Ammoniakbeleid niet effectief: NVV bekijkt vervolgstappen

Het rapport is dinsdag aangeboden aan de Tweede Kamer. Namens NVV bood Dagelijks Bestuurslid Paul Wouters het rapport aan, samen met Klaas Wolters van de Nederlandse Vakbond Melkveehouders (NMV).

NVV heeft onder meer met NMV, Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP), Nederlandse Akkerbouwers Vakbond (NAV) en Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu (VBBM) bijgedragen aan de totstandkoming van het rapport.

‘Ammoniakgehalte sinds 1933 gelijk’

Volgens officiële documenten dalen de ammoniakemissies in Nederland fors. Echter, die daling volgt volgens onderzoekers Jaap Hanekamp (chemicus), Matt Briggs (wiskundige) en Marcel Crok (wetenschapsjournalist) slechts uit twijfelachtige theoretische berekeningen.

„Het is totaal niet terug te zien in daadwerkelijke metingen van ammoniak in de lucht”, stellen zij. „Die laten sinds 1993 namelijk geen duidelijke trends omhoog of omlaag zien.”

Kostbare maatregelen

De landbouwsector heeft sinds begin jaren negentig allerlei kostbare maatregelen genomen om de uitstoot van ammoniak te beperken, zoals het ondergronds aanbrengen van mest, het afdekken van mestsilo’s en het aanpassen van stalvloeren.

Uit het rapport ‘Ammoniak in Nederland’ blijkt nu dat al die maatregelen niet hebben geleid tot een aantoonbare afname van ammoniak in de lucht. Daadwerkelijke metingen van ammoniak in de lucht laten sinds 1993 namelijk geen duidelijke trends omhoog of omlaag zien.

Data weg

De onderzoekers probeerden de landelijk gebruikte (berekende) emissiecijfers te reproduceren, maar de achterliggende data daarvan blijken niet meer beschikbaar. Met data van bemestingsproeven van de Wageningen University and Research Centre (WUR) die nog wel beschikbaar waren, laten de onderzoekers zien dat de onzekerheden in de gebruikte berekeningsmethode voor emissies aanzienlijk zijn.

Deze onzekerheden zijn in de officiële stukken vrijwel niet gerapporteerd en emissiecijfers worden derhalve met een niet bestaande zekerheid naar buiten gebracht. Emissies zijn daardoor mogelijk minder afgenomen dan de berekeningen suggereren. 

Aan de andere kant blijkt wel dat de waardes van de concentraties structureel worden overschat. De ammoniakmetingen worden in Nederland namelijk op een onjuiste manier gemiddeld. Correctie daarvan leidt ertoe dat de ammoniakconcentraties in Nederland tientallen procenten lager liggen dan door de overheid wordt gerapporteerd.

Tekortkomingen

De Nederlandse overheid claimt de laatste jaren dat de wetenschappelijke onderbouwing van het ammoniakbeleid solide is. Maar het rapport constateert juist een opeenstapeling van rekenkundige, modelmatige, en argumentatieve tekortkomingen in de onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid. „Men kan dus niet stellen dat het ammoniakbeleid wetenschappelijk goed onderbouwd is”, stelt de NVV.

„Hoe kan er beleid worden gemaakt op basis van wetenschappelijk onderzoek als het wetenschappelijk onderzoek aantoonbaar onverdedigbaar is?”, zei Paul Wouters bij de overhandiging van het ammoniakrapport aan de Tweede Kamer.

„Hoe kan op dit moment gesproken worden over verzwaring van de wetgeving als we niet zeker zijn van de huidige wetgeving?”, vroeg hij aan Kamerleden Dijkgraaf (SGP) en Geurts (CDA). „Wat betekent dit voor de investeringen die ondernemers afgelopen decennia hebben gedaan voor emissiearme huisvesting en dure luchtwassers hebben moeten plaatsen?” Wouters kondigde aan het rapport op korte termijn met de achterban te bespreken en vervolgstappen vast te stellen.

PAS

NVV zal de uitkomsten meenemen in haar lobby in Den Haag en bij provincies en gemeenten. De uitkomsten van het onderzoek ‘Ammoniak in Nederland’ bieden namelijk ook perspectief voor onder meer de PAS omdat het onderzoek aantoont dat de ammoniakconcentraties in de buitenlucht een stuk lager liggen dan de modellen nu berekenen.

En minder ammoniak in de lucht betekent volgens die modellen minder ammoniakneerslag op de natuur. Hierdoor komt meer stikstofruimte beschikbaar.