Agrimatie: ‘Consumentenprijs varkensvlees sterk in beweging’

De negatieve effecten van de coronacrisis zullen echter pas in de april en mei cijfers naar voren komen, want de afzet van varkensvlees verliep moeizamer en tegelijkertijd sloten enkele slachthuizen in en rondom Nederland of konden door de coronamaatregelen minder varkens slachten. De slachtcapaciteit daalde fors en de onzekerheid nam toe.

Vreemd genoeg was in de afgelopen periode geen overaanbod van varkens en de vraag ook nog eens goed was. Dat heeft er voor gezorgd dat er in de eerste instantie geen paniek op de varkensmarkt uitbrak. Toch ging de varkensmarkt uiteindelijk ook onderuit door corona. Tussen maart en eind mei zakte de varkensprijs met zo’n 47 centen per kilogram geslacht gewicht (been en vlees) in elkaar. Een varkenshouder, die in de afgelopen maanden duizend varken afleverde, heeft zijn inkomen fors zien dalen. Ook zeugenhouders zagen de biggenprijs met zo’n 40 euro fors dalen.

Consumentenprijs stabieler

De prijzen van varkens en varkensvlees zijn volgens Wageningen Economic Research en CBS fors in beweging. De consumentenprijsindex (CPI) verloopt in het algemeen veel stabieler dan de producentenprijsindex en de af boerderijprijsindex. Beide laatste indexen zijn met elkaar verweven en sterk beïnvloed door een veelheid aan klanten en markten in binnen- en buitenland. De CPI heeft echter in de zomer van 2019 en vervolgens dit voorjaar een forse sprong omhoog gemaakt, vermoedelijk als reactie op gestegen inkoopprijzen. In maart bereikte de CPI een niveau van 120 punten, dat is 10 procent hoger dan in januari en 20 procent hoger dan vorig jaar in maart.

Ondanks daling toch hoge varkensprijsindex

De producentenprijs ligt in vergelijking met november 2019 vrij stabiel rond de 140 punten: nu op 139 punten, 27 procent hoger dan maart vorig jaar. Deze index bereikte in december 2019 een topniveau met 143 punten. Het prijsniveau in december is vaak relatief hoog vanwege de vraag rond de feestdagen. De af-boerderijprijs schommelde de afgelopen maanden tussen 150 en 160 punten. Deze ligt nu op 157 punten, wat 40 procent hoger is dan vorig jaar in maart. Belangrijke drijfveer voor het hoge prijsniveau en de prijsfluctuaties is de sterke vraag naar varkensvlees buiten de EU, met name vanuit China. De export van varkensvleesproducten vanuit de EU naar China is in 2019 meer dan verdubbeld ten opzichte van het jaar ervoor. De grote vraag hangt samen met de ingestorte eigen productie door de Afrikaanse varkenspest. Andere landen in Oost-Azië hebben daar ook mee te maken, maar China vraagt veel grotere volumes en betaalt ook hogere prijzen dan omliggende landen. Dit hangt samen met de sterke verwevenheid van varkensvlees met de Chinese eetcultuur.

Volledige effecten corona nog niet zichtbaar

De effecten van Covid-19 zijn volgens Agrimatie nog niet zichtbaar in de cijfers. Slachterijen ondervinden op dit moment hinder van personele beperkingen: een combinatie van zieke medewerkers, het afstandscriterium aan de band, en buitenlands personeel dat minder gemakkelijk beschikbaar is. Ze draaien op een iets lagere capaciteit (in de orde van 10 procent lager). Daarnaast zijn er belemmeringen in de vermarkting, vooral door beperkte afzet naar Zuid-Europese bestemmingen. Daartegenover staat een goedlopende afzet naar Aziatische landen, vooral China. De afzet van luxere delen naar food service is sterk teruggelopen door sluiting van de horeca, maar de afzet naar supermarkten is groter. Deze afzet betreft veelal populaire producten. Voor de industrie is het lastig om een goede prijs te krijgen voor luxere delen.

Onzekerheden vermarkting

De onzekerheid rond de vermarkting van het vlees en de sluiting van enkele slachterijen in Duitsland leiden tot een forse prijsdruk op varkensvlees en varkens. De af-boerderijprijs is tussen medio maart en medio mei in totaal al met meer dan 20 procent gedaald. Afhankelijk van de snelheid van versoepeling van de lockdown in ons land, is enig marktherstel richting de zomer denkbaar. Structureel is er de komende jaren wereldwijd echter een tekort aan varkensvlees, wat steun geeft aan de afzetmogelijkheden en daarmee aan de prijs.