71 procent Europeanen geen bezwaar tegen immunocastratie
Als één van de enige regio’s in Europa maakte Vlaanderen deels de overstap naar immunocastratie. In Duitsland is er het project 100.000 gevaccineerde beren, maar andere landen staan nog aan het begin van de zoektocht naar haalbare alternatieven. Om het delen van kennis en ervaringen binnen Europa te bevorderen, werd de COST IPEMA-actie in het leven geroepen. Daarin werden kennis en standpunten uitgewisseld op vlak van voeding, welzijn, genetica, reductie en detectie van berengeur, vleeskwaliteit en consumentenacceptatie. De belangrijkste ontwikkelingen en conclusies werden afgelopen week gepresenteerd in een online slotconferentie.
Tweede meest aanvaard alternatief
De vaak geuite bezorgdheid in de varkenssector dat consumenten vlees van immunocastraten moeilijk zullen accepteren, wordt genuanceerd door een enquête afgenomen door ILVO in het kader van IPEMA bij 4.700 Europese consumenten in 16 landen. 71 procent van de Europese consumenten zou het vlees van immunocastraten accepteren.
Immunocastratie is daarmee het tweede meest aanvaarde alternatief voor onverdoofde castratie, alleen castratie met verdoving en en/of pijnbestrijding doet het beter (aanvaardbaar voor 85 procent van de consumenten). Vlees van intacte beren is oké voor de helft van de consumenten (50 procent), maar vlees van onverdoofd gecastreerde varkens slechts voor een derde (32 procent).
Aarzeling toepassen immunocastratie
Door deze resultaten rijst de vraag volgens ILVO waarom de meeste Europese varkensvleesketens aarzelen om immunocastratie toe te passen. Meer inzicht in de houding van alle stakeholders en van de importerende landen is nodig. Ook de optie chirurgische castratie met verdoving en/of pijnbestrijding mag niet afgeschreven worden. Daarnaast kan nog een betere acceptatie verwacht worden van intacte beren als berengeurvrij vlees gegarandeerd kan worden door accurate detectiemethodes.
Op dat vlak is volgens ILVO veel vooruitgang geboekt. Sensorische detectie van berengeur door mensen wordt al toegepast in slachthuizen over heel Europa. In Denemarken is een instrumentele detectiemethode ontwikkeld voor skatol en androstenon, twee chemische componenten van berengeur. Deze methode ziet er veelbelovend uit en zou naar de mening van ILVO voor een versnelling kunnen zorgen in de omschakeling naar intacte beren. Voederstrategieën en management gericht op het reduceren van stress lijken ook succesvol. Via genetische selectie is een aantal ‘laag-berengeur-lijnen’ zijn al op de markt gebracht.
Vleeskwaliteit
Vlees van intacte beren is minder geschikt voor bepaalde vleeswaren, zoals gedroogde hammen. Bijsturen via aangepast voeder is ten dele effectief. Daarnaast is genetische selectie naar een hoger intramusculair vetgehalte noodzakelijk. De vleeskwaliteit van immunocastraten vormt veel minder een uitdaging en ook de kans op berengeur is sterk gereduceerd. Door de tijdspanne tussen de 2de vaccinatie en de slacht te verlengen, kan de vleeskwaliteit nog verder bijgestuurd worden. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met de impact op de technische en dus ook de economische prestaties.
Toch is het niet allemaal positief voor immunocastratie of intacte beren. De Duitse supermarktketen Edeka Nord wil namelijk vanaf 2021 geen varkens meer afnemen die niet gecastreerd zijn. Edeka Nord accepteert niet langer andere methoden, zoals het vetmesten van intacte beren of vaccinatie tegen berengeur. Het bedrijf rechtvaardigt zijn beslissing door te wijzen op slechtere vlees- en vetkwaliteit en verwijst naar zijn eigen onderzoeken in de eigen vleesfabriek in Noord-Duitsland.
