Minister Schouten: ‘Meer aandacht EU voor coronacrisis in landbouw’

‘Ik zal het voorzitterschap dan ook steunen in de oproep aan de Europese Commissie om in ieder geval maatregelen klaar te zetten om snel aanvullend te kunnen ingrijpen indien noodzakelijk. Vervolgens is het uiteraard wel van belang dat verzoeken om activering van die maatregelen voldoende onderbouwd zijn,’ zo schrijft Schouten.

Videoconferentie

Kroatië, huidig voorzitter van de EU, heeft aangekondigd om in plaats van de Landbouw- en Visserijraad van maart een videoconferentie te organiseren met de landbouwministers van de EU. Dat gebeurt woensdag 25 maart. Het plan is om van gedachten te wisselen over de sociaaleconomische gevolgen van het coronavirus voor de landbouw- en visserijsector.

Aan het begin van de vergadering zal COPA-COGECA, de belangrijkste belangenbehartiger van Europese boerenbonden en organisaties, de gelegenheid krijgen om de ministers en de Commissie toe te spreken over de actuele situatie. Daarna zal een besloten en informele discussie plaatsvinden met de landbouwministers van de lidstaten en de Europese Commissie.

Hoewel de Europese Commissie eerder een steunpakket aankondigde met diverse financiële maatregelen, waaronder versoepeling van de staatssteunmogelijkheden, is Kroatië van mening dat het pakket met algemene steunmaatregelen niet afdoende is om de specifieke problemen in de landbouw en voedselproductie het hoofd te bieden. Daarom zullen aanvullende maatregelen gevraagd worden aan de Europese Commissie. Aan de EU-leden wordt informatie gevraagd over de situatie in de diverse sectoren en voorstellen voor wenselijke crisismaatregelen te presenteren.

Zorgelijk

Volgens Schouten is de situatie in Nederland zorgelijk in verschillende sectoren, waaronder sierteelt, aardappelen, zuivel, suiker, eenden, en visserij. Veel sectoren hebben te maken met plotselinge vraaguitval, dalende prijzen, transport- en logistieke problemen en wegvallen van seizoenarbeiders.

Zo heeft de sierteeltsector met dramatische dalingen in de omzetten te maken als gevolg van het wegvallen van belangrijke exportmarkten en een gedaalde binnenlandse vraag. Hoewel dit niet een sector is waar op EU-niveau veel voor geregeld is, wil Nederland vanwege de urgente en grote problematiek de Europese Commissie vragen om maatregelen zoals die al bestaan voor de groenten en fruitsector. ‘Ik denk daarbij aan compensatie voor geleden schade zoals steun voor het doordraaien dan wel het uit de markt nemen van sierteeltproducten,’ zo schrijft Schouten.

Ook uit andere sectoren zoals de aardappelsector krijgt zij signalen dat de situatie zeer ernstig is. ‘Ik zal nauwlettend in de gaten houden waar nog geen maatregelen zijn getroffen of daar noodzaak voor is om dit wel te doen en dit ook aan de Europese Commissie vragen.’

Liquiditeitsproblemen

De minister wil verder onderzoeken of en hoe ervoor gezorgd kan worden dat boeren met liquiditeitsproblemen veel eerder kunnen beschikken over de middelen die zij aan GLB-inkomenssteun kunnen verwachten die zij gewoonlijk pas in december ontvangen.

‘Verder zal ik de Commissie vragen om de lidstaten maximale flexibiliteit te geven om af te wijken van de vereisten onder de huidige EU-regels, zoals controles ter plaatse, waaraan niet kan worden voldaan door overmacht. Dat geldt ook voor het omgaan met onvolkomenheden in de aanvragen voor directe betalingen, voor zover boeren zich niet zoals gebruikelijk daarbij kunnen laten ondersteunen door bedrijfsadviseurs.’

‘Tenslotte zal ik aandacht vragen voor de situatie rond de binnengrenzen. Naast uitval van specifieke vraag wordt de marktverstoring in diverse sectoren versterkt door transportproblemen en problemen aan binnengrenzen. Een concreet voorbeeld hiervan is het belang van soepele en tijdige distributie van uitgangsmaterialen zoals zaaizaad en grondstoffen, voor voedselvoorziening en diervoer. Mede op aandringen van Nederland heeft de Commissie gisteren in een herzien richtsnoer voor de zogeheten ‘Green Lanes’ duidelijk gemaakt dat deze voor alle goederen gebruikt kunnen worden. Bovendien onderstreept de Commissie mede op ons verzoek het belang van soepele doorgang van vers voedsel, levende dieren, uitgangsmaterialen (incl. zaaizaad), grondstoffen en veevoer. Omdat het echter uiteindelijk om nationale competenties gaat, zal ik hier bij mijn Europese collega’s nogmaals aandacht voor vragen.’