'Pak wetten aan die sterkere marktpositie boeren verhinderen'

Dat zei Marc Calon, sinds 1 januari voorzitter van LTO-Nederland, dinsdagavond op zijn eerste openbare optreden op een seminar van LTO-Salland en Rabobank Salland in Raalte. „Je kunt als boeren wel schoppen tegen die grote inkopers met veel macht zoals Ahold, maar die verdwijnen echt niet. Alleen, als je als boeren ook wilt samenwerken voor een sterkere marktpositie, dan zegt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) veel te snel nee.”

Calon, ook eigenaar van een akkerbouwbedrijf in Groningen, ging heel kort in op de recente derogatiediscussie; „Ik kan u alleen verzekeren dat de derogatie dit jaar vast staat.” In zijn visie is derogatie echter ‘een klein probleempje vergeleken met wat ons als landbouw nog wacht.”

'Protectionisme groot gevaar'

Populisme, nationalisme en protectionisme wereldwijd, van Trump in de VS tot de Brexit van Groot-Brittannië zijn volgens hem een veel groter gevaar. „Gemiddeld 70 procent van onze productie gaat over de grens. Dat kunnen we echt niet allemaal zelf opeten of je moet onze sector inkrimpen.”

„Ik hoop echt op Merkel in Duitsland. Die kan hopelijk die tendensen om grenzen te sluiten bestrijden. Ook de verkiezingen in Italië dit jaar worden belangrijk. Dat is een grote economie en het land is een van de grondleggers van de EU. Critici zeggen wel dat er veel geld van Noord-Europa naar het Zuiden gaat, maar zonder dat geld gaan ze failliet en kopen onze producten niet meer.”

'Blijven richten op export'

Op een vraag vanuit de zaal in Raalte of de Nederlandse landbouw zich wel moet blijven richten op export, was Calon duidelijk. „Kijk naar grote foodconcerns als Unilever en Heineken. De afvalproducten daarvan gaan naar onze varkens. Nederland heeft ook altijd, al sinds de 17-de eeuw, niet alleen voor zichzelf geproduceerd. We waren en zijn een handelsland.”

„Sommigen, vooral in wat linksere kringen, zeggen dat we alleen kennis moeten exporteren. Maar Wageningen bijvoorbeeld kan dat alleen als er hier ook agrarische productie is. Ik denk dat het daarom heel belangrijk is dat er na de verkiezingen weer een ministerie van voedsel en landschap komt. Je ziet nu dat Economische Zaken net te vaak mis zit wat betreft de landbouwbelangen.”

'Pas regels flink aan'

De huidige regels voor de landbouw moeten wat hem betreft flink aangepast worden. „Ik zie niks in bijvoorbeeld die forfaitaire normen. Het moet veel simpeler en op bedrijfsniveau. Geef de boer en boerin zelf de verantwoordelijkheid om de gestelde doelen te behalen. En geef boeren die bewust sjoemelen flinke boetes, pak ze maar aan als enkele collega’s het verpesten.”

„Er zijn gebieden met te veel nitraat in het grondwater, er zijn te intensieve bouwplannen. Op sommige punten zijn wij als landbouw doorgeslagen, dat moet echt weer in evenwicht komen. Ik hoor boeren vaak zeggen dat burgers ons boeren niet leuk vinden, dat ze kritisch zijn. Maar ik denk dat wij als boeren juist een heel goed imago hebben bij die burger.”

„Wees ook slim als je mest uitrijdt, hou rekening met je buren, doe dat heel vroeg ’s morgens als ze nog slapen. Leg ook uit wat en waarom je zoiets doet. Het is wel die burger die onze producten koopt.”

'Kunnen concurrentie aan'

De nieuwe LTO-voorzitter ziet veel toekomstkansen voor de landbouw. „Die klimaatverandering, die is er echt. Hier in Nederland zullen we de dijken moeten verhogen en minder CO2 uitstoten, maar er zullen ook meer monden moeten worden gevoed. Bij de evenaar kun je productie wel vergeten.”

„Voedsel is ook gezondheid. Overgewicht wordt een enorm probleem, ik weet het zelf, maar als landbouw kunnen wij goed spul leveren. Klimaat, kennis, opleiding staan hier op een hoog peil. Die slimme Nederlandse boeren doen het hartstikke goed en kunnen elke concurrentie aan, dat hoor je elke keer weer in het buitenland.”