ABN Amro voorspelt ontwikkeling vleesconcepten en hogere prijzen
Desondanks verwacht de bank dat zelfs met deze strategie het aantal varkenshouders verder zal afnemen. Ten opzichte van 2005 is het aantal varkensbedrijven gehalveerd tot nu nog zo’n 4.930, zo blijkt uit cijfers van het CBS. In dezelfde periode nam de veestapel juist toe. In 2015 waren op alle bedrijven samen 11 procent meer varkens aanwezig dan in 2005. Belangrijkste oorzaak van deze stijging: een forse groei van het aantal biggen (+22 procent). Hieruit blijkt het grote belang van biggenexport.
De schaalvergroting zet dus flink door. Varkenshouders worden hiertoe gedwongen door de combinatie van kostenverhogende maatregelen in Nederland en het belang van de exportmarkt. De uitvoer van vlees in volume neemt elk jaar gestaag toe, waardoor het extra productievolume toch zijn weg vindt op verschillende afzetmarkten.
Helaas is de exportwaarde door de lage varkensprijs wel in de afgelopen jaren gedaald, constateert de ABN AMRO. De gemiddelde prijs per geëxporteerde kilo varkensvlees lag vorig jaar een krappe 10 procent lager dan het jaar ervoor. De totale exportwaarde lag hiermee ruim 5 procent onder het meerjarig gemiddelde. De groei in exportwaarde en -hoeveelheid naar Azië ziet de bank als een belangrijke trend, die de komende jaren lijkt door te zetten.
Tweedeling consument
Ondernemers in de varkensvleesketen krijgen volgens de ABN AMRO de komende tijd te maken met een aantal trends. Zo zal er een tweedeling in de behoefte van consumenten zijn. Enerzijds consumenten die voor herkomst, smaak en gezondheid gaan; anderzijds consumenten die zich laten leiden door budget. Daarnaast voorziet de bank een verdere afname van de varkensvleesconsumptie in Nederland en Noordwest-Europa.
Verder zal het aantal vleesconcepten zich verder ontwikkelen. Niet alleen in Nederland, maar ook voor het buitenland. De bank denkt ook dat de internationalisering van de varkensvleesmarkt zich verder ontwikkeld en verwacht dat daarmee ook het zogenaamde food-chauvinisme toeneemt. Marketingconcepten die de consument vertellen nationale producten te eten.
Tegen de achtergrond van deze ontwikkelingen moet de Nederlandse sector concurreren met een stijgende kostprijs door mestafzet- en verwerkingskosten; maatregelen tegen ammoniakuitstoot en voerprijs. De marges en concurrentiekracht zullen volgens de bank door de kostprijsverhogingen verder uithollen.
Tweedeling varkenshouderij
Net als bij consumenten en andere branches als de pluimvee- en eierketen, is er ook in de varkenshouderij sprake van een tweedeling, zo schrijft de ABN AMRO in haar rapport. Vraaggestuurde ketens ontstaan of ontwikkelen zich verder en vragen om een toenemend aantal varkens. Reguliere ketens worden steeds afhankelijker van de buitenlandse afzet. Voor beide ketentypes ligt de basis bij efficiënte varkensbedrijven die flexibel kunnen schuiven tussen verschillende ketens.
De bank schets een viertal toekomstscenario’s gebaseerd op groei/krimp van productie en gesloten of open keten. Voor de binnenlandse en buitenlandse concepten zijn er investeringen nodig in een gesloten keten met lange termijn afspraken en nauwe samenwerking in de hele keten. Daarbij verwacht de bank voor Nederland een krimp in volume en voor het buitenland juist een groei als men juist actief op zoek gaat naar de juiste product-marktcombinaties.
Door de kostprijsverhoging zal er ook een krimpscenario zijn van de productie door stoppende bedrijven. Voor de stoppende varkenshouders moeten er meer mogelijkheden komen om hun bedrijf goed te kunnen beëindigen. Tegen de krimp van volume staat volgens de ABN AMRO ook weer een scenario van groei. Voorwaarden voor een succesvolle groei zijn: forse verbeteringen van genetica, voerprogramma’s en diergezondheid.
