'Leergeld betalen voor mestverwerking'

Het principe klinkt geweldig. Ze verwerken op hun bedrijf zelf al de mest van hun 13.000 vleesvarkens tot drie producten: dikke fractie, mineralenconcentraat en water. Het water hergebruiken ze voor de luchtwassers en het reinigen van de stallen. Hiermee zijn ze al meer dan de helft van hun mest kwijt.

De grootste uitdaging voor de gebroeders Van Dijck is de afzet van die andere helft. Door het groeiende aanbod van dikke fractie en mineralenconcentraat zijn ook die markten een duwmarkt geworden, zegt Peter van Dijck.

„We werken samen met een loonwerker in de buurt voor de afzet van ons concentraat en onze dikke fractie. Daardoor komen we er redelijk van af. Maar het blijven moeilijke markten, omdat beide producten eigenlijk niet af zijn.” Peter van Dijck is de gastspreker op de Pig Business-thema-avond Mest op 16 november in Nederweert-Eind. Het onderwerp deze avond is ‘Op boerderijniveau mest verwerken’.

13.000 vleesvarkens

De 40-jarige vleesvarkenshouder heeft samen met zijn broer Ruud (37) van Dijck twee varkensbedrijven: een bedrijf met 10.000 vleesvarkens in Oirlo (LB) en op hun ouderlijk bedrijf in het naburige Ysselsteyn houden ze nog 3.000 vleesvarkens. De totale jaarlijkse mestproductie van ongeveer 15.000 ton verwerken ze op hun bedrijf in Oirlo.

De aanzet tot een complete mestverwerking is gemaakt in 2012 met de aanschaf van een tweedehands zeefbandpers. De daaropvolgende jaren is daar een loods bijgebouwd met 600 ton tussenopslag van drijfmest, opslag van dikke fractie en de complete installatie. De installatie die er nu staat, heeft een capaciteit van 40.000 ton per jaar.

Meerdere technieken

De broers maken gebruik van meerdere technieken. Eerst gaat de mest naar een flotatie-unit en wordt daarna met een zeefband gescheiden in persvocht en een dikke fractie. De dunne fractie die na deze stappen ontstaat, gaat in een installatie voor omgekeerde osmose. Deze haalt er nog een product met anorganische stikstof en kali uit. Er blijft dan een waterige fractie over.

Van het totale volume is circa 15 procent na mestscheiding fosfaatrijke dikke fractie met een droge stof van 32 tot 33 procent. Ongeveer 25 procent van het volume wordt een mineralenconcentraat met gehalten van ongeveer 7 kilo stikstof en 11 kilo kali per ton product. Het overige deel van het volume is te lozen water, dat ze grotendeels op hun bedrijf hergebruiken.

Economisch rendement

De grootste uitdaging bij mestverwerking is volgens Peter: de technieken draaiende te houden. Hij is verantwoordelijk voor de dagelijkse techniek. De Limburger schat in dat hij dagelijks 2,5 uur aan arbeid kwijt is om de machine draaiende houden. In die vier jaar dat de installatie nu op hun bedrijf draait, zegt hij door schande en schade veel wijzer te zijn geworden.

„Je betaalt veel leergeld om het proces door te krijgen.” Zijn grootste les is dat je niet blindelings de meters op de installatie moet vertrouwen. „Je moet zaken die echt van belang zijn voor het proces ook nog op een andere manier kunnen meten en controleren.”

Half miljoen

De bouw van de loods en de aanschaf van de technieken hebben hen grofweg 0,5 miljoen euro gekost. Omdat de installatie voor een deel tweedehands is en een subsidie is verkregen, liggen deze kosten wat lager dan voor installaties in vergelijkbare situaties.

Het meest bepalend voor het economische rendement van de investering is de afzetmarkt voor de dikke fractie en het mineralenconcentraat. De afzet van de dikke fractie bepaalt een derde van hun kostprijs. Peter heeft berekend dat hij nu 15 euro per kuub kwijt is aan mestverwerking.

De doelstelling is om met verdere optimalisatie de kostprijs te drukken naar 12 tot 13 euro per kuub. Lastig blijft voor hem in te schatten wat de afzetprijzen doen en wat overheidsplannen voor een effect hebben op de mestmarkt. „Het lastige bij mestverwerking is dat je geen vier jaar vooruit kan kijken.”

Woensdagavond 16 november is de Pig Business thema-avond Mest in Nederweert-Eind. De aanvangstijd is 19.15 uur.