Biofilm in drinkwaterleidingen wordt gezien als een ernstig obstakel in onze dierlijke productie
Biofilm verhindert optimale voeding
Vier aandachtspunten:
1. Wat is biofilm
2. Hoe verlaag je de infectiedruk
3. Desinfectie: Onder welke voorwaarden
4. Optimaal drinkwater tijdens de productiecyclus
Waaruit bestaat biofilm in drinkwaterleidingen
Het is een, vaak onzichtbare, slijmlaag die zich stevig vasthecht binnenin de drinkwaterleidingen, waar heel wat verschillende micro-organismen gemakkelijk kunnen groeien en vermenigvuldigen. Biofilm kan de waterstroom verminderen tot zelfs de drinknippels verstoppen. Daarnaast zorgt het ervoor dat er continu een besmettingsbron aanwezig is in het drinkwatersysteem voor uw dieren. Tenslotte worden drinkwatertoevoegingen zoals medicatie, vaccinatie en andere additieven (zuren, vitaminen, mineralen e.d.) minder effectief wat leidt tot verminderde resultaten.
Organisch materiaal: Het natuurlijk organische materiaal is een mengsel van veelal complexe verbindingen. De volgende fracties zijn daarin in meer of mindere mate aanwezig: biopolymeren, humusverbindingen (de belangrijkste fractie), natuurlijke afbraakproducten van humusverbindingen, kleine organische zuren (hierop groeien bacteriën) en neutrale componenten (een restgroep van kleine organische verbindingen).
Anorganisch materiaal: Mineralen zoals calcium (Ca) en Magnesium (Mg) kunnen neerslaan in de drinkwaterleidingen. Deze vormen een stevige laag van anorganisch materiaal, zoals kalkaanslag, die niet gemakkelijk verwijderd kan worden. Minerale vervuiling kan de nippels verstoppen en de waterstroom sterk verminderen of zelfs blokkeren.
Bacteriën: Micro-organismen kunnen in grote aantallen aanwezig zijn in uw drinkwaterleidingen. Een drinkwatersysteem in een stal, waar de temperatuur relatief hoog is en waar eventueel al een biofilm aanwezig is, is een ideale voedingsbron voor bacteriën. Die kunnen zich gemakkelijk vasthechten op de biofilm en daar verder groeien en vermenigvuldigen.
Biofilm-complex: Organisch materiaal, minerale afzetting en bacteriën samen zorgen voor het biofilm complex.
Optimale drinkwatervoorziening, verlaag de infectiedruk
Verwijder het biofilm-complex en desinfecteer. Bij een eerste of periodieke reiniging van een drinkwatersysteem tijdens de leegstand kan de biofilm verwijderd worden in twee stappen.
- Stap 1: Reiniging met een alkalische reiniger die biofilm, resten van additieven, eiwitten en vetten verwijderd.
- Stap 2: Reiniging met een zure reiniger die minerale afzettingen zoals mangaan, ijzer en kalk verwijderd.
Desinfecteer vervolgens het water, het onderdrukken en reduceren van de bacteriële massa draagt bij aan een lagere infectiedruk in de drinkwaterleidingen.
Desinfectie: onder welke voorwaarden
De Biocidenwetgeving heeft een indeling per producttype (PT). Producten die gebruikt worden voor desinfectie van het drinkwatersysteem tijdens leegstand van de stal dienen te voldoen aan een PT 4 registratie. Producten die toegepast worden voor drinkwaterdesinfectie tijdens de productiecyclus dienen te voldoen aan een PT 5 registratie. Als producten voor de eerder vermelde toepassingen geen PT 4 en/of PT 5 registratie hebben, mogen deze niet ingezet worden.
De verschillende soorten biociden zijn onderverdeeld in 5 producttypes (PT):
- PT 1 - Menselijke hygiëne - Deze groep biociden wordt aangebracht op, of in contact gebracht met, de huid met als hoofddoel deze te desinfecteren.
- PT 2 - Desinfectiemiddelen en algiciden die niet rechtstreeks op mens of dier worden gebruikt - Producten voor desinfectie van oppervlakken, materialen, uitrusting en meubilair die niet rechtstreeks in contact komen met voedingsmiddelen of diervoeders.
- PT 3 - Veterinaire hygiëne - Producten voor desinfectie van materialen en oppervlakken in verband met de huisvesting of het vervoeren van dieren.
- PT 4 - Voeding en diervoeding - Producten voor desinfectie van uitrusting, houders eet- en drinkgerei, oppervlakken of pijpleidingen voor de productie, het vervoer, de opslag of de consumptie van voedingsmiddelen of diervoeders (niet voor consumptie door mens en dier).
- PT 5 - Drinkwater - Producten voor desinfectie van drinkwater (voor mens en dier).
De ECHA verordening (BPR, Verordening (EU) 528/2012) heeft betrekking op het in de handel brengen en gebruiken van biociden die mensen, dieren, materialen of voorwerpen moeten beschermen tegen schadelijke organismen, zoals ongedierte of bacteriën, door de werking van de werkzame stoffen in de biocide. Deze verordening heeft tot doel de werking van de markt voor biociden in de EU te verbeteren en dient tegelijkertijd te zorgen voor een hoge mate van bescherming voor mens en milieu. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) voert de risicobeoordeling uit volgens de Europese wetgeving en criteria. De NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) ziet er op toe dat de gebruikers zich aan de voorschriften houden.
Optimaal drinkwater tijdens de productiecyclus
Met behulp van de kennis en producten van onze partner ook het drinkwater voor uw dieren optimaliseren?
Basisreiniging: Een eerste of periodieke reiniging van uw vervuild drinkwatersysteem tijdens leegstand kan volgens een reinigingsprotocol uitgevoerd worden met DM Clean Super (fase 1: alkalisch) en met Pho Cid (fase 2: zuur).
Onderhoud: Om uw drinkwatersysteem vervolgens te onderhouden kunt u gebruik maken van Kickstart en/of Cid Clean. Deze producten hebben een PT4 + PT5 registratie en kunnen dus ingezet worden voor zowel de reiniging en desinfectie van het drinkwatersysteem tijdens leegstand als voor de continue desinfectie van het drinkwater zelf tijdens de productiecyclus.
Advies: Neem contact op met Agro TopShop voor de nodige informatie en ondersteuning bij het optimaliseren van de drinkwatervoorziening in uw stal.
Tekst: Elien Claeys Cid Lines, Noud Verstraten, Agro TopShop
Beeld: Elien Claeys Cid Lines
Bron: ECHA Het Europees Agentschap voor chemische stoffen