Schade milde vorm APP vaak groter dan gedacht

Actinobacillus pleuropneumoniae (APP) is een uiterst besmettelijke bacterie die op bijna alle varkensbedrijven voorkomt. Er zijn verschillende typen APP. Type 2 wordt gezien als een van de mildere vormen. Varkens die aan dit type lijden, vertonen soms amper verschijnselen. Toch blijkt de schade bij de slacht vaak aanzienlijk. Hoe kan dat?

We vragen het dierenarts en varkensexpert Toine Cruijsen van MSD Animal Health. In 1995 deed hij uitgebreid onderzoek naar APP en is hierop zelfs gepromoveerd. Nog altijd volgt hij de ontwikkelingen rondom de APP. “Het is een zeer complexe ziekte, maar daardoor reuze interessant om je in te verdiepen. Ten opzichte van twintig jaar geleden weten we al zoveel meer. Die kennis maakt dat we – onder meer door goede biosecurity en vaccinatie – de grilligheid veel beter in de hand weten te houden.”

Type 2 vaak niet of laat ontdekt

Van de 15 typen APP komen type 2, 9 en 11 in Nederland het meeste voor. Van type 9 en 11 is bekend dat zij door acute sterfte forse schade aanrichten. Type 2 kan óók acute sterfte veroorzaken maar geeft daarnaast meer chronische longproblemen en borstvliesontsteking. Alhoewel borstvliesontsteking ontzettend pijnlijk is, worden type 2 problemen soms toch pas opgemerkt in het slachthuis, weet Cruijsen. Je ziet dan dat de ziekte inwendig voor behoorlijke schade heeft gezorgd, terwijl dit aan het varken niet te merken was.

Grotere varkens, grotere schade

Daar waar acute sterfte t.g.v. type 9 en 11 met name in de eerste helft van de vleesvarkensperiode toeslaat, veroorzaakt type 2 meer uitval in de tweede helft. Je hebt dan met zware vleesvarkens te maken waardoor de schade snel fors kan oplopen, legt Cruijsen uit. Daarbij komt dan nog de schade door verminderde groei, hogere voederconversie en meer antibioticumgebruik. “APP is alleen te behandelen met antibiotica en daarvan heb je bij een uitbraak bij zware vleesvarkens meer nodig. Behalve de kosten die dat met zich meebrengt, is dat natuurlijk ook van negatieve invloed op je dier-dagdosering.”

Naast goede biosecurity kan APP worden voorkomen door varkens preventief te vaccineren. Er zijn vaccins die bescherming bieden tegen alle bekende typen APP. Hoe kan het dat één vaccin bescherming biedt tegen verschillende typen? De vijftien bekende verschijningsvormen van APP hebben gelukkig ook de nodige overeenkomsten. Alle vijftien bevatten een zelfde eiwit en produceren één of twee gifstoffen. Een vaccin dat naast dit eiwit ook de geïnactiveerde gifstoffen bevat, beschermt dieren tegen alle typen.