Focus op zieke zeugen voor betere resultaten en dierenwelzijn

Betere ziekteherkenning heeft volgens Bill Minton een groot aantal voordelen, waaronder een beter dierenwelzijn, zo vertelt hij tegen Pork Netork. Niet alleen wordt het dierwelzijn door de herkenning van zieke zeugen verbeterd, maar hij zegt ook dat het de productiviteit kan verhogen.

Daarnaast zorgt het voor lagere zeugensterftecijfers, verhoogt dit de levensduur, vermindert het vervangingspercentage door gelten en is de zeugenwaarde bij slacht ook hoger. „Monitor de zeugenstapel op een regelmatige basis en focus op de sterfte. Het kan een belangrijke barometer voor de gezondheid van de zeug zijn.”

Drie categorieën
Minton zegt dat drie categorieën de meeste problemen tijdens het werpen veroorzaken: mastitis, metritis (baarmoederinfectie), metabolische (orgaanproblemen) en kreupelheid. Preventie en vroege detectie zijn de sleutel tot het minimaliseren van het aantal zieke zeugen tijdens het werpen.

De dierenarts adviseert dat de varkenshouder luistert naar abnormale geluiden, zoals hoesten, kreten, hijgen. Tegelijkertijd moet de boer kijken naar abnormale ontlasting en checken of alle zeugen kunnen opstaan. „Neem de tijd en observeer de zeugen goed.”
Uiteraard moet de zeugenhouder ook goed kijken naar klinische symptomen van ziekten zoals hoesten, diarree, bleekheid, braken, huisverkleuring en kreupelheid.

Analyse zieke zeugen
„Ik kijk naar drie punten om zieke of slecht vretende zeugen te herkennen en te analyseren", zegt Minton tegen Pork Network. „Dit is het werpen, dracht- en bevruchting en kreupelheid. Kreupelheid zorgt voor vijftig procent van de problemen en behandelingen in een gezonde groep zeugen. Kijk dus vooral naar kreupelheid in de kraamhokken en groepshuisvesting."

Minton scheidt het kraamhokproces in drie fasen: Werpen, de eerst drie dagen na het werpen en de rest van de lactatieperiode. Zeugen zullen in elke fase andere problemen tegenkomen. „Controleer om te zien hoe de gelt of zeug zich aanpast aan het kraamhok. Eet en drinkt ze normaal? Vreet ze de bak leeg en maakt ze deze schoon? Zijn er tekenen van verstoppingen?”

Werpen
„Het werpen is een zeer stressvol moment in het leven van een zeug en in het bijzonder voor jonge dieren," vertelt Minton verder. „Hun lichaam verandert en het jonge dier is niet zeker van wat er gebeurt. Zorg daarom voor een soepele overgang naar het kraamhok."

Is er iemand tijdens de werpen aanwezig om ervoor te zorgen dat de zeug niet in problemen raakt? Controleer regelmatig of er niet teveel tijd tussen de geboren biggen zit. Niet meer dan 20 tot 30 minuten. Daarnaast acht de Amerikaanse dierenarts het belangrijk dat er goede hygiënische maatregelen genomen worden als men de zeug inwendig controleert op verkeerd liggende biggen of te grote biggen. Dat inwendig onderzoek moet ook rustig geburen. Dat vermindert het risico op baarmoederinfecties.

Lactatieperiode
Na het werpen van alle biggen moet de varkenshouder controleren of alle nageboorte uit de baarmoeder is en dat de zeug normaal eet. Minton adviseert ook om conditie van de uier te controleren en op de kwaliteit van de biggen te letten: „Kijk tijdens de lactatie naar de eetlust van de zeug en haar algemeen welzijn. Zorg ervoor dat de zeug het comfortabel heeft in het kraamhok en natuurlijk moet men de lichaamsconditie monitoren. Vooral in warmere tijden van het jaar.”

„In sommige gevallen nemen we na het werpen de temperatuur op om te kijken of er geen infecties zijn en dat ze schoon is. Hoge temperatuur duidt namelijk op infecties." Als een zeug een hoge temperatuur heeft, zal haar melkproductie worden beïnvloed. "Het vermindert de voer- en drinkopname en dat zal na een of twee dagen een impact op de melkproductie hebben," zegt Minton, „Als het bacteriële infectie is, kan dit op de melkklier overslaan en nadelig zijn voor de biggen. "

Voeren
De zeugen mogen na het werpen niet overvoerd worden. Dat is afhankelijk van de genetica en lichamelijke conditie, maar moet nauwkeurig gecontroleerd worden. De eetlust is een indicator hoe goed de zeug het doet.
Controleer de uiers van zeugen op zwellingen en of ze goed functioneren en het aantal biggen aankunnen. Uiers die verstopt zijn, beïnvloeden de prestaties en gezondheid van de zeugen.

Elimineer kreupelheid
Als een zeug zweren op de schouder of elders gaat ontwikkelen, dient dit meteen aangepakt te worden. Te lang wachten met behandelen, kan tot ernstige problemen leiden.

Meer dan 50 procent van de sterfgevallen of euthanasie van zeugen wordt volgens Minton veroorzaakt door verlamming. "Kreupelheid is echter te voorkomen en goed te behandelen. Als men op het juiste moment ingrijpt, kan dat een aanzienlijke impact hebben op het verminderen van de sterfte. In feite moet een varkenshouder minimaal een procent van de zeugen onder behandeling hebben. Is dat niet zo dan behandelt hij te weinig zeugen.”

Kreupelheid kan worden veroorzaakt door huisvesting, ziekten, verwondingen, voeding of genetica. „Kijk naar zeugen die moeite hebben met staan of opstaan. Controleer of de zeugen hun gewicht goed verplaatsen. Tik eens op hun poten en controleer op zwellingen, sneden of bloedingen. Als een dier de groep vermijdt of langzaam loopt, bekijk ze iets nauwkeuriger.”