Vroege detectie M. hyo dankzij TBS bemonstering

Mycoplasma hyopneumoniae is een van de belangrijkste oorzaken van longontsteking bij varkens. M. hyo veroorzaakt enzoötische pneumonie (EP) (stalhoest) en is daarnaast een van de belangrijkste ziekteverwekkers in het luchtwegen ziektecomplex PRDC. Verder worden varkens door M. hyo gevoeliger voor andere ademhalingsaandoeningen omdat de trilharen in de bovenste luchtwegen worden beschadigd.

Vroege opsporing cruciaal

M. hyo kan je als varkenshouder veel geld kosten omdat deze bacterie longletsels veroorzaakt die leiden tot lagere dagelijkse groei, slechtere voederconversie, hogere uitval, hoger antibioticagebruik en een langere afmestduur bij vleesvarkens. Er is een duidelijk verband tussen de besmettingsgraad met M. hyo op het moment van spenen, en de ernst van de longletsels bij de slacht. De economische schade door M. hyo kan worden beperkt wanneer de bacterie in een vroeg stadium wordt opgespoord en duidelijk wordt welke dieren en hoeveel dieren besmet zijn. Met dit inzicht in het ziekteverloop kunnen de juiste managementmaatregelen genomen worden, en kan in overleg met de dierenarts worden bepaald op welke moment en in welke combinatie vaccinatie en medicatie worden ingezet. Vroege opsporing van M. hyo is vooral cruciaal omdat de zeug de bacterie tijdens de eerste levensweken op haar biggen overdraagt. En een vroege infectie kan zich exponentieel uitbreiden omdat ieder besmet big tot wel 4 andere biggen kan besmetten.1

Meest betrouwbare techniek

Maar wat is nu de beste manier om zo vroeg mogelijk M. hyo aan te tonen? Voor een vroege detectie in de varkensstal adviseert Elanco de tracheo-bronchiale swab bemonstering (TBS). TBS-monsters leveren namelijk het beste materiaal op voor het betrouwbaar aantonen van M. hyo.2 Dat blijkt duidelijk uit verschillende studies; bijvoorbeeld de studie waarbij TBS is vergeleken met 4 andere staalnametechnieken namelijk neusswab, BALF, diepe bronchiale swab en monsters van longweefsel.

Geen complicaties

Bij TBS wordt een slangetje, de swab, via de bek van het varken en door de keelholte in de luchtpijp gebracht en verder geschoven tot waar de luchtpijp splitst in de grote bronchiën. Daar wordt slijm verzameld dat vervolgens verder wordt onderzocht op M. hyo. TBS is een staalnametechniek die zonder verdoving toegepast wordt op levende varkens, en is inzetbaar bij biggen vanaf 2 weken oud.3 Deze techniek leidt niet tot complicaties zoals bloedingen, en uit een studie blijkt dat TBS hetzelfde effect op het welzijn van het dier heeft als de neusswab.4

Helder stappenplan

TBS is als staalnametechniek snel en eenvoudig uit te voeren op basis van een helder stappenplan van Elanco. Verschillende indicatoren vertellen daarbij duidelijk of de monstername goed verloopt. Als bijvoorbeeld de holle katheter aan de binnenkant beslaat door de adem van de big, dan is dat een goed teken. Maar als de katheter na terugtrekken geen slijm maar voedselresten bevat, is de staalname niet goed verlopen en is de slokdarm of maag bemonsterd.

Als dan middels TBS in een vroeg stadium M. hyo is aangetoond, kan in samenspraak met de dierenarts gekozen worden voor vaccinatie.

Daarnaast is het raadzaam om een echte uitbraak van M. hyo voor te zijn en te kiezen voor een vroege bescherming van de biggen door ze te enten waardoor immuniteit kan worden opgebouwd.

Hardnekkig probleem hanteerbaar

In Nederland en België is 7,1 procent van de gespeende biggen besmet met M. hyo op een leeftijd van 3 tot 5 weken.3 Nasale swabs en PCR-testen op Europese varkensbedrijven laten zien dat tot 22 procent van de biggen al met M. hyo geïnfecteerd kan zijn op een leeftijd van 3 weken.5 Het ziet er naar uit dat de varkensbranche nog wel een tijd last blijft hebben van M. hyo met alle economische schade die daarbij hoort. Gelukkig kunnen we die schade flink beperken door M. hyo met behulp van de staalnametechniek TBS in een vroeg stadium op te sporen en vervolgens de nodige managementmaatregelen te nemen. En als varkenshouder kun je, in overleg met de dierenarts, besluiten om M. hyo de pas af te snijden met een vroege vaccinatie.

Voor vragen of de uitgebreide brochure over TBS, neem contact op met Elanco per telefoon:
+31 (0)30 307 92 45 of per email: benelux@elanco.com

1. Meyns, T., et al., (2006). Comparison of transmission of Mycoplasma hyopneumoniae in vaccinated and non-vaccinated populations. Vaccine 24, 7081-7086.
2. Martelli, P., et al., (2006a). Antibody response to Mycoplasma hyopneumoniae infection in vaccinated pigs with or without maternal antibodies induced by sow vaccination. Journal of Veterinary Medicine B 53, 229-233.
3. Vangroenweghe F., Labarque G., Piepers S., Strutzberg-Minder K., Maes D. (2015b). Mycoplasma hyopneumoniae infections in pre-weaned and post-weaned pigs in Belgium and The Netherlands: prevalence and associations with climatic conditions. Veterinary Journal 205, 93-97.
4. Weiβ C., Beffort L., Renken C., Froelich S., Zoels S., Ritzmann M. (2018). Effect of tracheobronchial swabbing and other diagnostic tools on the endocrine stress response of pigs. In: Proceeding of 9th European Symposium on Porcine Health Management. Barcelona, Spain. p. 86.
5. Villarreal I., et al., (2010). Early Mycoplasma hyopneumoniae infections in European suckling pigs in herds with respiratory problems: detection rate and risk factors. Veterinarni Medicina 55, p. 318-324.

PM-BE-20-0087 (BNL)