Diagnostiek is de route naar diergezondheid

MEER INZICHT IN GEZONDHEIDSSTATUS

Een uitgebreid bloedonderzoek in de vorm van een bedrijfs- of serumprofiel geeft meer inzicht in waarom er problemen zijn op een bedrijf. Hierbij wordt bij gelten, zeugen, biggen en vleesvarkens in verschillende leeftijdsgroepen bloed getapt. Aan de hand van het bloed wordt zichtbaar of de immuniteit uniform is en er geen subpopulaties bestaan die kwetsbaar zijn of juist actief ziektekiemen uitscheiden. Op basis van de uitslag, het vaccinatieprotocol en bedrijfsgegevens kunnen gericht maatregelen worden genomen om de gezondheid te verbeteren.

Wat zijn de voordelen van een uitgebreid serumprofiel?

• Meer inzicht in de titers van de meest voorkomende varkensziekten
• Het verloop van de ziekte in de stal wordt zichtbaar en vaak kan het infectiemoment worden ingeschat
• Als de gelten worden getapt voordat ze toegevoegd worden aan de zeugenstapel is duidelijk welke ziektekiemen bij de zeugen actief zijn: en of de gelten daar antistoffen tegen hebben en beschermd zijn en of het adaptatie en vaccinatie protocol moet worden aangepast

DIAGNOSTIEK VERSUS MONITORING

In de meeste gevallen zien we dat er pas bloedonderzoek wordt uitgevoerd wanneer er problemen zijn ontstaan en niet direct duidelijk is waar de oorzaak ligt. Een serumprofiel geeft weliswaar inzicht in de dynamiek van verschillende ziekten op het bedrijf, maar kan niet altijd tot een sluitende diagnose leiden. Daarvoor is feitelijk een referentiekader nodig, een vergelijking met de ‘normale’ situatie op het bedrijf. Alleen diagnostiek inzetten wanneer er problemen geconstateerd zijn geeft geen duidelijk beeld van hoe de unieke dynamiek van het bedrijf eruit ziet zonder klachten. Een mooi voorbeeld hiervan is griep. Er zijn bedrijven waar regelmatig griep circuleert en deze ziekte op zichzelf geen zieke dieren oplevert. Pas wanneer er naast griep een gelijktijdige infectie optreedt, zoals bijvoorbeeld PRRS dan pas leidt dit ineens tot luchtwegklachten bij de biggen. Omdat het niet duidelijk is wat de “normale” situatie op het bedrijf is, wordt het op basis van een eenmalig serumprofiel ook niet duidelijk of nu PRRS of griep de problemen veroorzaakt.

Zeker van ziektekiemen die continu rondgaan op een bedrijf is het goed om veranderingen in de dynamiek over verloop van tijd te kunnen herkennen. De oorzaak van de continue verspreiding van ziektekiemen binnen het bedrijf kan onder andere zijn:

• De inrichting van het bedrijf; bijvoorbeeld de speenbiggen liggen tegenover de kraamafdelingen
• De vaste looproutes; bijvoorbeeld er wordt zonder zich om te kleden van zeugen naar speenbiggen of vleesvarkens gelopen
• Bepaalde werkmethoden; bijvoorbeeld het terugleggen van kraambiggen of speenbiggen
• Opvang en adaptatie van jonge gelten; onvoldoende adaptatie van de gelten voor het toevoegen aan de zeugenkoppel

VAST PROTOCOL

HIPRA kiest voor het tappen van een serumprofiel volgens een vast protocol. Hierbij worden verschillende leeftijdsgroepen apart bemonsterd. Door een uitgebreid pakket aan ziektekiemen te onderzoeken worden onder andere de ziektekiemen die luchtwegproblemen veroorzaken goed gevolgd. Vaak spelen meerdere luchtwegkiemen in wisselende combinaties een rol op een bedrijf, meestal zijn dit PRRS, Griep, App en Mycoplasma. De aanwezigheid van de ene ziektekiem versterkt vaak de problemen met een andere ziektekiem, zoals bijvoorbeeld influenza en PRRS bij zeugen, met verwerpers gedurende de gehele dracht als gevolg of de combinatie van Mycoplasma of PRRS dat tot uiting komt door plotse sterfte door App. In het HIPRA serumprofiel worden naast onderzoek op ziektekiemen die luchtwegproblemen kunnen veroorzaken ook ziekten als Parvo en Vlekziekte meegenomen.

Bloedafname voor het serumprofiel kan periodiek herhaald worden. Door een vast tapprotocol te gebruiken kan het verloop van de titers in de tijd worden gevolgd. Op deze manier wordt onder andere zichtbaar:

• het verschuiven van ziekten naar een andere leeftijd
• het verdwijnen van ziekte op het bedrijf
• wat is het effect is van genomen maatregelen
• wat het effect is van vaccinatie
• en of er goed wordt gevaccineerd

Door het periodiek inzetten van diagnostiek kan de gezondheidsstatus op een bedrijf beter gemonitord worden. Aan de hand van bloedmonsters kan men een inschatting maken of er afwijkingen zijn ten opzichte van eerder genomen serumprofielen. De resultaten helpen richting te geven aan een plan van aanpak op het gebied van bedrijfsmanagement en preventieve maatregelen.

Bent u als varkenshouder geïnteresseerd in serumprofielen neem dan contact op met uw dierenarts. Dierenartsen kunnen voor meer informatie direct contact opnemen met de HIPRA varkensdierenartsen: Maartje Wilhelm +31862645058, Josine Beek Beek +31 6 8299 1395, Linda Peeters +31 6 1431 0007, Theo Vercammen + 31 6 3024 9632 of Denise Meijer +31 6 8215 8554.