Minister Schouten wil de verbinding zoeken
Schouten betreurt de polarisatie die in de samenleving zichtbaar is, vertelde ze. „Natuur en boeren worden vaak tegenover elkaar gezet. Maar mijn overtuiging is dat een boer niet zonder natuur kan. En als je bedenkt dat het merendeel van Nederland uit landbouwgrond bestaat, kan de natuur ook niet zonder de boer. We hebben allemaal belang bij een sterke agrarische sector, veilig en betrouwbaar voedsel, een rijke natuur en een vitaal platteland. We moeten samen veranderen en er daarbij ook samen op vooruitgaan.”
„Of we tegenover elkaar blijven staan ligt aan onszelf en aan de houding die we daarbij zelf aannemen”, stelde Schouten. „Als wij de grote keuzes van deze tijd aan willen gaan, moeten we juist met elkaar dat gesprek gaan voeren, maar moeten we ook naar elkaar durven luisteren. Dan moeten we de dilemma’s niet alleen maar heel zwart-wit vanuit ons eigen schuttersputje aanvliegen.”
Eerlijke boterham
Het debat over de begroting van het Ministerie van LNV was meteen ook een debat over het regeerakkoord. Dat akkoord is flink dichtgetimmerd om de tegenstellingen tussen de coalitiepartijen te overbruggen, en het gaf de minister weinig ruimte om zelf accenten te leggen. Maar Schouten heeft zelf aan tafel gezeten toen het akkoord werd geschreven, en uit alles bleek dat ze zich daar goed in kan vinden. En daarbij ook de verschillen tussen de coalitiepartijen wil overbruggen. Met CDA en VVD vraagt ze voor waardering voor de boer. „Boeren willen vrij kunnen ondernemen, maar het grote aantal regels benauwt hen”, hield ze de Kamer voor. „Ze staan voor dag en dauw op om met hart en ziel mooie producten te maken, maar krijgen vaak een te lage prijs. Juist de mensen die zo belangrijk zijn voor ons welzijn en onze welvaart moeten een eerlijke boterham kunnen verdienen.”
Ze wees daarbij naar het regeerakkoord, dat een taak bij de Auroriteit Consument en Markt legt om erop toe te zien dat boeren en tuinders goede prijzen krijgen, en dat oneerlijke handelspraktijken en misbruik van marktmacht aan moet pakken.
Circulaire economie
Maar in lijn met de ChristenUnie en D66 wees ze op het maatschappelijk belang van landbouw en op de taak die boeren hebben om te produceren met oog voor duurzaamheid en natuur. „De landbouw staat voor de grote uitdaging om bij te dragen aan de omschakeling naar kringlooplandbouw en een circulaire economie”, vertelde ze. „De aandacht voor volksgezondheid, ecologie, bodem en dierenwelzijn moet integraal onderdeel zijn voor deze omschakeling. Dat geldt zowel voor de plantaardige als voor de dierlijke sectoren.”
Uitdagingen voor de akkerbouw zijn daarbij plantgezondheid, vergroening van de gewasbescherming en de klimaatopgave, stelde ze. In de veehouderij moet de verduurzaming worden versneld en daarbij is de hele keten aan zet, inclusief de consument. „Boeren verdienen een eerlijke prijs voor het duurzaam produceren van ons voedsel, en de consument kan niet altijd voor een dubbeltje op de eerste rang zitten.”
Niet concreet
Schouten stelde een duidelijke lijn over hoe zij haar ministerschap wil invullen en het regeerakkoord uitvoeren. Maar ze bleef vaag op specifieke onderdelen, op het ‘hoe dan?’. Het kabinet trekt 200 miljoen euro uit voor een warme sanering van de varkenshouderij, maar de minister kon nog niet zeggen hoe dat zal gebeuren of om hoeveel varkens het dan gaat. „Het is nu nog te vroeg om precies te zeggen hoe ik hier uitvoering aan ga geven”, vertelde ze de Kamer. Ze zegde toe om daar in de eerste helft van 2018 meer duidelijkheid over te geven.
Het kabinet reserveert 275 miljoen euro voor investeringen in water en natuur. De SGP vroeg of een deel daarvan kon worden gebruikt voor aangepast veldbeheer in de veenweidegebieden. Maar volgens de minister was het te vroeg om concrete toezeggingen te doen. Verder dan „Het spreekt me bijzonder aan, u proeft mijn positieve grondhouding” wilde ze niet gaan.
