Grote verschillen oplossingen mestprobleem op thema-avond

Op de thema-avond van Pig Business in Dalfsen bleek zelfs een enkele varkenshouder bereid om na te denken over krimp van het aantal varkens in Nederland. “Maar wie zegt dat als de sector nu bijvoorbeeld 20 procent krimpt, de overheid niet zegt; dat is mooi, dan kan krimpen met 40 of 60 procent ook wel,” zo waarschuwde Johan Temmink, bij ForFarmers belast met mest en mineralen, de aanwezige varkenshouders tijdens een forumgesprek.

Al eerder had Kees Kroes, projectleider bij LTO Noord, een zelfde soort waarschuwing gegeven. “Mijn stelling hier vanavond is duidelijk. Zonder een goede mestverwerking geen bestaansrecht van de varkenshouderij. Burgers horen veel over een mestoverschot, denken dat er teveel mest is en hebben dan snel de oplossing, minder dieren. Als het over mest gaat is het altijd negatief nieuws. Het stinkt, er is fraude, er zijn lekken. Als je het doet, doe het dan ook goed. Slordig werk heeft veel klachten opgeleverd, waardoor de eisen en controles bij nieuwe installaties alleen maar strenger worden. Elk luchtje levert dan wel een klacht van een burger bij de gemeente op. En of die willen of niet, dan moeten ze in actie komen. Ik weet zeker dat er door die weerstand in de maatschappij faillissementen zijn geweest bij mestverwerkers.”

Volgens Kroes gaat het in Oost-Nederland een stuk moeizamer dan in bijvoorbeeld Brabant. “Daar zijn ze al langer gewend aan hogere verwerkingskosten. Bovendien was de afstand naar de akkerbouwgebieden altijd al groter. Landelijk gezien is de capaciteit voor mestverwerking ongeveer op peil. In Oost ligt dat anders, daar moet een achterstand ingelopen worden. Eigenlijk is de enige echte oplossing dat de verwerkingsplicht verder verhoogd wordt. Pas dan zal er echt beweging in komen.”

Wel zijn er volgens Kroes in onder meer Harderwijk, Putten, Apeldoorn, Coevorden en de Achterhoek oostelijke initiatieven die vaak nog in het stadium van het zoeken van financiering zitten.

Bij Twence in Zenderen is de situatie anders. Twee weken geleden werd een vergunning door de Raad van State vernietigd. Toch heeft Arno Brandwagt van de Twentse vuilverwerker er weer alle vertrouwen in dat de provincie Overijssel alsnog met een oplossing komt. In dat geval zou er al in 2019 jaarlijks 250.000 ton mest kunnen worden verwerkt uit het gebied tussen Hellendoorn/Raalte/Haarle en de Duitse grens. “Die vergunning is door de Raad van State alleen vernietigd omdat er een verouderd bestemmingsplan uit de jaren 80 lag. Daarin stond niets over mestverwerking. Alle ingediende bezwaren tegen mogelijke risico’s, verkeersoverlast, stank en dergelijke zijn afgewezen.”

Twence wil tienjarige contracten afsluiten voor 19 euro per ton en heeft al intermediairs geselecteerd. Flink wat boeren in Dalfsen vinden dat te veel. “Als boer zou je maximaal 5 euro moeten betalen. Als dat meer wordt, dan moet je wat anders bedenken, out of the box,” zo riep een varkenshouder die overigens zelf ook geen kant en klare oplossing had.

“Als we een gemiddelde prijs van 15 euro halen, dan mogen we niet ontevreden zijn,’ zo vond Johan Temmink die wel hoopt dat op langere termijn geproduceerde mineralenconcentraten en fosfaatas geld gaan opleveren. “De 19 euro die wij hanteren was alleen mogelijk omdat we nu al het terrein en de faciliteiten in Zenderen hebben. Dat drukte flink de kosten,” zo verdedigde Brandwagt. “Bovendien zijn het tienjarige contracten maar gaan we na 5 jaar bekijken hoe de markt zich heeft ontwikkeld. Dat kan dus voor- of nadelig voor de leverende boer zijn.”

Simpele oplossingen zijn er in ieder geval niet, dat was ongeveer het enige waar alle aanwezigen het over eens waren. “Eigenlijk maak ik met vooral zorgen over de varkenshouderij. Bij heel veel bedrijven hoor ik hetzelfde; Wat moeten we? Deze hoge afzetprijzen kunnen toch niet eeuwig doorgaan? Er moet dus echt een structurele oplossing komen, maar die komt maar moeilijk van de grond,” zo somberde Johan Temmink. Maar dat is niks nieuws, dat is eigenlijk al 30 jaar zo, kreeg hij als reactie uit de zaal.