ik mijn afdelingen,” zegt Roefs.

Stroomopslag in zeecontainer

Met circa 1.300 vierkante zonnepanelen dekt Henk Roefs 75 procent van zijn elektriciteitsbehoefte, jaarlijks zo’n 360.000 kWh. Overdag geproduceerde stroom die hij niet direct nodig heeft, gaat hij vanaf juli 2016 opslaan in een accusysteem. Dat is geplaatst in een 20-voets zeecontainer.

Hiermee gaat hij inspelen op de stroommarkt: verkopen op (piek)momenten dat stroom duur is en de accu laden als er sprake is van overproductie door de centrales en de stroom goedkoop is. „Hieraan hoef ik zelf niets te doen, dit is een geautomatiseerd systeem. Ik heb het uitbesteed aan een gespecialiseerd energiebureau.”

Met dit systeem met ‘de lomp dure accu’ toonde de varkenshouder hoe hij hier rendabel mee wil gaan werken:

• Stroomafname van het net vermijden.
• Goedkope stroom aankopen.
• Dure stroom verkopen.
• Handelen met stroom op de APX gebaseerd op onbalans.

Korte terugverdientijd

Als alles volgens plan verloopt schat Henk Roefs de terugverdientijd van de installatie op nog geen twee jaar: „De geldstromen die hiermee gepaard gaan staan in geen verhouding met de transportkosten die ik moet betalen voor stroom.”

Maar dat Roefs het ook in het kleine zoekt blijkt uit zijn laatste plaatje van zijn presentatie. Dat laat zien dat hij dicht op de zijmuren, dicht voor de inlaat van verse lucht bomen en struiken heeft geplant. Ze spelen een rol in het wind breken, maar zorgen ook voor schaduw, zodat zomerdag koelere lucht wordt aangezogen.

Oog hebben voor burgers

„En zitten veel vogelnesten in de singel,” lacht hij. „De natuurwerkgroep die mijn erf regelmatig bezoekt vond er zelfs nesten van vogels in die op de zogenaamde rode lijst staan. Daarmee hoop ik weer een aantal ambassadeurs voor mijn bedrijf erbij te hebben gekregen. Want - en dat geef ik jullie mee over burgers - ‘Als wij geen oog hebben voor anderen, hebben zij het ook niet voor ons!”

Na de lezingen op deze thema avond over huisvesting werd er aan de hand van stellingen gediscussieerd over huisvestingszaken. Een zestal discussieleiders gaven de aftrap om in groepjes via een zogenoemde bedrijvencarrousel met elkaar te discussiëren. En daarna lieten de varkenshouders zich door Pig Business, trakteren op drankje en een heerlijke bal gehakt.