Drie nieuwe gevallen van Afrikaanse varkenspest in Duitsland

Het federale ministerie van Voedsel en Landbouw (BMEL) houdt de Europese Unie (EU), de Wereldorganisatie voor Diergezondheid (OIE) en handelspartners op de hoogte van nieuwe gevallen.

Inmiddels is de varkenspest alweer een paar weken in Duitsland. PigBusiness zet de feiten aan de hand van vragen op een rij.

Wanneer is de Afrikaanse varkenspest in Duitsland vastgesteld?

Precies twee weken geleden, op donderdag 10 september, werd het virus na onderzoek in een laboratorium vastgesteld bij een dood zwijn. Het dier werd een paar dagen eerder gevonden in de directe omgeving van varkensbedrijven in Landkreis Spree-Neisse. Dat ligt in de Duitse deelstasat Brandenburg, nabij de Poolse grens. Na een zoektocht

Het ging om een ontbonden karkas van een beer dat een paar jaar oud is. De Duitse minister Julia Klöckner gaf ook aan dat het karkas van het besmette wild zwijn grotendeels was vergaan, en dat geeft aan dat het om een ‘oud’ geval gaat. Uit onderzoek is inmiddels ook gebleken dat het om een virus-variant gaat die in 2014 is geregistreerd. Het is daardoor heel goed mogelijk dat het wild zwijn geen andere zwijnen op Duits grondgebied heeft kunnen besmetten.

Hoe is de varkenspest in Duitsland gekomen?

Dat is niet duidelijk. Mogelijk is het virus via buurland Polen de grens overgekomen. Daar is de Afrikaanse varkenspest al langer aanwezig. Eerder moesten in het land al acht varkensbedrijven met in totaal 40.000 dieren worden gedood. In het buurland wordt over een oppervlakte van 16.000 vierkante kilometer gezocht naar wild.

Uit voorzorg zijn de Duitse autoriteiten in de deelstaat Mecklenburg-Vorpommern in juli begonnen met het plaatsen van een hekwerk van 60 kilometer langs de Duits-Poolse grens. Het moet voorkomen dat wilde zwijnen met AVP de grens oversteken. Het hek is een onderdeel van de barrieres die langs de 240 kilometer lange Duits-Poolse grens zijn geplaatst.

Welke maatregelen zijn er in Duitsland genomen?

De Duitse overheid heeft een besmet aangewezen, met daarin een kernzone. In het getroffen gebied zitten 53 varkenshouderijen, waarvan er 14 leeg zijn. Dat komt neer op totaal 12.000 varkens.GD Diergezondheid maakte een overzicht van de genomen maatregelen.

• Verbod op alle jacht-activiteiten, en agrarische activiteiten (zoals oogsten).
• Verbod op het betreden door het publiek (voetgangers enz.).
• Verbod op niet-aangelijnde honden in het besmette gebied.
• Afrastering van het kerngebied met een straal van circa 3 kilometer.
• Intensievere bewustmaking van jagers.
• Geïntensiveerde zoektocht naar karkassen (ook met honden en drones).
• De gevonden karkassen verzamelen, ophalen, testen op AVP, registreren en zonder besmettingsrisico afvoeren door getrainde teams.
• Traceren van reeds geoogste gewassen afkomstig uit het besmette gebied.
• Verbod op verplaatsingen van varkens uit het besmette gebied.
• Verbod op alle evenementen met varkens.
• Inspectie van varkensbedrijven op bioveiligheidsvoorzieningen en een verbod op het houden van varkens met vrije uitloop.
• Verbod om als huisdier gehouden varkens buiten te houden.
• Identificatie van jagers die varkens houden en intensievere inspectie van hun bedrijven.
• Verbod om varkens te voeren met hooi, stro of gras uit het besmette gebied.
• Bemonstering voor AVP bij alle varkens met koortssymptomen.
• Beloningen voor gevonden en gerapporteerde dode wilde zwijnen in het oorspronkelijke kerngebied en in de rest van het besmette gebied zijn vastgesteld tussen de 100 en 150 euro.

