Column: Doelen en Middelen
Bijvoorbeeld de vergelijking van een oppervlakte met een aantal A4'tjes. Of een transportreductie omgerekend naar aantal kilometers file. Om nog maar te zwijgen over de vaak gebruikte voetbalvelden. Heel beeldend allemaal, maar vaak worden de feiten ermee niet duidelijker.
Kipconsumptie
Zo heb ik eens wat zitten rekenen. We zijn op dit moment met ongeveer 17 miljoen Nederlanders en eten per jaar zo’n 18,5 kilo kip per persoon. Dat betekent dat we jaarlijks dus 306.000 ton panklare kip consumeren.
Hiervoor brengen we per jaar als sector ongeveer 700.000 ton levende vleeskuikens naar de slachterij, omdat we in Nederland liever borstfilet eten dan de veel lekkerdere kippenpootjes.
Beter leven
We willen allemaal dat deze kip duurzamer wordt geproduceerd en daarom hebben een aantal supermarkten, geïnspireerd door Wakker Dier, geheel vrijwillig besloten om over te stappen op duurzamere kip. Daarvoor worden langzaam groeiende kuikenrassen voorgeschreven.
Doel van dit alles is het leven van onze kippen verbeteren; een doelstelling die ik geheel onderschrijf. Waar ik bezwaar tegen maak is het voorgeschreven middel en het misbruik van de term ‘duurzaam’.
Innovatie stagneert
Innovaties en verbeteringen stoppen zodra middelen verplicht worden voorgeschreven om een doel te bereiken. Over doelstellingen (bijvoorbeeld minder voetzoollaesies of duurzamere productie) kun je binnen een sector afspraken maken. Daarmee start een creatief proces om de doelen te realiseren.
Iedere ondernemer kan zijn of haar eigen innovatie ontwikkelen of eigen oplossing kiezen en uiteindelijk wordt iedereen daar beter van. Bij het verplichten van een middel, stopt het denken; de oplossing is immers al gevonden. Zo pakt de ‘verplichte keuze’ voor langzaam groeiende kuikens slecht uit voor de duurzaamheid: de technische resultaten zijn te vergelijken met 20 jaar geleden en de kostprijs is veel hoger.
Verspilling grondstoffen
Stel we gaan in Nederland alleen nog maar langzaam groeiende kip eten. Wat betekent dit dan concreet? Uitgaande van de benodigde 700.000 ton kip en een voerconversie die 20 procent ongunstiger is, verbruiken we dan per jaar ruim 200.000 ton extra voer voor dezelfde vleesproductie.
Tegelijkertijd wordt met dit voer ongeveer 400.000 ton extra kippenmest geproduceerd. Daarmee kun je op één voetbalveld een mestkolom van 100 meter hoog maken. Voor het vervoer van mest en veevoer heb je ruim 20.000 extra vrachtbewegingen nodig; dat is een gigantische file. Absurde vergelijkingen? Ja, ik zal het niet meer doen!
Finse 3-hoek
Sinds een paar jaar werken we binnen de Finse 3-hoek samen aan de ontwikkeling van een nieuw voerprogramma voor vleeskuikens. De doelen zijn duidelijk: betere voerbenutting, gezondere dieren en het voorkomen van voetzoollaesies.
Duurzamer én diervriendelijker produceren gaan daarmee hand in hand. De middelen die we gebruiken zijn: zelfkritiek, transparantie, gedeelde kennis, informatie-uitwisseling en onderling vertrouwen.
