‘PED-virus heeft ons de ogen geopend’
Dat zegt varkensdierenarts Arjan Schuttert van de Oosthof dierenartsen uit het Achterhoekse Eibergen, na vragen van Pigbusiness.nl. In november 2014 werd op een vleesvarkensbedrijf in Gelderland voor het eerst de milde variant van het PED-virus in Nederland geconstateerd. De afgelopen weken is, na een lange periode van relatieve rust, op meerdere vleesvarkens- en zeugenbedrijven in de Achterhoek, Twente en Salland het PED-virus vastgesteld.
Afleverruimte
De afgelopen tijd merkte Schuttert dat veel van zijn klanten nog meer aandacht aan hygiëne schenken. „Een aantal vleesvarkenhouders die klant zijn van ons voeren zelf hun biggen aan. Ze hebben een aanhangwagen voor achter hun trekker of een (oude) vrachtwagen die ze hebben aangeschaft om biggen in te vervoeren.”
Varkenstransporteurs halen nog wel de vleesvarkens op bij die klanten. „Vleesvarkens worden afgevoerd in plaats van aangevoerd. Bovendien kunnen transporteurs veel meer varkens laden dan een varkenshouders zelf kan”, licht Schuttert toe.
Ook werken steeds meer van zijn klanten volgens het schone- en vuile weg principe. „Waar vroeger nog veel vrachtwagens voor de deur van een stal stonden, hebben een aantal van onze klanten een speciale afleverruimte gebouwd. Daardoor lopen varkens niet meer terug in de stal nadat ze de laadklep van de vrachtwagen betreden. Zo is er minder kans op ziekte overdracht.”
Tijd en afstand
Tijd en afstand zijn volgens Schuttert belangrijke aspecten om ziektes buiten de deur te houden. „Als een vleesvarkenshouder een aanhangwagen maar één keer in de twee weken gebruikt om biggen aan te voeren, dan zitten daar veel minder bacteriën en virussen op dan op een vrachtwagencombinatie van een varkenstransporteur die dagelijks wordt gebruikt. De bacteriën en virussen sterven na verloop van tijd af”, legt de dierenarts uit.
„Als een varkenshouder niet meer in de buurt komt van een vrachtwagencombinatie van een transporteur doordat hij een afleverruimte heeft, dan kan hij ook geen bacteriën en virussen mee in de stal nemen.”
‘Nooit 100 procent schoon’
Uit monstername van de Oosthof blijkt dat een vrachtwagen voor varkenstransport nooit 100 procent schoon is, maar dat er altijd bacteriën en virussen aanwezig zijn. Eén keer troffen ze geen bacteriën en virusdeeltjes aan maar dat was bij een splinternieuwe vrachtwagencombinatie. „We moeten er dus vanuit gaan dat vrachtwagens voor varkenstransport nooit 100 procent schoon zijn”, legt Schuttert uit.
Als een vrachtwagen een tijdje leeg staat, zijn er wel minder bacteriën en virussen aanwezig, blijkt uit monstername van de dierenartsenpraktijk. „Aangezien veel vrachtwagens voor varkenstransport in het weekend stil staan, voeren veel SPF bedrijven hun dieren bijvoorbeeld op maandag af.”
Vrachtwagen uitkoken
Door een vrachtwagencombinatie uit te koken kan deze wel vrij van het PED-virus worden. „In de Verenigde Staten verwarmden ze een vrachtwagencombinatie 30 minuten lang op 70 graden Celsius of een uur lang op 35 graden Celsius om de wagen PED vrij te maken. Dat was succesvol.”
Volgens Schuttert helpt het ook om wagens goed droog te trekken. „Als je zomers een wagen goed droog trekt en in het weekend open laat staan, dan zijn er ook minder bacteriën en virusdeeltjes aanwezig.” Naast PED helpt uitkoken ook om vrij te worden van andere virussen. „Als je een wagen uitkookt, wordt deze echter niet vrij van salmonella, circo en vibrio.”
Automatten vol bacteriën
Na de eerste uitbraak van PED zijn transporteurs er ook meer van bewust dat hun cabine ook een grote besmettingsbron is. „Uit onderzoek blijkt dat automatten ook vaak vol bacteriën zitten.” De dierenarts vindt het echter veel te ver gaan om de schuld van verspreiding van het virus alleen bij chauffeurs te leggen. „Het is onmogelijk om vrachtwagens 100 procent bacterie- en virusvrij te krijgen. Als sector moeten we er samen alles aan doen om versleping van het PED virus te voorkomen.”
Naast transport van varkens is ook mesttransport een belangrijke besmettingsbron. „Als er virusdeeltjes aan een mestslang zitten en deze op een ander bedrijf ook wordt gebruikt, dan kan dit al genoeg zijn om het bedrijf met PED te besmetten.” Schuttert raadt daarom aan om mesttransporteurs te verplichten altijd bedrijfseigen mestslangen te gebruiken.
Ook het uitrijden van besmette mest nabij een varkensbedrijf kan tot insleep van het PED-virus leiden. Het PED-virus is tot 100 meter in de omgeving aangetoond.
