Dierproeven vervangen door innovatief onderzoek

In het rapport staat een toekomstplanning voor het stapsgewijs vervangen van dierproeven door innovatief onderzoek zonder dieren. Het rapport dat in opdracht van de staatssecretaris is opgesteld door het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad), is naar de Tweede Kamer gestuurd.

Varkens
Omdat de DNA structuur van varkens op die van de mens lijkt, wordt het varken regelmatig voor dierproeven gebruikt. Ook het gebruik van varkens zal volgens de visie in de toekomst vervangen moeten worden door innovatieve methoden.

Naast het rapport van het NCad heeft Van Dam ook de jaarrapportage van de NVWA over de uitgevoerde dierproeven naar de Tweede Kamer gestuurd. In 2015 zijn 14,9 procent minder dierproeven uitgevoerd dan in 2014. Er zijn minder dierproeven geregistreerd met muizen, runderen, varkens, kippen en huishoenders en katten. Er zijn 22,9 procent minder dieren gedood die geen onderdeel waren van onderzoek, maar bijvoorbeeld betrokken waren in een fokprogramma.

Meer vraagtekens
Staatssecretaris Van Dam: „Het is heel lang heel gewoon geweest om met dieren te experimenteren. Om kennis op te doen en verder te komen. Maar inmiddels zetten we steeds meer vraagtekens bij dierproeven en kijken we steeds vaker naar innovatieve technieken die bijvoorbeeld onze gezondheid kunnen verbeteren. Daarom steun ik het advies en het stappenplan van het NCad, zodat we in de toekomst deze kennis kunnen opdoen zonder dieren te gebruiken.”

In het rapport beschrijft het NCad het transitieproces naar innovatief, proefdiervrij werken. Die transitie gebeurt samen met de kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Het gaat bijvoorbeeld om de wettelijk voorgeschreven veiligheidsonderzoeken bij chemische stoffen, allergietesten bij nieuwe producten, voedselingrediënten, bestrijdingsmiddelen, en vaccins.

Stapsgewijs
In 2025 moet het volgens het NCad mogelijk zijn om deze onderzoeken zonder dieren te doen. Ook in andere wetenschapsdomeinen ziet het NCad kansen om het aantal dierproeven stapsgewijs te vervangen door nieuwe technieken.

Van Dam vraagt het RIVM voor de wettelijk verplichte veiligheidstesten samen met andere instituten een Agenda Proefdiervrije Innovatie op te stellen, met concrete stappen om dierproeven te vervangen door diervrije alternatieven. De bewindspersoon vraag het NCad datzelfde te doen voor andere domeinen, en aan te sluiten bij de Nationale Wetenschapsagenda.

Allergietesten
Er zijn al veel innovatieve onderzoeksmethoden ontwikkeld die onze gezondheid verbeteren, zonder dieren te gebruiken. Bijvoorbeeld het gebruik van de menselijke kunsthuid bij allergietesten van het RIVM, die bij veel nieuwe producten verplicht zijn. Of een computermodel van het menselijk hart waarmee de werking van medicijnen kan worden onderzocht.

Nederland was in 1997 ook al internationaal koploper, toen geen dierproeven meer werden gedaan voor cosmetische producten, zoals make-up, tandpasta, shampoo en deodorant. In 2004 volgde de hele EU en sinds 2013 is ook import van buiten de EU beëindigd.