Signaalindicatoren van NVWA voor dierwelzijn mogelijk nog niet jaarrond valide

Onderzoeker Herman Vermeer en zijn collega’s hebben vijf kenmerken - indicatoren - op een rij gezet die helpen bepalen of het stalklimaat schadelijk is voor de dieren. Deze indicatoren zijn vastgesteld onder omstandigheden met relatief lage temperaturen. 'De kenmerken zijn slechts een selectie uit een langere reeks van indicatoren voor dierwelzijn' valt te lezen op de site van Resource (Wageningen UR.) Deze indicatoren vormen momenteel het handvat voor de NVWA om extra inspecties te doen naar het dierwelzijn op bedrijven.

Niet compleet

Dat de bedrijfsinspecties voor de studie met name bij lagere temperaturen plaats hebben is bekend. Dit is volgens de onderzoeker in opdracht gebeurd van het ministerie. "En dat is ook duidelijk in de randvoorwaarden, de disclaimer, van het onderzoek benoemd'. Zoals bekend is, wordt er op koudere dagen minder geventileerd. Daardoor is de luchtkwaliteit in de stal in de winter gemiddeld slechter. In de zomer spelen andere problemen zoals hittestress een sterkere rol. Onderzoeker Vermeer meldt derhalve dat „Het zou goed zijn om te checken of de gevonden indicatoren ook seizoen onafhankelijk zijn." Het is natuurlijk niet logisch dat er geen rekening mee gehouden is dat de gehaltes koolstofdioxide (CO2) en ammoniak (NH3) in de lucht, mate van staart- en oorbijten en bevuiling mede seizoenafhankelijk zijn. En juist deze kenmerken zijn als generieke signaalindicator geduid. De NVWA vindt dat een goed stalklilmaat seizoensonafhankelijk moet zijn. Een goed stalklimaat is belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van de dieren, dit moet dus jaarrond in orde zijn. De indicatoren moeten ook seizoen-onafhankelijk zijn.

Te vroeg

In de wet staat staat nu ten aanzien van dierenwelzijn dat het stalklimaat niet schadelijk mag zijn voor de dieren. Dit is een vrij abstracte 'open norm' en dat creëert onduidelijkheid. Varkenshouders mogen zelf bepalen hoe zij deze norm bereiken, maar weten niet precies waar ze aan moeten voldoen. Bovendien weten toezichthouders ook niet waar ze op moeten controleren. Met de nieuwe set van indicatoren, geproduceerd door Wageningen Livestock Research, heeft de NVWA echter wel een middel in handen om gericht misstanden aan te pakken. Nu doet zich de vraag voor of dat wel helemaal het juiste middel is. Onderzoeker Vermeer hierover: "Wij bepalen niet het beleid. Bij de inspecties op basis van de indicatoren gaat het om een pilot. De resultaten zullen geevalueerd worden." Dat betekent dat het nu nog te vroeg is om conclusies te trekken over de validiteit van de signaalindicatoren.