Hoe reageert de internationale markt op de AVP-uitbraak?

Onder andere China, Japan en Zuid-Korea stelden gelijk een verbod in voor varkensvlees uit Duitsland na de eerste AVP-uitbraak. De Duitse Vereniging van Varkenshouders (ISN) gaf alaan dat export niet meer mogelijk is door het ontbreken van veteriniaire certificaten. De export van Duits varkensvlees aan China was onlangs nog goed voor ongeveer een kwart van alle Duitse varkensvleesexport. Naar Azie gaan vooral bijproducten zoals poten, oren, staarten en botten. Deze worden in onder andere China als delicatesse gezien. In Europa vinden deze veel minder aftrek.

Het ministerie van Landbouw voerde gesprekken met onder andere China om vrijstelling van de regels te krijgen. Zo wil de minister dat er reginale beperkingen komen en dat inviduele bedrijven in Duitsland mogen blijven exporteren naar Azie. De gesprekken hierover zijn nog steeds bezig en het is niet duidelijk wanener hier duidelijkheid over valt te verwachten.

De Vereniging van de Vleesindustrie (VDF) vroeg bondskanselier Angela Merkel om hulp. „De grootste afnemer van varkensvlees uit Duitsland buiten de EU is momenteel China. Het zou zeer effectief zijn als de bondskanselier er bij de Chinese regering op zou aandringen om ervoor te zorgen dat China weer invoer uit onaangetaste regio's in Duitsland zou toestaan”, luidt de reactie van VDF.

Wat betekende de uitbraak voor de varkensprijzen?

De vleesvarkensmarkt krabbelde net weer op na de Covid-19-pandemie. AVP gooide gelijk roet in het eten: De VEZG-notering, Vion Duitsland en Tönnies zakten van 1,47 naar 1,27 euro. De De Beierse vleesverwerker Fuss in Memmingen veroordeelde de prijsdaling en bleef wel 1,47 euro betalen aan de varkenshouders. De Nederlandse slachterijen zakten weer naar hun 'zomernotering'. Vion zakte met 8 cent van 1,52 naar 1,47 euro. Van Rooi meat daalde van 1,32 naar 1,27.

Ook de biggenmarkt kreeg een klap te verduren. Nord-West zakte van 39 naar 27 euro. Vion daalde van 28 naar 22 euro, en deze week naar 20,50 euro. De Boerenbiggenrpijs staat nu stabiel op 30 euro.

Bekijk hier de actuele marktprijzen.

Hoe kijkt de Nederlandse varkenssector naar de uitbraak in Duitsland?

De POV noemde het in eerste instantie een 'mokerslag'. Het preventieteam Afrikaanse varkenspest (AVP), onder leiding van het ministerie van LNV, voerde overleg met betrokken organisaties, waaronder POV. Ook voerde de organisatie internationale overleggen.

De organisatie zet nu extra druk op het risicobeheer van wilde zwijnen, de zogenoemde ‘Roadmap AVP’. „Dit betekent: de omvang van de zwijnenpopulatie reduceren en gebieden afrasteren. POV heeft aangedrongen op een spoedige bijeenkomst van de Task Force Roadmap om de voortgang te bespreken”, aldus de POV.

Wat kunnen Nederlandse varkenshouders doen?

De POV heeft een aantal adviezen voor Nederlandse varkenshouders. "Controleer de R&O-status van transportwagens die op je bedrijf komen. Vraag om wagens die niet in het buitenland komen. Maak daarover met je transporteur structurele afspraken", is het advies van POV. Het wil toewerken naar scheiding van transportmiddelen voor binnenland en buitenland. Varkenshouders worden ook verzocht om extra op te letten dat personeel, dat terugkeert van een verblijf in Oost-Europa, de hygiënemaatregelen in acht nemen.